Marta Kotarba-Zaczek - Psychoterapia

30/04/2025

Polskie Towarzystwo Psychoanalizy Jungowskiej Szkolenie I stopnia Informacje ogólne – uczestnicy Zapraszamy do VII Edycji Szkolenia I Stopnia w analizie jungowskiej. Psychologia analityczna Kliniczne zastosowania Aspekty społeczne i kulturowe Sandplay Konferencje Książki Program szkolenia I st...

27/04/2025

🔬 Co nauka mówi o snach?
Sny to nie tylko przypadkowe obrazy. Według Ole Vedfelta (Journal of Analytical Psychology, 2020) są one złożonym procesem psychologicznym i biologicznym, w którym nasz mózg:
🧠 selekcjonuje ważne doświadczenia,
🧠 przetwarza emocje,
🧠 tworzy symbole i metafory,
🧠 testuje nowe strategie działania - bez ryzyka.

Łącząc psychoterapię i współczesną neuropsychologię, Vedfelt wyróżnił 10 kluczowych cech snów:
✨ 1. Sny dotyczą tego, co naprawdę ważne.
✨ 2. Symbolizują i tworzą metafory.
✨ 3. Personifikują aspekty naszej psychiki.
✨ 4. Są bezpiecznym miejscem prób.
✨ 5. Łączą nas z nieświadomą inteligencją.
✨ 6. Rozpoznają wzorce w naszym życiu.
✨ 7. Są komunikacją wysokiego poziomu.
✨ 8. Zawierają skondensowaną informację.
✨ 9. Dają doświadczenie całości (ciało–emocje–myśli).
✨ 10. Tworzą krajobrazy energetyczne psychiki.

💡 Dlaczego to ważne?
Praca ze snami może wzmacniać rozwój osobisty, poprawiać zdolność radzenia sobie ze stresem i pogłębiać samoświadomość.
Nie chodzi o szukanie "tajemnych znaczeń", ale o rozumienie, jak nasz mózg i psychika pomagają nam lepiej żyć.

📚 Źródło: Ole Vedfelt, Integration versus conflict between schools of dream theory and dreamwork, Journal of Analytical Psychology, 2020.

23/04/2025

📚Po jasnej stronie cienia📚
O tym, co Toni Wolff mówi nam dziś o psychicznej pełni

W dobie nieustannej pracy nad sobą, dominacji języka samodoskonalenia i narzędzi do mierzenia efektywności życia, coraz rzadziej zadajemy sobie pytanie: co robić z tym, czego w sobie nie lubimy? Co z impulsem, którego się wstydzimy, z emocją, której nie da się uzasadnić, z reakcją, która kłóci się z naszym starannie wypracowanym wizerunkiem?

Zamiast pytać – często unikamy. Bo łatwiej „pracować nad rozwojem” niż zbliżyć się do własnego cienia.

Tymczasem Toni Wolff, jungowska myślicielka i analityczka, przypomina, że to właśnie cień – wszystko to, co nieświadome, niechciane, wyparte – może prowadzić do psychicznej pełni. Jej tekst „Writings on the Shadow”, opublikowany w zbiorze „Jung’s Shadow Concept: The Hidden Light and Darkness within Ourselves” (Routledge, red. Christopher Perry i Rupert Tower), to nie tylko analiza zjawiska, ale poruszająca medytacja nad tym, jak bardzo nasze życie wewnętrzne wymaga odwagi.

Cień – pisze Wolff – nie jest czymś zewnętrznym ani całkowicie obcym. Jest częścią naszej struktury psychicznej. Tą, którą trudno przyjąć, ale której nie można pominąć bez konsekwencji. Praca z cieniem nie polega na jego „pokonaniu”, ale na uznaniu jego obecności. Dopiero wtedy przestaje nami rządzić z ukrycia.

Autorka zwraca uwagę na jeszcze jeden, głęboko ludzki paradoks: człowiek może doświadczyć siebie jako całości tylko wtedy, gdy przyzna, że jest zarazem „ja” i „nie-ja”, aktywnym i biernym, jednostką i częścią zbiorowości. W tym napięciu – między działaniem a poddaniem, między świadomym a nieświadomym – rodzi się coś prawdziwego. Ale nie da się tego osiągnąć ćwiczeniami czy checklistą. Przemiana psychiczna nie jest skutkiem wysiłku – raczej wynikiem gotowości. Wolff mówi: nie osiąga się jej przez działanie, lecz przez łaskę. I choć słowo „łaska” może dziś brzmieć archaicznie lub zbyt metafizycznie, można je też rozumieć jako moment zgody – na to, co niewygodne, ale własne.

