Konteksty. Miejsce Psychoterapii

01/10/2025

Chciałem pokazać, że jestem silniejszy, mądrzejszy, niż jestem. Wymyśliłem sobie Tomka, który nie ma żadnych kompleksów, niczego się nie wstydzi i jeszcze wszystko wie. Udawałem nie tyle takiego czy innego faceta, tylko w ogóle innego człowieka. Dlatego trudno mi mówić o tym, jakim wtedy byłem mężczyzną. To było raczej samcze napompowanie.

Tomasz Schuchardt, link do artykułu w komentarzu

Fot. Wojtek Biały, zdj. z książki „Męskie gadanie”, wyd. Rebis

29/09/2025

Myślę, że te nasze, córek, relacje z matkami i nasze, matek, relacje z córkami są tak trudne, bo w córce, ze względu na płeć, łatwiej zobaczyć siebie. Trudniej odkleić się od złudzenia, że oto mamy przed sobą swoje lepsze ja. Trudniej pojąć, że choć krew z krwi, kość z kości, to jednak zupełnie autonomiczna istota, która sama musi wydeptać swoją ścieżkę.

Natalia Waloch WO
Fot: Emilia Wilgosz-Peter

28/09/2025

W Kontekstach trwają obecnie konsultacje do grup dla nastolatków, szczegóły w komentarzu

27/09/2025

Na funkcjonowanie oraz samopoczucie dziecka na co dzień ogromny wpływ będzie miało to, jaką rolę pełni w grupach rówieśniczych - wszędzie tam, gdzie spędza czas poza domem - w szkole, na zajęciach dodatkowych, obozach, wycieczkach.

Jeśli taka rola jest powtarzana i usztywniona a nie jest źródłem zadowolenia, kreatywności dziecka, za to często jest powodem cierpienia, jego rozwój będzie przebiegał pod dyktando tej roli. Jeśli przekraczanie własnych granic, uległość i podporządkowanie będzie jedynym sposobem na to, żeby nie doświadczać odrzucenia - wyjście z tego kręgu może okazać się dla niego zadaniem, któremu nie będzie w stanie samo podołać.

Takim dzieciom może pomóc grupa terapeutyczna, bo dziecko nie może się z wyłączyć z grup. Tylko w grupie utarte procesy współżycia z innymi mogą zostać odwrócone.

W grupie terapeutycznej pod okiem doświadczonego specjalisty dzieci nabywają nowych umiejętności społecznych, rozszerzają wachlarz narzędzi, dzięki którym role te się uplastyczniają, rotują. W grupie jest szansa na przeciwdziałanie destrukcyjnym konsekwencjom utartych schematów społecznych, co przynosi ulgę w cierpieniu i przywraca radość bycia z innymi. W rezultacie udrażnia rozwój dziecka.

Adrianna Tomaszewska - psychoterapeutka specjalizująca się w pracy z dziećmi i młodzieżą prowadzi w Kontekstach konsultacje do grupy dla uczniów klasy 7 i 8 szkoły podstawowej. Szczegóły w komentarzach.

26/09/2025

50 lat po premierze „Lotu nad kukułczym gniazdem” - wybitnego dzieła Miloša Formana, możemy się zastanawiać nie tylko nad tym, jak zmieniła się psychiatria, metody leczenia, jak dziś wygląda psychoterapia grupowa, stosunek do pacjenta, opresyjność systemu, instytucji, ale także nad tym: Czym jest prawdziwa autonomia? Odnieśmy to do bolesnego, trudnego i żmudnego procesu wydobywania się z adolescencji i spróbujmy lepiej zrozumieć nasze dorastające dzieci.
Odrębność, integralność, separacja od systemu rodzinnego jest tylko gestem triumfu, buntu, ataku? Czy może bardziej jednak jest to potężny dramat – doświadczenie, które stawia podmiot wobec własnej odpowiedzialności, wobec nieuniknionej utraty. To, co wyzwala - przeraża, a to, co zniewala - wciąż k**i poczuciem porządku czy bezpieczeństwa. Film jest w tym aspekcie cały czas aktualny. Pokazuje, że nie ma drogi na skróty: wolność jest konsekwencją konfrontacji z własnym nieoswojonym wnętrzem, z tym, co w nas nieustannie domaga się uwagi, rozsadza ramy i wymaga, byśmy sami wzięli je na siebie.

Chief Bromden ucieka dopiero po akcie, który można odczytać jako symboliczną śmierć zbawcy, autorytetu (rodzica?) – konieczność wzięcia ciężaru wolności na własne barki. Jeśli nie „umiera” autorytet, konsekwencją jest samounicestwienie - Billy „ucieka” w śmierć. Doświadczenie wyodrębniania się wykracza poza prosty schemat opresja–wyzwolenie; pokazuje, że autentyczna wolność jest bolesna, że wymaga zmierzenia się z własnym chaosem, z tym, co w nas nieoswojone, a co nieustannie powraca w formie powikłań, napięć i lęków.

