Okiem Geriatry

24/05/2025

W piątek, 23 maja po raz kolejny miałam przyjemność poprowadzić warsztaty treningu pamięci dla słuchaczy Specjalistycznego Uniwersytetu Trzeciego Wieku Fundacja Emeryt.

Jako że jestem entuzjastką medycyny prewencyjnej i w swojej codziennej praktyce staram się postępować w myśl zasady „lepiej zapobiegać, niż leczyć”, chętnie biorę udział w podobnych inicjatywach.

Jak doskonale wiecie, z wiekiem nasze zdolności poznawcze ulegają osłabieniu.
Niekiedy problematyczne bywa odróżnienie zmian związanych z naturalnym starzeniem się mózgu od łagodnych zaburzeń poznawczych (MCI - mild cognitive impairment), które mogą poprzedzać wystąpienie otępienia. Zawsze, jeśli pojawiają się wątpliwości, warto skonsultować się ze specjalistą.

W ostatnich latach, badania naukowe dostarczają nam coraz więcej dowodów na korzystny wpływ aktywności fizycznej nie tylko na nasze ciała, ale również umysły.
Coraz więcej danych wskazuje też na to, że siła uścisku dłoni może być nie tylko wskaźnikiem siły naszych mięśni, ale również funkcji poznawczych, szczególnie u osób starszych. Niska siła uścisku dłoni wiąże się pogorszeniem funkcji poznawczych i zwiększonym ryzykiem wystąpienia otępienia.

Dlatego piątkowe spotkanie rozpoczęło się od krótkiej rozgrzewki, a następnie pomiaru siły uścisku dłoni słuchaczy oraz 30-sekundowego testu wstawania z krzesła.
Następnie przeszliśmy do treningu pamięci, który obejmował ćwiczenia pamięci krótkotrwałej, koncentracji i uwagi, trening funkcji językowych, a także rozwiązywanie zadań matematycznych. Omówione zostały też niektóre z zasad mnemotechniki.

Jeśli chcenie dowiedzieć się więcej w przystępny sposób o wpływie aktywności fizycznej na zdrowie mózgu, polecam 2 pozycje książkowe:

📘 „Żyć dłużej”, Peter Attia, zwłaszcza rozdział „Pogoń za pamięcią: Próba zrozumienia choroby Alzheimera i innych chorób zwyrodnieniowych układu nerwowego”
📘 „Tak działa mózg. Jak mądrze dbać o jego funkcjonowanie”, Joanna Wojsiat, szczególnie rozdział „Mózg kocha ruch”

✳️✳️✳️✳️✳️

PAMIĘTAJCIE:

🧠 Regularna i długotrwała aktywność fizyczna zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób neurodegeneracyjnych i spowalnia starzenie mózgu.

🧠 Ćwiczenia fizyczne poprawiają mózgowy przepływ krwi oraz aktywują obszary mózgu odpowiedzialne za funkcje poznawcze.

🧠 Regularna aktywność fizyczna powoduje wzrost siły i masy mięśniowej, zmniejsza ryzyko sarkopenii, ale również wiąże się z powiększeniem hipokampa – czyli obszaru mózgu pełniącego kluczową rolę w procesach pamięci.

🧠 Badania wskazują, że nawet osoby zaczynające swoją przygodę z aktywnością fizyczną po ukończeniu 50 lub 60 roku życia, mają lepiej zachowane funkcje poznawcze w starszym wieku, w porównaniu do osób, które przez całe życie unikały ruchu.

✳️✳️✳️✳️✳️

Źródła:
1)Esteban-Cornejo I, Ho FK, Petermann-Rocha F, Lyall DM, Martinez-Gomez D, Cabanas-Sánchez V, Ortega FB, Hillman CH, Gill JMR, Quinn TJ, Sattar N, Pell JP, Gray SR, Celis-Morales C. Handgrip strength and all-cause dementia incidence and mortality: findings from the UK Biobank prospective cohort study. J Cachexia Sarcopenia Muscle. 2022 Jun;13(3):1514-1525.
2) James S, Chiou Y, Fatih N, et alTiming of physical activity across adulthood on later-life cognition: 30 years follow-up in the 1946 British birth cohortJournal of Neurology, Neurosurgery & Psychiatry Published Online First: 21 February 2023.
3) Livingston G, Sommerlad A, Orgeta V, et al. Dementia prevention, intervention, and care. Lancet 2017;390:2673–734.
4) Zotcheva E, Bergh S, Selbæk G, et al. Midlife physical activity, psychological distress and dementia risk: the HUNT study. J Alzheimers Dis 2018;66:825–33.

