01/12/2025
🌻Doświadczenia dorosłych z samodiagnozą spektrum autyzmu – badanie jakościowe Laury Foran Lewis (2016) 🌻
Badanie zostało przeprowadzone na grupie 37 dorosłych osób(w wieku 21–65 lat, głównie mężczyzn), które samodzielnie rozpoznały u siebie cechy spektrum autyzmu, lecz w momencie udziału w badaniu nie posiadały formalnej diagnozy. Uczestnicy zostali zrekrutowani przez internetowe fora i grupy wsparcia dla osób autystycznych. Odpowiedzi były analizowane siedmiostopniową metodą Colaizziego.
Główne tematy, jakie poruszali uczestnicy badania, to:
🙍♂️Poczucie bycia innym – już od wczesnego dzieciństwa respondenci doświadczali głębokiego przekonania o własnej odmienności, często nie mogąc zrozumieć jego przyczyn.
❌ Samozwątpienie – konflikt wewnętrzny, obwinianie się, próby dostosowywania do otoczenia.
😅 Moment odkrycia i ulga – kontakt z koncepcją spektrum autyzmu (najczęściej przez internet) był opisywany jako przełom we własnej narracji życiowej..
💡Zrozumienie siebie – reinterpretacja doświadczeń (traum, niepowodzeń zawodowych, problemów sensorycznych) w nowym kontekście.
🙅♂️ Kwestionowanie potrzeby formalnej diagnozy – wielu uczestników świadomie rezygnowało z procesu diagnostycznego ze względu na wysokie koszty, brak dostępu do specjalistów w swoim regionie, obawę przed stygmatyzacją, normy kulturowe czy brak zaufania do lekarzy.
❗️Najistotniejszy wniosek powstał po porównaniu tych narracji z wynikami pięciu wcześniejszych badań przeprowadzonych na osobach posiadających formalną diagnozę w dzieciństwie lub wieku dorosłym. Okazało się, że opisywana przez uczestników ścieżka doświadczeń życiowych jest bardzo podobna. Jedyna wyraźna różnica to znacznie silniejsze poczucie wstydu i obwinianie się w grupie osób z samodiagnozą – wynikającego z wieloletniego braku wyjaśnienia i wsparcia z zewnątrz.
Badanie Lewis, mimo ograniczeń, sugeruje, że przeżywanie autystyczności jest zjawiskiem niezależnym od formalnego potwierdzenia diagnostycznego. Autorka dodatkowo podkreśla znaczenie zrozumienia samozdiagnowanych w kontekście poprawy edukacji oraz wsparcia medycznego w tym zakresie.
