19/02/2025
Wzorce narracyjne a półkule mózgowe
Naukowcy odkryli kilka wzorców narracyjnych u osób odpowiadających na pytania Wywiadu Przywiązania Dorosłych (AAI). Analizowali nie tylko styl wypowiedzi, ale także sposób komunikowania się z badaczem. Stwierdzili, że osoby o bezpiecznym stylu przywiązania potrafią spójnie opowiadać zarówno o pozytywnych, jak negatywnych wydarzeniach ze swojego dzieciństwa. Naturalnie, badacze nie są w stanie stwierdzić, czy opowieści te były zgodne z rzeczywistością, czy nie. Oceniali jednak ich spójność, a nie wiarygodność: czy dana osoba zrozumiała wydarzenia ze swojej przeszłości, czy potrafiła swobodnie o nich mówić, a także czy W jej odpowiedziach wyrażała się refleksja.
Osoby o bezpiecznym stylu narracji z otwartością podchodzą do wszystkich pytań wywiadu, nawet jeśli miały trudne lub wręcz przerażające przeżycia W dzieciństwie. Bycie obecnym oznacza właśnie taką otwartą, akceptującą postawę i jest wyznacznikiem bezpiecznego modelu przywiązania. Spójne wypowiedzi wskazują, że człowiek zrozumiał swoje doświadczenia z dzieciństwa poradził sobie z nimi. Zupełnie inaczej wypowiadają się osoby charakteryzujące się unikającym modelem przywiązania (lub rodzice dzieci, u których stwierdzono taki model).Utrzymują one, że nie mają wspomnień z dzieciństwa twierdzą, iż rodzina nie miała wpływu na to, kim teraz są. W unikającym stylu narracji pojawia się zatem pewna niespójność: skąd możesz wiedzieć, że dzieciństwo nie miało na ciebie żadnego wpływu, skoro gonie pamiętasz? Jest to przejaw tak zwanego odrzucającego stanu umysłu W odniesieniu do przywiązania, które charakteryzuje się zaprzeczaniem, iż bliskie relacje W jakikolwiek sposób wpłynęły na to, kim jesteśmy. W skrócie: osoby z takim wzorcem narracji bagatelizują rolę relacji W swoim życiu; jest to mechanizm obronny, który kiedyś umożliwił im przystosowanie się do emocjonalnej pustyni ich domu rodzinnego.
Aby zrozumieć związek między określonymi wzorcami narracji a modelami przywiązania, warto zapoznać się z badaniami nad rozwojem mózgu. Okazuje się, że funkcje mózgowe osób z lękowym modelem przywiązania nie są ze sobą zintegrowane. A zatem gdy W komunikacji między rodzicem a dzieckiem brakuje poszanowania różnic poczucia bliskości, to W rozwijającym się mózgu dziecka dochodzi do zahamowania procesów integracji. Podsumowując: zintegrowany mózg rozwija się pod wpływem zintegrowanej komunikacji, a niezintegrowany pod wpływem niezintegrowanej komunikacji.
Daniel J. Siegel. „Burza w mózgu nastolatka. Potencjał okresu dorastania.” Wydawnictwo MiND. Podkowa Leśna. 2016, s. 141–142. Przekład z języka angielskiego Karolina Bochenek
fot Pablo Varela