21/05/2025

Przed kilkoma laty po zakończeniu specjalizacji z zakresu geriatrii, rozpoczęłam szkolenie w dziedzinie flebologii.

Poniżej kilka efektów mojej obecnej pracy.

08/02/2025

Złote zasady opieki senioralnej.
Warto o nich pamiętać.

Autorzy: Geriatria w Wolskim oraz Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza

14/11/2024

💡 Cukrzyca jest istotnym czynnikiem przyspieszającym tempo starzenia. Szlak insuliny i insulinopodobnego czynnika wzrostu (INS/IGF-1), to jeden ze szlaków modulujących tempo starzenia na poziomie komórkowym.

💡 U osób z cukrzycą obserwuje się większą ilość tzw. zaawansowanych produktów glikacji (AGE), które prowadzą do starzenia się organizmu.

💡 Osoby długowieczne cechuje zachowana wrażliwość na insulinę oraz prawidłowa tolerancja glukozy.

💡 Jednym z patomechanizmów choroby Alzheimera są zaburzenia sygnalizacji insulinowej. Powstało nawet pojęcie „cukrzycy mózgu”, stwierdzanej u osób, u których po kilkunastu latach trwania choroby stwierdza się deficyty poznawcze.

14/11/2024

14 listopada przypada Światowy Dzień Seniora. Z tej okazji miałam okazję porozmawiać z dziennikarzami Polskiej Agencji Prasowej.

Link do zapisu rozmowy poniżej:

https://www.pap.pl/aktualnosci/lekarz-mozemy-dozyc-120-lat-wywiad

13/11/2024

Dziś po raz kolejny miałam przyjemność odwiedzić seniorów z warszawskiej fundacji "EMERYT".

Fundacja Emeryt jest organizacją charytatywną zrzeszającą grupę emerytów i rencistów, powstałą dla pobudzania aktywności seniorów oraz w celu niesienia samopomocy i pomocy środowiskowej, jak również występowania w obronie szeroko rozumianego bytu ludzi starszych.

Tematem dzisiejszego spotkania była profilaktyka udarów mózgu 🧠.

Udar mózgu według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) jest najczęstszą przyczyną niepełnosprawności u osób dorosłych oraz trzecią na świecie przyczyną zgonów.

Podobnie jak w przypadku chorób serca oraz schorzeń metabolicznych, kluczową rolę w prewencji udarów odgrywa profilaktyka związane ze stylem życia.

Za główne czynniki ryzyka uznaje się:
- nadciśnienie tętnicze,
– palenie tytoniu,
– cukrzycę,
– nieprawidłową dietę,
– brak aktywności fizycznej,
– stres psychospołeczny,
– spożywanie alkoholu,
– zwiększony stosunek stężeń apoB/apoA1.

🥑 Wg badania INTERSTROKE prawidłowy styl odżywiania się zmniejsza ryzyko wystąpienia udaru o połowę (O’Donnell et al., 2016).
Rekomendowany styl odżywiania obejmuje dietę śródziemnomorską i DASH, oraz ich modyfikację - dietę MIND, bogatą w substancje odżywcze, flawonoidy i antyoksydanty.

🚴‍♂️ Niska aktywność fizyczna zwiększa ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, oraz udaru mózgu.

🚬 Szacuje się, że palenie tytoniu odpowiada za 15% wszystkich zgonów z powodu udaru rocznie (Thun et al., 2000).
🚬 Zaprzestanie palenia szybko zmniejsza ryzyko udaru mózgu, a jego nadmierne ryzyko zanika po 5-15 latach od rzucenia palenia (Fagerström,2002).
🚬 Bierne palenie zostało zidentyfikowane jako niezależny czynnik ryzyka udaru mózgu.

