
12/06/2025
W mojej pracy Refleksologia odnotowałam powtarzający się fakt - refleks przepony bardzo często, niemal zawsze wymagający rozpracowania. Co więcej, sięgający poza obszar, który wskazują znane mapy refleksologiczne. Poniższy artykuł otworzył mi oczy na rolę przepony i dał wyjaśnienie, dlaczego ta przepona na stopach pokazuje tak wiele i tak daleko sięga.
🧠🫁💥 PRZEPONA – NAPIĘCIOWE CENTRUM CIAŁA
Bordoni & Zanier (2013): przepona łączy czaszkę, kręgosłup i trzewia przez powięź.
To nie tylko teoria – to mapa do pracy terapeutycznej.
Powięź to ciągła, trójwymiarowa sieć tkanki łącznej, która łączy, otacza i integruje wszystkie struktury ciała. Przepona jako mięsień o kluczowym znaczeniu znajduje się w centrum tego systemu i jest punktem, z którego „rozchodzą się” napięcia, impulsy mechaniczne i sygnały neurologiczne.
🔝 1. GÓRNE POŁĄCZENIA – Czaszka i układ czaszkowo-oponowy
• Przepona łączy się przez:
• opłucną (pleura),
• osierdzie (pericardium),
• więzadła przeponowo-osierdziowe i przeponowo-opłucnowe,
• aż do powięzi przedkręgowej, powięzi szyi i opony twardej czaszki.
• 💡 Mechanika: Ruch przepony wpływa na napięcia w obrębie szyi i czaszki (np. przez powięź karkową i układ powięziowy czaszki).
• 🧠 Klinicznie: Dysfunkcja przepony może modulować ciśnienie wewnątrzczaszkowe i napięcia w układzie oponowym – stąd jej wpływ na bóle głowy, zawroty głowy, zmęczenie oczu.
🧍♂️ 2. TYLNE POŁĄCZENIA – Kręgosłup i napięcia osiowe
• Przepona przyczepia się do:
• odcinka piersiowego (TH12–L2) poprzez tzw. odnogi przepony (crura diaphragmatis),
• powięzi piersiowo-lędźwiowej,
• a ta z kolei łączy się z:
• mięśniem czworobocznym lędźwi (quadratus lumborum),
• m. lędźwiowym większym (psoas major),
• m. biodrowym (iliacus),
• oraz więzadłami krzyżowo-biodrowymi.
• 💡 Mechanika: Każde napięcie przepony może rzutować na ustawienie lędźwi i miednicy.
• 🧠 Klinicznie: To wyjaśnia, czemu zaburzenia przepony pojawiają się u pacjentów z bólami krzyża, niestabilnością lędźwiową i kompensacjami w chódzie.
⚙️ 3. DOLNE POŁĄCZENIA – Miednica i przepona miedniczna
• Powięź poprzeczna (fascia transversalis) i krezka jelitowa łączą przeponę z:
• więzadłami przeponowo-trzewnymi (gastrofrenic, hepatofrenic),
• strukturami miednicy mniejszej przez:
• powięź biodrowo-miedniczą,
• powięź trzewną miednicy,
• więzadła maciczno-krzyżowe i odbytniczo-krzyżowe (u kobiet),
• więzadło odbytniczo-cewkowe (u mężczyzn).
• 💡 Mechanika: Ruchomość i napięcie przepony ma bezpośredni wpływ na funkcje przepony miednicznej i napięcia dna miednicy.
• 🧠 Klinicznie: Może to prowadzić do objawów takich jak nietrzymanie moczu, ból podczas stosunku, problemy jelitowe (zaparcia, IBS).
🍽️ 4. TRZEWIA – Układ trzewny i napięcia wisceralne
• Przepona jest bezpośrednio połączona z:
• wątrobą (więzadło wątrobowo-przeponowe),
• żołądkiem i przełykiem (w obrębie rozworu przełykowego),
• śledzioną, trzustką, nerkami, nadnerczami,
• pośrednio przez krezkę z całym jelitem cienkim i grubym.
• 💡 Mechanika: Skurcz przepony = masaż trzewi + mobilizacja układu trzewno-naczyniowego.
• 🧠 Klinicznie: Napięcia przepony mogą objawiać się jako refluks, zgaga, zaparcia, uczucie pełności.
🛠️ IMPLIKACJE DLA FIZJOTERAPII I TERAPII MANUALNEJ
✋ Terapia manualna:
• Mobilizacje przepony → poprawa przesuwalności tkanek,
• Praca na powięzi piersiowo-lędźwiowej i krzyżowej → wpływ na globalną postawę,
🧘♀️ Ćwiczenia oddechowe:
• Przeponowy oddech 360° z ruchem żeber i jamy brzusznej,
• Oddech sekwencyjny w pozycji ułożeniowej (dziecko, 90/90, SIDELYING),
• Integracja oddechu z ruchem (np. chód, przysiady, wzorce DNS/PRI).
🧠 Trening autogenny Schultza / relaksacja Jacobsona:
• Schultz: pogłębiony oddech + autosugestia → zmniejszenie napięcia układu AUN i powięzi,
• Jacobson: progresywne napinanie i rozluźnianie segmentów → obniżenie napięcia mięśniowego, poprawa propriocepcji i samoregulacji.
“Przepona to nie tylko mięsień oddechowy – to integrator biomechaniczny, neurologiczny i wisceralny. Jej powięziowe połączenia pozwalają pracować z całym ciałem przez jeden punkt.”
— Bordoni & Zanier,2013
Zródło:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23940419/
Pozdrawiam serdecznie
Marcin Absalon