16/03/2025
MECHANIZMY OBRONNE CZ. 1
Nieświadome i nawykowe sposoby radzenia sobie z pewnymi myślami i uczuciami, które pojawiają się w trudnej dla danej jednostki relacji czy sytuacji. Mechanizmy obronne mają za zadanie wprowadzić zmiany w przeżyciu i rozumieniu danej sytuacji tak, aby uniknąć emocjonalnego cierpienia (zmniejszać napięcie i frustrację związane z przeżywaniem lęku, złości, krytyki, poczucia winy czy uczucia odrzucenia). Poniżej przedstawiam adaptacyjne i elastyczne mechanizmy radzenia sobie, które nie powodują zniekształceń w odbiorze danej sytuacji trudnej emocjonalnie. Przykładem takich obron może być sytuacja, gdy szef albo bliska osoba zwraca nam uwagę na pewne aspekty naszego funkcjonowania w danym obszarze, chciałby abyśmy coś zmienili albo bardziej postarali się. Zdrowa reakcja będzie polegała na tym, że rozważając słowa tych osób nie będziemy emocjonalnie ”rozwaleni”.
DOJRZAŁE OBRONY
ANTYCYPACJA-zdolność realnego przewidywania wystąpienia zagrożenia, utrudnienia, stresowej sytuacji co daje możliwość oswojenia się, przygotowania do zmierzenia się z konsekwencjami lub przystosowaniem się do zmian, jakie ze sobą niesie sytuacja stresogenna.
STŁUMIENIE- sytuacje, w których nie pozwalasz sobie na odczuwanie określonych emocji, które są wciąż dostępne, odkładasz na jakiś czas myślenie o niepokojących problemach, pragnieniach, uczuciach lub doświadczeniach, lecz po pewnym czasie do nich wracasz, ponieważ zdajesz sobie z nich sprawę
HUMOR- pełne dystansu wyrażanie swoich uczuć, pozwala konfrontować się z tym, co inaczej jest zbyt trudne do zniesienia i pomaga poradzić sobie z sytuacją.
SUBLIMACJA- realizacja zachowań społecznie nieakceptowanych, zarażających na łatwiej dostępne i akceptowane, np.:rozładowanie agresji może nastąpić poprzez uprawianie sportu, sztuk walki, (przykład z wikipedii: osoba o skłonnościach sadystycznych zostaje pracownikiem ubojni zwierząt)
ALTRUIZM- unikanie swoich potrzeb lub radzenie sobie ze swoimi trudnymi sytuacjami poprzez zachowanie polegające na działaniu na korzyść innych, na dobrowolnym ponoszeniu pewnych kosztów przez jednostkę na rzecz pomocy innym ludziom.
Istnieją również mechanizmy obronne mniej dojrzałe, sztywne a nawet zniekształcające i prymitywne. O nich w kolejnym wpisie.
Monika Paszko