Nie chodzi więc o to, by „stać się lepszym”. Chodzi o to, by stać się bardziej sobą – również w tym, co trudne, niejasne, ambiwalentne. Pełnia nie rodzi się z doskonałości, lecz z autentyczności. A ta zaczyna się tam, gdzie przestajemy siebie poprawiać, a zaczynamy siebie słuchać.

To, co Toni Wolff napisała niemal sto lat temu, brzmi dziś jak wezwanie do cichej rewolucji: zamiast uciekać od cienia – nauczmy się przy nim siadać.

21/04/2025

Czym staje się psychologia głębi, gdy pozwalamy, by przemówiła przez ciało i doświadczenie kobiety?

Artykuł J. J. Tarnawskiej o Marion Woodman — jednej z najważniejszych jungowskich analityczek XX wieku — porusza ważne pytania: o miejsce duszy, cielesność, duchowość ucieleśnioną, ale i o napięcia między klasyczną psychoanalizą a feminizmem.

To nie tylko tekst o Woodman, ale i o możliwości stworzenia psychologii, która pomieści więcej: bólu, świętości codzienności, głodu sensu.

Bardzo polecam — i zapraszam do refleksji.

https://machinamysli.org/materia-nasaczona-swiatlem-marion-woodman-i-problemy-feminizmu-jungowskiego/?fbclid=IwY2xjawJzWJpleHRuA2FlbQIxMQABHsSGY4_BRWGUYurJYYEJ3oTrf0rzKglhZIheVTRDMOvRLZr6OyENdf8sYt5l_aem_CZ289LdVODri2L_OgeTD8Q

Nie wybiło jeszcze południe pewnego parnego, wiosennego dnia 1968 roku, kiedy przeszło czterdziestoletnie ciało Marion Woodman upadło w objęcia innego ciała – ciała samej ziemi, bruk ulicy gdzieś w Nowym Delhi, północnej stolicy Indii.

18/04/2025

W symbolice jajka zawiera się obietnica przemiany – procesu, które rodzi się z ciemności,
nieznanego, często bolesnego – ale koniecznego, by to, co autentyczne, mogło się ujawnić.

W pracy terapeutycznej nieustannie jesteśmy świadkami takich narodzin –
delikatnych, nieoczywistych, pełnych odwagi spotkań z własnym cieniem,
z tym, co domaga się uznania, scalania, nadania znaczenia.

W czasie, który sprzyja refleksji, życzę wszystkim –
odwagi, by podążać za sobą,
łagodności wobec tego, co jeszcze nieoswojone,
i wiary, że nowe początki są możliwe – nie tylko raz w życiu.

05/04/2025

Wielu z nas wchodzi w rodzicielstwo z naiwnym przekonaniem, że jeśli tylko będziemy wystarczająco dobrzy, kochający, obecni i uświadomieni (czyt. przeczytamy co najmniej trzy książki psychologiczne i nie krzykniemy za często), to nasze dzieci będą jak domowe zen–buddyjskie kotki: łagodne, przewidywalne i wdzięczne. Donald Winnicott miałby z tego ubaw. I pewnie odparłby z angielskim wdziękiem: „Bynajmniej!”. A potem podałby ci herbatę i opowiedział, dlaczego nawet najlepsze wychowanie to droga kręta, wyboista i pełna zdziwień – nie zawsze miłych. Ale za to jaka ludzka! Winnicott podpowiada: będzie trudno, będzie dziwnie, ale czasem też pięknie – tylko nie licz, że ktoś ci za to powie „dziękuję”. Przeczytaj i przytul swoje wewnętrzne zmęczenie.

---

Innym źródłem zamieszania jest pochopnie przyjmowane założenie, że jeśli matki i ojcowie dobrze wychowują swoje niemowlęta i dzieci, to będzie z nimi mniej kłopotu. Bynajmniej!

[…]Przy niektórych dzieciach będziesz miał szczęście i twoje zabiegi szybko pomogą im używać symboli, bawić się, marzyć, być twórczym w satysfakcjonujący sposób, ale mimo wszystko droga, jaka do tego prowadzi, może być wyboista. I zawsze będziesz popełniał błędy, które będą spostrzegane i odczuwane jako fatalne, a twoje dzieci będą chciały sprawić, byś czuł się odpowiedzialny za porażki, nawet za te, za które w rzeczywistości nie odpowiadasz. Twoje dziecko powie po prostu: „Nie prosiłem się na ten świat”.

Nagrodą będzie dla ciebie bogactwo, jakie się stopniowo wyłoni z osobistego potencjału danego chłopca czy danej dziewczyny. Jeśli ci się uda, musisz być przygotowany na zazdrość, jaką będziesz czuł wobec dzieci, które mają lepsze warunki do osobistego rozwoju, niż ty miałeś. Poczujesz się nagrodzony, jeśli pewnego dnia córka poprosi cię, byś został z jej dziećmi, wykazując w ten sposób, iż myśli, że możesz to dobrze zrobić; albo jeśli twój syn będzie chciał być taki jak ty pod jakimś względem lub zakocha się w dziewczynie, która i tobie by się podobała, gdybyś był młodszy. Nagrody przychodzą nie wprost. I oczywiście musisz zdawać sobie sprawę z tego, że nikt ci nie podziękuje.

