08/03/2025
Wstyd zamiast wsparcia: dlaczego w Polsce rodzice czasami wstydzą się dzieci w spektrum autyzmu?
W społeczeństwie, które wciąż nie do końca rozumie, czym jest spektrum autyzmu, wielu rodziców dzieci w ASD zmaga się z mieszanką emocji – od bezradności i smutku, po niestety także wstyd. Ale skąd ten wstyd się bierze, w kraju, gdzie tak często mówimy o wartościach rodzinnych i wspólnocie?
Jedną z głównych przyczyn jest niedostateczna edukacja społeczna. Stereotypy i nieprawdziwe przekonania na temat spektrum autyzmu wciąż funkcjonują w świadomości ludzi. Dzieci w spektrum bywają postrzegane przez pryzmat zachowań, które dla osób postronnych wydają się „dziwne” lub „niegrzeczne”. Społeczne osądy potrafią być bolesne, co sprawia, że niektórzy rodzice obawiają się reakcji otoczenia i izolują swoje rodziny.
W Polsce rodzicielstwo często wiąże się z ogromnymi oczekiwaniami. Idealne dzieci, które świetnie radzą sobie w szkole, mają wiele pasji, a rodzice mogą się nimi pochwalić – to standard, który wielu chce osiągnąć. Dziecko w spektrum autyzmu może nie wpisywać się w te społeczne ramy. Rodzice, zamiast otrzymać wsparcie, czują się oceniani przez innych, jakby zawiedli w swojej roli.
Zamiast otwartości i akceptacji, wciąż istnieje wiele barier – zarówno w systemie edukacji, jak i ochronie zdrowia. Rodzicom brakuje odpowiednich narzędzi, by mówić o spektrum autyzmu w pozytywny sposób, a brak miejsc integracji dla dzieci w ASD jeszcze bardziej potęguje poczucie izolacji. Bez wsparcia ze strony instytucji państwowych i społecznych, poczucie wstydu i samotności niestety się pogłębia.
Wstyd to emocja, która nigdy nie powinna towarzyszyć rodzicom. W jej miejsce potrzebne są świadomość, edukacja i akceptacja. Każde dziecko – niezależnie od diagnozy – zasługuje na miłość, wsparcie i dumę rodziców. Jako społeczeństwo możemy sprawić, że zamiast oceniać, zaczniemy wspierać, a rodzice dzieci w spektrum autyzmu poczują, że nie są sami w swojej walce o lepsze jutro dla swoich pociech.
Niech ten felieton będzie przypomnieniem, że różnorodność jest bogactwem, a nie powodem do wstydu. Wspólnymi siłami możemy zmienić perspektywę i budować świat bardziej otwarty na potrzeby każdego człowieka.🧡
