06/11/2023
To jest kwintesencja terapii i współpracy z rodzicami. Szczerość i szacunek. Bez tego dobrego startu potem wszystko, co jako terapeuci robimy, nie ma większego sensu.
Specjalista zapytany o stan zdrowia lub perspektywy rozwojowe ma obowiązek powiedzieć rodzicom prawdę, także bolesną prawdę, całą prawdę i tylko prawdę, bez owijania w bawełnę. Kiedy rodzi się dziecko, to rodzice pytają lekarzy czy jest zdrowe. Kiedy przychodzą do rehabilitanta to oczekują rzetelnej diagnozy rehabilitacyjnej, kiedy do logopedy to logopedycznej. Samo pojawienie się u specjalisty w celu uzyskania diagnozy, jest już prośbą o zdanie.
Dość często spotykam się z sytuacjami w których specjaliści nie mówią rodzicom całej prawdy, chcąc oszczędzić sobie nieprzyjemnej reakcji rodziców. Czasami świadomie opowiadają rodzicom bajki. Czasem te bajki wpisują w orzeczenia i opinie. Zdarzyło mi się spotkać dziecko niewidome (z głęboką niepełnosprawnością intelektualną), które przyszło z poradni z orzeczeniem, że widzi. Zadzwoniłem do specjalistki, która to orzeczenie podpisała, a ona mówi, że wie, że to dziecko nie widzi, ale rodzice patrzyli się na nią z taką nadzieją. Nie chciała ich zranić.
Tak nie wolno! To nie jest etyczne! Nie pomagamy rodzicom oszukując ich! Czasami musimy być posłańcami przynoszącymi złe wieści. Uczciwe przekazywanie nawet trudnych informacji jest naszym zawodowym obowiązkiem. Jeżeli wykonujemy go rzetelnie, spokojnie i rzeczowo, pomagamy rodzicom szybciej zaadaptować się do rzeczywistości. Wszystkich nas uczono faz jakie przechodzą rodzice po urodzeniu się niepełnosprawnego dziecka. Trwa to wiele lat i nie zawsze kończy się zaakceptowaniem bolesnej rzeczywistości. Specjaliści, którzy nie mówią rodzicom prawdy opóźniają emocjonalne dostosowanie się rodziców do rzeczywistości. Tacy specjaliści krzywdzą dzieci, utrudniając rodzicom urealnienie sobie sytuacji ich dziecka, skazują je na nieadekwatne i szkodliwe oddziaływania rodziców, którzy żyjąc w świecie iluzji nie mogą właściwie odpowiadać na potrzeby swojego dziecka.
W jaki sposób udzielać rodzicom bolesnych informacji? Pierwsza informacja powinna być krótka i jasna. Po jej udzieleniu specjalista powinien umówić się na spotkanie np. za tydzień (ten przedział czasowy jest konieczny!) i na kolejnym spotkaniu odpowiadać w sposób maksymalnie szczery i jasny na pytania, które zadadzą rodzice i nic więcej. Być może rodzice nie postawią wielu ważnych pytań, ale to będzie oznaczać, że nie są jeszcze gotowi wysłuchać na nie odpowiedzi.
Jacek Kielin
