24/08/2024
Trauma wczesnodziecięca, zwłaszcza ta, która ma miejsce w kluczowych fazach rozwoju, może mieć poważne i długotrwałe konsekwencje dla funkcjonowania mózgu oraz dla funkcji sensorycznych. Oto, jak może to wpływać na rozwój dziecka:
1. Zmiany w strukturze i funkcji mózgu:
• Trauma może prowadzić do zmniejszenia objętości hipokampu, który odpowiedzialny jest za pamięć i uczenie się. U dzieci, które doświadczyły traumy, może to skutkować problemami z zapamiętywaniem informacji i uczeniem się nowych rzeczy.
• U dzieci po traumie może dojść do nadmiernej aktywacji ciała migdałowatego, co skutkuje zwiększoną reaktywnością emocjonalną, nadmiernym lękiem i trudnościami z regulacją emocji.
• Trauma może osłabić funkcjonowanie kory przedczołowej, która jest kluczowa dla planowania, podejmowania decyzji oraz kontroli impulsów. W wyniku tego dzieci mogą mieć trudności z koncentracją, rozwiązywaniem problemów i samoregulacją.
2. Zmiany w funkcjach sensorycznych:
• Dzieci po traumie mogą doświadczać nadwrażliwości na bodźce sensoryczne, takie jak dźwięki, światło, zapachy czy dotyk.
• Dysregulacja sensoryczna: Trauma może prowadzić do problemów z przetwarzaniem sensorycznym, co może skutkować trudnościami w integracji informacji zmysłowych i reakcjami nieadekwatnymi do sytuacji (np. nadmierna reakcja na ból, trudności z równowagą, nietypowe reakcje na temperaturę).
3. Wpływ na układ nerwowy:
• Trauma wczesnodziecięca może prowadzić do chronicznego pobudzenia osi HPA (podwzgórze-przysadka-kora nadnerczy), co skutkuje podwyższonym poziomem kortyzolu – hormonu stresu. Długotrwałe działanie kortyzolu może mieć negatywny wpływ na rozwój mózgu i układu nerwowego.
• Trauma może prowadzić do trwałego pobudzenia układu współczulnego, co powoduje stan chronicznego stresu, trudności z relaksacją, problemy ze snem oraz nadwrażliwość na stresory środowiskowe.
M.in. Perry, B. D., Pollard, R. A., Blakley, T. L., Baker, W. L., & Vigilante, D. (1995). Childhood trauma, the neurobiology of adaptation, and “use-dependent” development of the brain: How “states” become “traits”. Infant Mental Health Journal, 16(4), 271-291.
rys.: lioness16