04/10/2021
Doświadczanie przemocy w dzieciństwie ma.swoje długotrwałe konsekwencje.
https://www.facebook.com/100645824737908/posts/424739058995248/
➡️ Konsekwencje przemocy doświadczanej w dzieciństwie bardzo często czy to w literaturze fachowej, czy w popularnych opracowaniach obrazowane są jako skazy na psychice lub ciele. Zebrano wiele danych pokazujących bezpośrednią zależność między występowaniem różnych form maltretowania w dzieciństwie a zwiększonym ryzykiem wielu zaburzeń psychicznych. Na przykład w niedawnej meta-analizie LeMoult i Humphreys z zespołem (https://bit.ly/3ivUUKS) pokazały, że doświadczenie różnych form negatywnych zdarzeń na wczesnych etapach życia blisko dwuipółkrotnie zwiększa ryzyko wystąpienia depresji u nastolatków (gdy wzięto pod uwagę wyłącznie zdarzenia o charakterze przemocy emocjonalnej, ryzyko było prawie trzykrotnie większe niż w grupie kontrolnej).
➡️ Przemoc zapisana w ciele to również zmiany na poziomie molekularnym. W zeszłotygodniowym wpisie (https://bit.ly/3uz6DNL) poruszyłem temat epigenetyki. Dla przypomnienia ta dziedzina wiedzy zajmuje się analizą zmian w ekspresji genów, które nie są związane ze zmiennością strukturalną DNA. Jednym z najczęściej badanych mechanizmów epigenetycznych jest metylacja DNA. I znowu, dla przypomnienia, jest ona związana z dodawaniem grupy metylowej do cytozyn budujących DNA. Takie zmiany dotyczą zazwyczaj cytozyn zgrupowanych w ramach tak zwanych wysp CpG – czyli skupisk dinukleotydów GC (guanina-cytozyna). Jako że tego typu zgrupowania występują w pobliżu miejsc ważnych dla ekspresji genu, metylacja tych obszarów może doprowadzić do jej zmian, czyli na przykład tak zwanego wyciszenia genu (ograniczenia produkcji kodowanego przez niego białka). Duża część ze zmian w metylacji DNA jest konsekwencją wpływów środowiskowych, w tym tych o charakterze psychologicznym.
➡️Jednym z miejsc w DNA badanych pod kątem zmian w metylacji, jest jeden z egzonów (czyli części kodujących białko) w genie NR3C1. Ten obszar DNA jest odpowiedzialny za powstawanie jednego z białek kluczowych dla funkcjonowania osi HPA (podwzgórze — przysadka — nadnercze), zwanej często osią stresu. Kodowany przez gen NR3C1 receptor glukokortykoidowy wiąże kortyzol, hormon stresu. To działanie jest częścią procesu kontrolowania przebiegu reakcji stresowej przez organizm.
➡️ Niedawny przegląd badań Wadji i współpracowników (https://bit.ly/3FgezIL) pokazał, że doświadczenie przemocy w dzieciństwie (emocjonalnej, fizycznej, seksualnej) prowadzi do nadmiernej metylacji egzonu 1F w genie receptora glukokortykoidowego, co przekłada się na zmniejszoną produkcję tego białka, a w konsekwencji na rozregulowanie aktywności osi stresu i zwiększone ryzyko wystąpienia zaburzeń psychicznych. Zmniejszona liczba receptorów glukokortykoidowych u ofiar przemocy jest związana na przykład z wyższym poziomem hormonów stresu w trakcie doświadczania kolejnych sytuacji stresowych, brakiem stabilności emocjonalnej czy wystąpieniem symptomów depresji.
➡️ Wiele ze zmian epigenetycznych związanych z wpływem środowiska jest odwracalne. Wydaje się jednak, że dla niektórych z nich jest to relatywnie trudniejsze, głównie ze względu na konsekwencje ogólnoustrojowe (dotyczące funkcjonowania całego ciała). Wiele wskazuje, że do tej kategorii należą zmiany związane z doświadczaniem przemocy na wczesnych etapach życia.
➡️ Z tego względu tak ważne jest przeciwdziałanie zarówno występowaniu przemocy, jak i jej skutkom. Czy wiecie, że w Polsce istnieje organizacja, która od 1991 roku pomaga dzieciom i młodzieży w kryzysie? Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę od blisko 13 lat prowadzi 116 111 – telefon zaufania dla dzieci i młodzieży. Niedawno Ministerstwo Zdrowia bez podania przyczyny unieważniło konkurs na prowadzenie tego rodzaju pomocy i odmówiło wsparcia telefonowi Fundacji. Jeżeli możesz, poprzyj petycję Fundacji (https://fdds.pl/petycja-do-ministra-zdrowia.html) lub wesprzyj ją finansowo (https://wspierajtelefon.pl/).
Uwaga - linki prowadzą do publikacji w otwartym dostępie.
Jeżeli zainteresował Cię ten wpis - zostaw swoją reakcję (lub komentarz), polub lub obserwuj ten profil, podziel się ze swoimi znajomymi tym materiałem. Dziękuję!
