01/12/2023
Jak stymulować mowę dziecka?
Upewnij się, że słuch twojego dziecka działa bez zarzutu.
Zaobserwuj, czy prawidłowo oddycha nosem, ma domkniętą buzię, jak gryzie, żuje i połyka pokarmy.
Sprawdź, czy dziecko rozumie, co do niego mówisz, czy wykonuje twoje polecenia, np. „Pokaż oko”, „Połóż lalę na krześle”, „Przynieś auto”, „ Daj książeczkę”. (Kiedy o to prosimy nie wskazujemy palcem na przedmiot!)
😊 Wykonuj z dzieckiem ćwiczenia oddechowe: dmuchajcie na lekkie przedmioty, piórka, kłaczki waty, wiatraczki, gwizdki, puszczajcie bańki mydlane, zróbcie wyścig łódeczek podczas kąpieli w wannie, przenoście skrawki papieru słomką, chuchajcie na lusterko i zmarznięte dłonie, studźcie zupę w talerzu.
🙃 Pamiętaj o gimnastyce buzi i języka - np. masujcie sobie wzajemnie policzki, naśladujcie cmokanie, ssanie, mlaskanie, parskanie, róbcie wszelkie zabawne miny przed lustrem.
Pamiętaj, że prawidłowe oddychanie, słuch i sprawny język są fundamentem dobrej mowy.
;) Mówcie wspólnie wierszyki ortofoniczne, połączone z gestem, pokazywaniem, ruchami rąk itp.
😀 Naśladujcie odgłosy zwierząt i otoczenia, naśladujcie to, co słychać i widać wokoło: uderzanie młotka, piłki, pukanie do drzwi, alarm przejeżdżającego pogotowia czy straży pożarnej, szum wiatru, odkurzacza, płacz dziecka, śmiech (cha cha, hi hi, he he, ho ho) odgłosy wydawane przez zwierzęta (np. ko ko, muu, miau, uhu), warkot silnika samochodu, motocykla itp.
😘 Kiedy dziecko nazywa jakiś przedmiot „po swojemu” lub komunikuje się niewerbalnie (przy pomocy gestu) – nazwij głośno przedmiot lub czynność, o którą mu chodzi. Powtórz po nim tę samą treść w poprawionej gramatycznie formie, ale nie nalegaj, żeby dziecko powtarzało słowa. Na początku nie wymagaj również prawidłowej artykulacji. Chwal dziecko za każdą reakcję głosową.
🙂 Mów do dziecka poprawnie, nie spieszczaj mowy, nie zdrabniaj przesadnie. Nie posługuj się językiem dziecka, twoja mowa ma być wzorem dla dziecka.
:) Ucz dziecko koncentrowania wzroku na rozmówcy.
Nawiąż z dzieckiem kontakt wzrokowy, kiedy do niego mówisz oraz kiedy oczekujesz od niego odpowiedzi.
🙃 Otocz dziecko tzw. KĄPIELĄ SŁOWNĄ – mów do niego przy wykonywaniu każdej wspólnej czynności: spaceru, ubierania, jedzenia, oglądania obrazków, rysowania, zabawy.
Nazywaj przedmioty codziennego użytku, z którymi dziecko często ma kontakt, np. zabawki, jedzenie, ubrania. Nazywaj też czynności i emocje. Staraj się mówić powoli, modulować ton głosu i używać prostych słów. Twoja wypowiedź musi być dla dziecka zrozumiała, a dzięki akcentowi i gestykulacji – barwna i interesująca.
😘 Zachęcaj dziecko do udziału w codziennych czynnościach. Opowiadaj o tym, co widzisz i co robicie za pomocą krótkich, jasnych wypowiedzi. Słownictwo powinno być bliskie dziecku:
Mama kroi cytrynę. Cytryna jest żółta i kwaśna. Spróbuj!
To jest piłka. Piłka jest okrągła. Jest mała.
Umyj zęby. Gdzie masz zęby? Pokaż.
:) Nazywaj emocje:
Podczas czytania, oglądania obrazków, czy sytuacji z życia codziennego warto nazywać emocje.
np. Mama jest wesoła. Śmieje się. Chłopiec złości się. Krzyczy.