Donald Winnicott, "Dom jest punktem wyjścia. Eseje psychoanalityczne".

27/03/2025

📊 World Happiness Report 2025 – co z naszym szczęściem?

Tegoroczny raport pokazuje niepokojące trendy:
💔 Samotność boli – dosłownie. Osoby spożywające posiłki samotnie oceniają swoje życie na zaledwie 4,9, podczas gdy ci, którzy dzielą ten czas z innymi, wskazują 5,5–5,6.

🧍‍♂️ Co piąty młody dorosły (19%) na świecie nie ma nikogo, na kogo mógłby liczyć – to aż +39% w porównaniu z 2006 r.

🇫🇮 Finlandia po raz ósmy z rzędu na szczycie rankingu z wynikiem 7,736. Co sprawia, że kraj, w którym słońce przez pół roku ledwo świeci, wciąż jest najszczęśliwszy?

👉 Rośnie nierówność w dobrostanie – nie tylko między krajami, ale i wewnątrz społeczeństw. Czy coraz bardziej cyfrowy świat oddala nas od realnych relacji? Samotność, brak wsparcia i osłabione więzi społeczne to nowe wyzwania dla zdrowia psychicznego i polityki społecznej.

🧠 Co możemy z tym zrobić? Może czas, by pytanie o szczęście nie było tylko osobiste, ale i polityczne?

27/03/2025

22/03/2025

Etyka w psychoterapii i analizie jungowskiej – między teorią a praktyką.

To tytuł zajęć, które właśnie prowadzę w ramach kursu psychoterapii analitycznej. Ale to też coś więcej – przestrzeń między różnymi jakościami: teorią i doświadczeniem, wiedzą i intuicją, słowem i milczeniem. Przestrzeń, która – jak życie – domaga się przeżywania...

15/03/2025

08/03/2025

Weekend z Analizą Jungowską

Ten weekend to dla mnie wyjątkowe wyzwanie – prowadzę zajęcia 'Wprowadzenie do analizy jungowskiej' dla Kursantów III roku Szkoły Psychoterapii Integratywnej. W krótkim czasie staram się zbudować solidną bazę do rozumienia analizy jungowskiej i jej narzędzi, co oznacza konieczność poruszania się między kluczowymi aspektami psychiki.

Próbuję nawigować pomiędzy ruchem energii psychicznej, dynamiką kompleksów i ich wpływem na nasze życie wewnętrzne, a całościową strukturą psychiki w ujęciu Junga. Uczestnicy już zanurzyli się w doświadczeniu macierzy śnienia – mam nadzieję, że mogli poczuć przepływ energii psychicznej, jej przemieszczanie się między kompleksami i napięcie między tym, co świadome a nieświadome.

Czy udało mi się oddać ten ruch i dynamikę w doświadczeniu? To już pytanie do Uczestników…

03/03/2025

"To, czego nie chcemy widzieć w sobie, nazywamy Cieniem – ale to, czego nie widzimy, rządzi nami najbardziej."

Cień to nie tylko to, co negatywne – to także siła, dzikość, pasja, których się boimy lub które zostały w nas stłumione przez wychowanie, społeczne normy czy osobiste doświadczenia. Niezintegrowany Cień działa z ukrycia: sprawia, że reagujemy impulsywnie, oceniamy innych, nie rozumiemy własnych reakcji, wikłamy się w powtarzające się konflikty.

Ale to właśnie w spotkaniu z Cieniem kryje się potencjał do rozwoju. Jung nie namawiał, by Cień "zwalczać" – wręcz przeciwnie, sugerował, że należy się z nim konfrontować, poznać jego dynamikę, nauczyć się z nim współpracować. Bo Cień, choć trudny, jest częścią nas.

Jak rozpoznać swój Cień?
✨ Zastanów się, jakie cechy u innych najbardziej Cię drażnią – być może to coś, czego nie chcesz widzieć w sobie.
✨ Obserwuj impulsywne reakcje, wewnętrzny opór, emocje, które Cię zaskakują.
✨ Pamiętaj o snach – często to w nich nieświadomość przemawia do nas i pokazuje nam nas samych zupełnie inaczej niż my chcemy widzieć samych siebie.

Cień może stać się Twoim sprzymierzeńcem, jeśli podejmiesz dialog zamiast ucieczki. Bo jak pisał Jung:
"Nie stajemy się oświeceni, wyobrażając sobie światło, ale czyniąc ciemność świadomą."

Obrazek wygenerowany przez AI.