
01/09/2025
Mit vs. Fakt: „ADHD to fikcyjne zaburzenie”
❌ Mit
„Leon Eisenberg – ojciec ADHD – przyznał, że ADHD to fikcyjne zaburzenie. Skoro sam ‘wynalazca’ to powiedział, ADHD nie istnieje.”
✅ Fakt
🔎 Oryginalne słowa Eisenberga w Der Spiegel (2012):
„ADHS ist ein Paradebeispiel für eine fabrizierte Erkrankung.”
(„ADHD is a prime example of a fictitious/fabricated disorder.”)
✔️ W tłumaczeniu na angielski użyto słowa „fictitious” (fikcyjne).
✔️ Jednak niemieckie „fabriziert” oznacza raczej „wyprodukowane / sztucznie skonstruowane” – czyli nadmiernie skonstruowane przez system diagnostyczny/medyczny – a nie „zmyślone / nieistniejące”.
😏 A tak na marginesie – jako osoba, która ukończyła również filologię angielską i lubi językowe niuanse, mogę powiedzieć: angielskie fictitious zupełnie nie oddaje oryginalnego znaczenia. I stąd całe zamieszanie!
🧠 Co naprawdę miał na myśli Eisenberg?
👉 Krytykował nadmierne diagnozowanie i zbyt szybkie przepisywanie leków.
👉 Uważał, że czynniki psychospołeczne (rodzina, środowisko, stres) są zbyt często pomijane.
👉 Nie zaprzeczał istnieniu ADHD – przeciwnie, całe życie zawodowe poświęcił psychiatrii dziecięcej i badaniu tego zaburzenia.
🔎 Dlaczego tak ważna jest diagnoza różnicowa?
📌 Objawy ADHD mogą przypominać lub współwystępować z innymi trudnościami: depresją, lękiem, zaburzeniami snu, autyzmem, uzależnieniami.
📌 Jeśli lekarz czy psycholog nie sprawdzi wszystkich możliwości, łatwo o pochopną diagnozę i niewłaściwe leczenie.
📌 Eisenberg podkreślał właśnie to – że diagnoza musi być wielowymiarowa i staranna, a nie „produkowaniem etykiet” na podstawie kilku objawów.
📌 Wniosek
Słowo „fikcyjne” zostało wyrwane z kontekstu i źle przetłumaczone.
ADHD jest jednym z najlepiej przebadanych zaburzeń neurorozwojowych. Eisenberg chciał zwrócić uwagę, że diagnozy bywają nadmiernie skonstruowane przez system medyczny i spłycane, a nie że ADHD jest wymysłem.
💬 A Wy? Spotkaliście się z tym mitem o „fikcyjnym ADHD”?