31/01/2024
Zakończenie realizacji Programu Kordian
Realizatorzy Projektu Kordian : Narodowy Instytut Kardiologii Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie oraz Partnerzy Projektu (Fundacja „My Pacjenci” oraz Warszawski Uniwersytet Medyczny ) informują, że trwający ponad 4 lata Projekt ( 2019-2023 ) został formalnie zakończony w listopadzie 2023 roku.
W realizacji Projektu uczestniczyło czynnie ponad 50 placówek POZ z województwa mazowieckiego i łódzkiego wyłonionych w kolejnych pięciu konkursach.
W ramach Programu przewidziano szeroko zakrojoną akcję informacyjno-edukacyjną skierowaną do osób dorosłych czynnych zawodowo, warsztaty szkoleniowe dla profesjonalistów medycznych przygotowujące do realizacji Programu Kordian , badania przesiewowe w placówkach POZ i kwalifikację pacjentów przez POZ do dalszej diagnostyki w NIKARD, innowacyjną edukację pacjentów czyli tzw. „aktywną profilaktykę” ( bony edukacyjne umożliwiające 24 spotkania edukacyjne z profesjonalistami medycznymi, dietetykami, specjalistami w zakresie aktywności fizycznej itp.) , konsultacje specjalistyczne w poradni kardiologicznej oraz badanie genetyczne wybranych pacjentów i ich rodzin w celu wykrycia hipercholesterolemii rodzinnej. Pacjenci z rozpoznanymi zaburzeniami gospodarki lipidowej lub świeżo wykrytymi chorobami serca i naczyń ( np. nadciśnienie tętnicze, podejrzenie choroby naczyń wieńcowych itp.) byli poddani koniecznym badaniom diagnostycznym i wdrażano u nich w razie konieczności stosowne leczenie
Mimo obiektywnych trudności związanych z realizacja Projektu w okresie pandemii COVID 19 ( co spowodowało konieczność przedłużenia trwania projektu) w opinii Realizatorów Program zakończył się dużym sukcesem. W ramach Programu ponad 400 lekarzy, pielęgniarek oraz dietetyków i fizjoterapeutów miało możliwość doskonalenia swoich umiejętności zawodowych w zakresie profilaktyki chorób serca i naczyń oraz chorób metabolicznych a także w zakresie skutecznej edukacji zdrowotnej. Przygotowano i przekazano pacjentom liczne specjalnie opracowane materiały edukacyjne ( m.in. 32.000 sztuk atrakcyjnych broszur na temat zdrowego stylu życia, właściwego sposobu żywienia, aktywności fizycznej ) , na stronie internetowej porady specjalistów, wywiady z ekspertami i inne materiały filmowe oraz poradnik dla pacjentów „Sercu na Ratunek. Jak zapobiegać chorobom serca i naczyń prowadząc aktywne życie ?”
Placówki POZ z województwa mazowieckiego i łódzkiego włączyły do badan przesiewowych ponad 4200 pacjentów, ponad 1000 pacjentów z podwyższonym poziomem czynników ryzyka chorób serca i naczyń uczestniczyło w aktywnej edukacji prowadzonej przez personel placówek POZ, zorganizowano także warsztaty edukacyjne dla pacjentów z hipercholesterolemia rodzinną w siedzibie Narodowego Instytutu Kardiologii.
Fundacja My Pacjenci zrealizowała osiem kampanii bannerowych w portalach tematycznych skierowanych do profesjonalistów medycznych (lekarze, pielęgniarki, dietetycy, fizjoterapeuci) oraz osiem kampanii bannerowych w portalach tematycznych skierowanych do pacjentów i ich rodzin ( z liczbą wyświetleń ponad 100 000 w portalach regionalnych województw: mazowieckie i łódzkie), a także 3 płatne teksty w mediach drukowanych i serię postów realizowanych przez influencerów.
Do Samodzielnej Poradni Lipidowej Narodowego Instytutu Kardiologii w latach 2019-2023 z ośrodków POZ skierowano 232 pacjentów z podejrzeniem hipercholesterolemii rodzinnej.