Babcia jest smutna. Płacze.
😉 Oglądajcie wspólnie książeczki ilustrowane.
Opowiadaj o tym, co się znajduje na obrazkach, wskazuj na różne przedmioty, opisuj je, nazywaj. Sprawdzaj, czy dziecko rozumie wszystkie wyrazy i prowokuj je do mówienia zadając proste pytania: Gdzie jest miś? Kto to? Co on robi? Jaki ma kolor? Dokąd idzie? Jest mały czy duży? Ładny czy brzydki? itp.
Jeśli dziecko nie zna odpowiedzi, można mu podpowiedzieć podając początek wyrazu lub samemu nazwać przedmiot czy czynność. Nigdy jednak nie należy od razu odpowiadać za dziecko. Trzeba dać mu szansę, aby się zastanowiło i spokojnie odpowiedziało.
😇 Czytaj lub opowiadaj dziecku bajki.
Warto poświęcić choćby 10-20 min dziennie na przeczytanie dziecku bajeczki. To nie tylko rozwija wyobraźnię, lecz także poszerza zasób słownictwa, uczy koncentracji uwagi i daje dziecku poczucie bliskości.
:) Ucz dziecko piosenek, wierszyków i wyliczanek.
Piosenki, wierszyki i wyliczanki rymują się, a dzięki swej melodyjności są łatwe do zapamiętania.
Recytuj więc dziecku wierszyki, śpiewaj mu proste piosenki, nawet wiele razy te same. Z czasem nie wymawiaj ostatniego słowa, może dziecko zacznie dopowiadać, co jest na końcu zwrotki. Nie martw się tym, że nie potrafisz śpiewać, dziecko tego nie zauważy. Dla niego ważne jest to, że Ty śpiewasz i poświęcasz mu uwagę.
😉 Wykonujcie zabawy rytmiczno-ruchowe. Świetnie sprawdzają się piosenki, podczas śpiewania których pokazujemy części ciała
Przykłady:
Rodzic wystukuje rytm (np. na bębenku, stukając klockami, klaszcząc w dłonie). Dziecko porusza się (biega, chodzi, podskakuje) zgodnie z rytmem.
Z najmłodszymi dziećmi wykonujemy zabawy paluszkowe: „Idzie rak…” itp. „Tu sroczka kaszkę warzyła”
😊 Zwróć uwagę na ćwiczenia dłoni. Zręczność palców ma związek ze sprawnym artykułowaniem i mówieniem. Wykorzystujmy wszelkie okazje do lepienia (z ciasta, mas plastycznych, solnych itp.), klejenia, nawlekania koralików, budowania z klocków, patyczków.
:) W czasie zabawy wcielajcie się w różne role.
Zabawy tematyczne (np. w kucharza, czy sklep) nie tylko rozwijają wyobraźnię, lecz także uczą naprzemienności ról, zasad zachowania w określonych sytuacjach komunikacyjnych oraz poszerzają zasób słownictwa dziecka.
Do zabaw wykorzystaj pacynki na rękę oraz maskotki.
😉 Nie wyręczaj dziecka w mówieniu. Nie przerywaj mu wpół zdania.
Jeśli ma trudność z wypowiedzeniem wyrazu, pozwól mu spokojnie dokończyć, po czym powiedz ten wyraz jeszcze raz – poprawnie.
😘 Nie krytykuj i nie śmiej się z jego wypowiedzi.
Staraj się nie porównywać go z rówieśnikami czy z rodzeństwem. Nie krzycz, jeśli mowa jest niezrozumiała. Nie uciszaj. To może wywołać zniechęcenie do mówienia.
😀 Chwal dziecko.
Wzmacniaj jego osiągnięcia poprzez pochwałę oraz powtórzenie wypowiedzianego przez nie słowa. Chwal nie tylko za widoczne osiągnięcia, ale za wszelkie, nawet niezbyt udane próby i starania. Wzmacniaj pozytywnie!
😘 Zapewnij dziecku kontakt z rówieśnikami. Warto zapisać malca do przedszkola lub zadbać o to, by przebywał w towarzystwie innych dzieci – to wzmocni w nim potrzebę komunikowania się.