Nieprawidłowy tryb życia prowadzi do rozwoju dalszych czynników ryzyka, takich jak nadciśnienie tętnicze, choroby serca, zaburzenia lipidowe i cukrzyca typu 2.
Żyjemy coraz dłużej, dbajmy więc o jakość naszego życia.

Zachęcam do wsparcia Fundacji - więcej informacji na stronie i funpage’u Fundacja Emeryt

11/11/2024

W czwartek razem z w rozmawiałyśmy o tym jak dieta i styl życia mogą wpływać na zdrowie naszych stawów.
Najczęstszą przyczyną bólu stawów jest choroba zwyrodnieniowa. Szacuje się, że dotyczy ona aż 50% osób po 40 roku życia.

Nie istnieje żadna specjalna dieta przeznaczona dla pacjentów z chorobą zwyrodnieniową. Z uwagi na fakt, że istotnym czynnikiem zwiększającym ryzyko choroby zwyrodnieniowej stawów jest otyłość, należy zadbać o normalizację masy ciała.
Korzystnym modelem odżywiania jest dieta śródziemnomorska. Zawiera ona wiele składników o właściwościach przeciwzapalnych i przeciwutleniających. Podstawą diety powinny być warzywa i owoce bogate w antyoksydanty i polifenole.
Pamiętajcie, brokuły, kalafior i papryka to naturalne źródła witaminy C koniecznej do syntezy kolagenu (nie, nie ma konieczności dostarczania go w formie suplementów, żadne z towarzystw naukowych tego nie rekomenduje!). Borówki i jagody są bogate w antyoksydanty, takie jak antocyjany, flawonoidy, witamina C i E.
Istotna jest też odpowiednia podaż białka - znajdziecie je w chudym drobiu, rybach morskich, czy nasionach roślin strączkowych. Tłuste ryby morskie, takie jak sardynki, makrela, łosoś i tuńczyk zawierają kwasy tłuszczowe omega-3, szczególnie istotne dla osób z chorobami stawów, ale również odgrywające istotną rolę w profilaktyce chorób układu krążenia czy demencji.

28/10/2024

Kilka słów na temat długowieczności oraz medycyny stylu życia.
Moja refleksja na temat książki „Outlive” („Żyć dłużej”).

Z książką miałam okazję zapoznać się podczas urlopu na Sardynii (notabene wyspie, która stanowi jedną z tzw. niebieskich stref długowieczności, czyli miejsc na świecie gdzie żyje najwięcej stulatków).
Wg mnie, jest to jedna z najlepszych książek na temat medycyny stylu życia oraz tego jak bardzo nasze WŁASNE działania (lub ich brak) wpływają na zdrowie, jakość i długość życia.
Autor, dr Peter Attia, jest lekarzem, doktorem nauk medycznych Uniwersytetu Stanforda. Swoją karierę rozpoczynał jako chirurg, jednak ostatecznie skupił się na zagadnieniach związanych z długowiecznością.
Co ważne, w Outlive autor swoje rozmyślania opiera na wynikach badań naukowych. Niejednokrotnie demaskując niewłaściwą metodologię niektórych z nich.
Szczególną uwagę poświęca 4 wielkim problemom współczesnej medycyny: chorobom układu krążenia (miażdżycy i jej skutkom), chorobom metabolicznym (cukrzycy, insulinooporności, niealkoholowemu stłuszczeniu wątroby), chorobom neurodegeneracyjnym (w tym ch. Alzheimera) oraz nowotworom.
Na kolejnych stronach swojego dzieła, autor przedstawia wiele konkretnych wskazówek na temat profilaktyki. Wprowadza pojęcie "medycyny 3.0" - czyli działań prewencyjnych, które można podjąć jeszcze zanim choroba się rozwinie. Autor kluczowe miejsce przypisuje aktywności fizycznej. Przedstawia pojęcia maksymalnego pułapu tlenowego oraz siły mięśniowej, jako mierzalnych parametrów długowieczności.
Ciekawa jest też koncepcja dziesięcioboju stulatka ("Centenarian Decathlon").
Co jeszcze znajdziecie w "Outlive"? Omówienie wyników badań naukowych nad cząstkami mogącymi wydłużyć nasze życie w zdrowiu. Jednakże zachęcanie do suplementacji zdecydowanie nie jest głównym celem autora.