U chorych w czasie pierwszej wizyty pobrano krew na badania laboratoryjne oraz na badania genetyczne. Ponadto u części pacjentów wykonano ocenę tętnic szyjnych przy pomocy USG Doppler tętnic szyjnych . W czasie wizyty przeprowadzono rozmowę na temat związku pomiędzy wysokim stężeniem cholesterolu LDL i występowaniem chorób sercowo-naczyniowych na podłożu miażdżycy. Ponadto, poddano analizie sposób terapii hipolipemizującej. Pacjentom ustalono termin drugiej wizyty, na której omówiono z chorymi wyniki badań oraz jeśli było to konieczne zintensyfikowano leczenie hipolipemizujące. U pacjentów nie osiągających docelowego stężenia cholesterolu LDL zintensyfikowano terapię hipolipemizującą, a u osób nie leczonych rozpoczęto leczenie hipolipemizujące. Chorzy otrzymali pisemne zalecenia dla lekarzy POZ dotyczące dalszego sposobu postępowania. Część chorych została skierowana do dalszego leczenia w Samodzielnej Poradni Lipidowej. 73 pacjentów spełniło kryteria (liczba punktów w skali DLCN > 5) umożliwiające skierowanie na badanie genetyczne w celu diagnostyki w kierunku hipercholesterolemii rodzinnej (ocena 3 znanych genów- LDLR, APOB i PCSK9). Badania te wykonano w Pracowni Genetycznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego .Spośród 73 chorych poddanych analizie genetycznej u 22 pacjentów potwierdzono mutację w jednym z trzech badanych genów. W czasie trzeciej wizyty przekazano pacjentom wyniki badań zarówno dodatnie jak i ujemne. Następnie do badania genetycznego skierowano 13 krewnych osób u których potwierdzono mutacje w genie w kierunku hipercholesterolemii rodzinnej. U 11 z 13 krewnych potwierdzono mutacje w genie w kierunku hipercholesterolemii rodzinnej. U krewnych przeprowadzono także po 3 wizyty. Ponadto w przebadanej w Poradni Lipidowej grupie osób u 8% rozpoznano nadciśnienie tętnicze, a u 21% hipertriglicerydemię. Wszystkie osoby z potwierdzoną genetycznie hipercholesterolemią zostały objęte opieką w Samodzielnej Poradni Lipidowej. Pacjenci nieosiągający docelowego stężenia cholesterolu LDL na klasycznym leczeniu zostali włączeniu do Programu B101 i rozpoczęto u nich leczenie inhibitorem PCSK9.
Dzięki udziałowi w Programie KORDIAN udało się uzyskać u pacjentów poddanych diagnostyce, interwencji edukacyjnej i leczeniu w placówkach POZ ( ponad 1000 kobiet i mężczyzn ) znaczącą redukcję wartości wskaźników lipidowych, ciśnienia tętniczego krwi , BMI a także nieznaczną redukcję masy ciała i odsetka osób palących tytoń. Wyniki badan ankietowych wskazują ponadto , że 60,3 % pacjentów deklaruje wzrost poziomu wiedzy i wzrost motywacji do zachowań sprzyjających zdrowiu, ok. 50% pacjentów deklaruje zmianę nawyków żywieniowych , zaś ok. 45 % podjęcie regularnej aktywności fizycznej. Te deklaracji wydają się dobrze korespondować z podanymi powyżej korzystnymi zmianami w zakresie masy ciała, wskaźników lipidowych i wartości ciśnienia tętniczego krwi.
Ważnym efektem całego Projektu KORDIAN, realizowanego przez ośrodki w Gdańsku, Krakowie i Warszawie jest zwiększenie poziomu wiedzy personelu medycznego i pacjentów uczestniczących w Programie w zakresie profilaktyki i wczesnej diagnostyki chorób serca i naczyn i metabolicznych , zwiększenie motywacji społeczeństwa do zachowań sprzyjających zdrowiu , zidentyfikowanie licznej grupy pacjentów z zaburzeniami lipidowymi a zwłaszcza z bardzo rzadko rozpoznawaną w naszym kraju – hipercholesterolemia rodzinną.
Koordynator merytoryczny i Realizatorzy Projektu KORDIAN wyrażają wyrazy uznania i podziękowania dla kierownictwa i personelu wszystkich placówek medycznych POZ uczestniczących aktywnie w Programie KORDIAN a także podziękowania dla wszystkich pacjentów – uczestników Programu. Jesteśmy przekonani ,że ten innowacyjny program profilaktyczny, realizowany również w makroregionie północnym oraz południowym, przyniósł wiele cennych doświadczeń i wskazówek przydatnych w konstruowaniu i finansowaniu kolejnych programów profilaktyki chorób przewlekłych w Polsce.
Mamy nadzieję , że ten innowacyjny Program finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju oraz Ministerstwa Zdrowia będzie kontynuowany w zmodyfikowanej formie w przyszłości.
Wyrażamy podziękowanie dla kierownictwa NIKARD a także dla kierownictwa i pracowników Departamentu Oceny Inwestycji oraz Departamentu Nadzoru i Kontroli Ministerstwa Zdrowia za życzliwa współpracę i nadzór nad realizacją Programu KORDIAN w latach 2019-2023.
