06/08/2025
Modele rozwoju chorób w medycynie chińskiej
W medycynie chińskiej choroby nie są postrzegane jako izolowane zjawiska, lecz jako złożone zaburzenia relacji między narządami. Wzorce chorobowe zazwyczaj obejmują nie tylko pierwotnie dotknięty organ, ale także 2-3 kolejne, powiązane z nim w cyklu Pięciu Elementów.
Siła i słabość organów
Silny organ: Kiedy dany organ jest silny, dolegliwości zazwyczaj pochodzą z organów, które są przez niego atakowane lub wyczerpywane.
Słaby organ: Gdy organ jest słaby, główne dolegliwości pochodzą z niego samego, a czasem z organu, który bezpośrednio po nim następuje.
Wątroba – przykłady zaburzeń
Przeanalizujmy, jak nierównowaga w Wątrobie może wpływać na inne organy.
1. Słaba Wątroba, silne Płuca
Objawy: Depresja, drażliwość, ból w pachwinie i narządach płciowych, zmęczenie.
Mechanizm: Silne Płuca, które rządzą Qi, dosłownie tłumią energię Wątroby. Skurczowa (Yin) natura Płuc uciska ekspansywną (Yang) naturę Wątroby, co zakłóca swobodny przepływ Qi i zdolność do wyrażania emocji. To z kolei prowadzi do otępienia reakcji i depresji.
2. Silna Wątroba, słaba Śledziona
Objawy: Problemy z trawieniem, bóle żołądka, skurcze jelit, wzdęcia, utrata apetytu, nudności, luźne stolce, osłabienie kończyn.
Mechanizm: Silna Wątroba ogranicza funkcje Śledziony i Żołądka, które nie są w stanie prawidłowo regulować swobodnego przepływu Qi. W rezultacie perystaltyka jelit jest upośledzona.
3. Silna Wątroba, słabe Płuca
Objawy: Kaszel, astmatyczne oddychanie, trudności z oddawaniem moczu, wysypka, swędzenie, zaczerwienienie oczu, suchość skóry i błon śluzowych.
Mechanizm: Wzrost gorącego Qi Wątroby wpływa na słabe Płuca, zakłócając ich funkcje nawilżania i rozpraszania, co prowadzi do objawów chorobowych.
4. Silna Wątroba, słabe Nerki
Objawy: Bóle bioder i pleców, uszkodzenia krążków międzykręgowych, zapalenia narządów płciowych, niepłodność, impotencja, nadmierna pobudliwość seksualna, torbiele i guzy w narządach rozrodczych.
Mechanizm: Jest to sytuacja, w której „dziecko” (Wątroba) atakuje „rodzica” (Nerki). Silna Wątroba wyczerpuje energię Nerek, co objawia się szerokim spektrum dolegliwości.
Rozprzestrzenianie się choroby
Kiedy choroba dotyka jeden organ, cierpią również narządy z nim sąsiadujące. Na przykład, gdy Śledziona (Matka) jest osłabiona przez Wątrobę, traci zdolność do odżywiania Płuc (Dziecka). To z kolei prowadzi do zmęczenia, duszności, podatności na przeziębienia i nadmiaru śluzu.
Problem Śledziony wpływa również na Serce (Babcia), które jest dotknięte zaburzeniami wnuka. Gdy Śledziona nie odżywia prawidłowo krwi, Qi Serca staje się niestabilne, co objawia się problemami ze snem, emocjami i krążeniem. W późniejszych stadiach dochodzi do osłabienia pleców i zatrzymywania wody w organizmie.
Medycyna chińska postrzega choroby jako zaburzenia w relacjach, a nie izolowane zjawiska. Wczesne rozpoznanie i rozwiązanie problemów w jednym organie może zapobiec ich rozprzestrzenianiu się na cały organizm i przekształcaniu w złożone choroby przewlekłe.