📘 Dobra informacja? - książka niedawno ukazała się w języku polskim.

Jako geriatra, zdecydowanie polecam!

28/10/2024

W 1954 roku po raz pierwszy zwrócono uwagę na przypadki zakrzepicy żylnej związane z długimi podróżami.

W mediach wiele uwagi poświęca się podwyższonemu ryzyku zakrzepicy związanemu z podróżami lotniczymi. Warto jednak podkreślić, że również długotrwała podróż innymi środkami transportu wiąże się ze zwiększonym ryzykiem zakrzepowo-zatorowym.
Wynika to z unieruchomienia i upośledzonego przepływu krwi w żyłach kończyn dolnych.

Na uwagę zasługuje również fakt, że w przypadku podróży lotniczych, największe ryzyko zakrzepicy występuje w ciągu 2 pierwszych tygodni od lotu, a zbliża się do tego obserwowanego wśród ogółu populacji dopiero ok. 8 tygodnia od czasu podróży.

Nie należy jednak przesadnie niepokoić się przed podróżą samolotem. Warto znać dodatkowe czynniki ryzyka oraz wiedzieć jakie działania profilaktyczne warto przedsięwziąć przed i w czasie podróży.

Więcej o tym jak zmniejszyć ryzyko zakrzepicy w podróży na slajdach wyżej.

19/08/2024

28/02/2024

Pamiętaj, Ty też będziesz seniorem 👵👴.

W dniu dzisiejszym po raz kolejny byłam gościem Uniwersytetu Trzeciego Wieku warszawskiej fundacji "Emeryt".
Podczas spotkania wraz z seniorami omawialiśmy zagadnienia związane z nadciśnieniem tętniczym.

Częstość występowania nadciśnienia tętniczego wzrasta wraz z wiekiem – jest ono rozpoznawane u ponad 60% osób powyżej 65 roku życia.
Ponieważ przez wiele lat może przebiegać bezobjawowo, wielu pacjentów o chorobie dowiaduje się w momencie wystąpienia powikłań. Dlatego tak ważne są okresowe pomiary ciśnienia tętniczego.
Więcej o nadciśnieniu tętniczym przeczytacie jak zwykle na moim blogu: https://okiemgeriatry.com.pl/2023/01/29/nadcisnienie-tetnicze/

Teraz kilka słów o Gospodarzach dzisiejszego spotkania.
Ponad 30 lat temu, grupa emerytów i rencistów z Warszawy postanowiła przeciwstawić się trudnościom i zorganizować działalność charytatywno-opiekuńczą na zasadzie wzajemnej pomocy. Za najkorzystniejszą formę uznano fundację. W ten sposób z potrzeby chwili, serca i rozumu w czerwcu 1992 r. powstała Fundacja Emeryt.
Fundacja jest organizacją charytatywną, apolityczną, neutralną światopoglądowo, powstałą dla pobudzenia aktywności seniorów.
Od 31 grudnia 2012 r. prowadzi Specjalistyczny Uniwersytet Trzeciego Wieku.
Mimo pojawiających się okresowo trudności, fundacja działa nieprzerwanie od ponad 30 lat, pomaga, aktywizuje, edukuje.

Jeśli zastanawiacie się jeszcze na czyją rzecz przekazać 1,5% podatku w ramach corocznego rozliczenia PIT, zachęcam do wsparcia Fundacji.

Więcej informacji znajdziecie na stronie: www.fundacja-emeryt.org

Pozwólmy w dalszym ciągu dodawać seniorom życia do lat oraz zadbać o ich godną i aktywną starość.

13/02/2024

Profil „Okiem Geriatry” obserwuje już 1000 osób!
🎂🎂🎂
Dziękuję za Waszą obecność 😉.