20/03/2024
Magda Rodak: Dziś o wiele więcej niż kiedyś wiemy o rozwoju mózgu dziecka. Co z tego wynika dla nas, rodziców?
Isabelle Filliozat: Mózg dziecka to nie jest mózg osoby dorosłej w miniaturze. Bardzo szybko się rozwija, jest w nim bardzo dużo neuronów, ale nie ma jeszcze połączeń między nimi – one będą powstawać stopniowo. To, w jaki sposób odpowiadamy na potrzeby dziecka, wpływa na te połączenia, na umiejętność radzenia sobie ze stresem. Ważna jest interakcja z obiektem przywiązania – ciepły, czuły kontakt. Kiedy dziecko płacze, rodzic przychodzi, bierze je na ręce. Dziecko się uspokaja, kończy się reakcja stresowa. Przez powtarzanie tej sytuacji sfera odpowiedzialna w mózgu za reakcję stresową łączy się ze sferą „jestem spokojny”. W ten sposób dziecko uczy się uspokajać. Jeśli natomiast zostawimy płaczące dziecko samo, emocje opanują je całkowicie. Dziecko cały czas jest w stresie, a w końcu nieruchomieje. Można pomyśleć, że się uspokoiło, ale ono po prostu zareagowało na stres w jeden z dostępnych mu sposobów („Fight, Flight, Freeze”: atak, ucieczka, znieruchomienie). Zamroziło swoje reakcje, zamiast uczyć się regulować emocje. Kolejny wyzwalacz spowoduje wybuch dziecka, ponieważ musi ono odreagować, pozbyć się napięcia.
Mózg rozwija się też dzięki ruchowi. Malutkie niemowlę spostrzega coś w oddali, widzi obraz, wyciąga rączkę, łapie przedmiot, czuje jego dotyk… Tak kształtuje się integracja sensoryczna. Ale jeśli dziecko zawsze kładziemy na tej samej macie aktywności, albo sadzamy w leżaczku, a nad nim stawiamy pałąk z zabawkami – zawsze w tej samej odległości od rączek malucha – oczy dziecka nie uczą się patrzeć w dal, patrzeć z bliska, adaptować się. Badania pokazują, że około 50 proc. dzieci ma istotne problemy z integracją sensoryczną a jedną z przyczyn jest właśnie to, że nie mają dostatecznie dużo okazji do swobodnego ruchu w pierwszych latach życia; że za wiele czasu spędzają na siedząco - [w wózku, w leżaczku, w foteliku samochodowym].
fragment rozmowy dla miesięcznika Dziecko
fot unsplash
fot picsea
