31/07/2025
Niedawno pojawiło się badanie eksplorujące niepożądane zdarzenia i wskaźniki pogorszenia stanu w ramach prowadzenia ACT. Zachęcamy do lektury skrótu wniosków, a tutaj jeszcze dla dodatkowego kontekstu dodajemy cytat z ostatniej dużej meta-analizy ACT, przeprowadzonej przez Andrew Glostera i współpracowników (2020):
"W ciągu trzydziestu lat od opublikowania pierwszego badania nad Terapią Akceptacji i Zaangażowania (ACT) (Zettle i Hayes, 1986), przeprowadzono ponad 325 randomizowanych badań kontrolowanych (Hayes, 2019). Od swoich początków w Ameryce Północnej, rozwój badań nad ACT objął także Amerykę Południową, Europę, Azję, Afrykę i Australię. Ten imponujący rozwój idzie w parze z pozytywnymi wynikami – większość badań wskazuje na skuteczność ACT. Do tej pory, według naszej wiedzy, nie odnotowano przeciwwskazań ani efektów jatrogennych, chociaż nie były one szeroko badane w sposób jednoznaczny."
NIEPOŻĄDANE ZDARZENIA I WSKAŹNIKI POGORSZENIA STANU PODCZAS ACT
Pojawiło się nowe badanie w JCBS na temat niepożądanych efektów pracy w ACT. Temat bardzo istotny - w przestrzeni publicznej dużo się aktualnie mówi o możliwej jatrogenii psychoterapii, a z drugiej strony każdy słyszał mądrość ludową, że najpierw musi być gorzej, aby było lepiej. Dobrze, kiedy odpowiedzią na obie te sytuacje może być tutaj nauka.
W opublikowanym badaniu mamy do czynienia z N=94 badanych w procesie grupowym na temat radzenia sobie z fibromialgią. Oddając głos badaczom:
🌊 Prawie połowa pacjentów zgłosiła niepożądane zdarzenia podczas i po zakończeniu terapii.
🌊 Niepożądane zdarzenia w trakcie terapii nie były powiązane z jej końcowym efektem.
🌊 Wskaźniki pogorszenia stanu były ogólnie niskie.
Autorzy definiują niepożądane zdarzenia (unwanted effect) jako jakikolwiek niechciany skutek właściwie prowadzonej terapii. Zaliczają się do nich: "emocje (np. wstyd), procesy poznawcze (np. myśli o porażce), reakcje fizjologiczne (np. drżenie związane z lękiem) lub aspekty interpersonalne (np. stygmatyzacja lub zmiany w relacjach z partnerem czy rodziną). "
Jakkolwiek nigdy nie życzymy osobom korzystającym z psychoterapii niczego złego, bardzo często skutecznie prowadzona praca wyciągnie na wierzch uczucia, których ktoś nie planował mieć lub wręcz planował nie mieć, czy też zmieni dynamikę w rodzinie i komuś to się nie spodoba. Jak się okazuje, takie sytuacje bywają także częścią skutecznej interwencji i nie muszą wpływać na jakość pracy psychoterapeutycznej, a nawet być jej integralną częścią.
Henning Ottergård, M. L., Pretzmann, L., Lundgren, T., McCracken, L., Buhrman, M., Molander, P., & Rozental, A. (2025). Patient-reported unwanted events and deterioration rates during acceptance and commitment therapy: A brief report of group therapy for fibromyalgia. Journal of Contextual Behavioral Science, 37.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2212144725000456