Justyna Dworczyk

Film w odrestaurowanej wersji można oglądać na dużym ekranie. Zachęcamy do nowych, świeżych spojrzeń, nowych odkryć i refleksji oraz do dyskusji.
Fot: kadr z filmu „Lot nad kukułczym gniazdem”

24/09/2025

Praca psychoanalityczna daje możliwość sięgnięcia głębiej niż redukcja objawów (np. unikanie, głód, konsekwencje społeczne). Celem nie jest tylko abstynencja, ale zrozumienie dlaczego dana osoba sięga po substancję — jakie niespełnione potrzeby psychiczne, jakie konflikty wewnętrzne, jakie traumy, czy uszkodzenie można odnaleźć w obrębie jaźni.

Więcej o kreatywności w pracy z osobami używającymi substancji psychoaktywnych i/lub uzależnionymi od nich na wykładzie Pawła Siłakowskiego. Link do zapisów w komentarzu

23/09/2025

22/09/2025

Buntowanie się jest jednym z przejawów procesu oddzielania się (separacji) od rodziców. Warto zauważyć, że najczęściej głównym motywem zachowań buntowniczych nie jest chęć zniszczenia czy zaszkodzenia rodzicom, ale potrzeba zaznaczenia swojej niezależności. [...] Ponadto próby drastycznego przeciwdziałania buntom (pacyfikowanie) wywołują przykre konsekwencje albo eskalację buntu, albo bunt w ukryciu, czyli poza domem, często w postaci łamania zakazu (np. picie alkoholu), albo przesunięcie go na okres późniejszy, co jak uważamy, jest mniej korzystne. W tej sprawie istnieje szczególny paradoks. Im rodzice mniej boją się buntu dziecka, tym zwykle jest on mniej drastyczny. Im bardziej rodzice się boją, tym bardziej boi się też dziecko, a strach eskaluje emocje. Wielokrotnie zalecaliśmy spokojne stawianie wymagań, bez zbędnych dyskusji. Jeszcze jedna ważna sprawa: Nie wszystko, co jest przedmiotem buntu nastolatka, jest pozbawione sensu. Wiele spostrzeżeń i krytycznych uwag ma sens. Jest to okazja dla rodziców, aby z nich skorzystać i zmienić coś w funkcjonowaniu rodziny.
Chcielibyśmy jeszcze powiedzieć o tym, jak nastolatki zaznaczają swoją odrębność i wychodzenie z okresu dzieciństwa poprzez zamykanie drzwi. Pierwszy raz, gdy zaczynają być świadomi swoich zmian biologicznych, zaniepokojeni swoim wyglądem, zaczynają się wstydzić, co jest widoczne w zamykaniu drzwi do łazienki. Drugi raz, gdy przeżywają potrzebę zmian w relacjach z ludźmi. Pierwszymi osobami, wobec których chcą się wyróżnić i odróżnić, są rodzice. Jest to widoczne w zamykaniu drzwi do swojego pokoju. Tak zaczyna się budowanie psychologicznej niezależności przez młodego człowieka.

Anna Czerniak, Marek Czerniak

W naszym ośrodku prowadzimy konsultacje do grup dla osób w wieku 16-18 lat oraz dla uczniów klas 7 i 8 szczegóły w komentarzach

22/09/2025

"(...)to nie do końca tak, iż prawda bez życzliwości staje się okrutna, lecz raczej bez niej nie jest w pełni prawdą (...). Wiemy przy tym, że to właśnie prawdy potrzebujemy do zachowania zdrowia psychicznego, a dążenie do niej uznajemy za jeden z podstawowych celów psychoanalizy. (...) Twierdzimy, że stawianie czoła stracie pozwala na przeżycie żałoby po utraconych obiektach, rozpoznanie poczucia winy oraz naprawę wyrządzonych szkód. Czasem zapominamy o tym, że aby wyrzuty sumienia zmobilizowały nas do reparacji, muszą być znośne (...). Tak jak wyrzekamy się naszych iluzji i opłakujemy je, podobnie musimy pożegnać złudzenie wszechmocy. Stawienie czoła rzeczywistości oznacza paradoksalnie pogodzenie się z ograniczeniami, tak naszymi własnymi, jak i samej rzeczywistości."

John Steiner, Iluzja, rozczarowanie i ironia w psychoanalizie, wydana przez Oficynę Ingenium w 2021 roku, tłumaczenie Antoni Kaja.

W naszym ośrodku żegnać iluzje i stawiać czoła rzeczywistości pomaga między innymi Magda Piórkowska, więcej o tej psychoterapeutce w komentarzu

20/09/2025

Cytowany fragment pochodzący z książki „Czym jest trauma” pod redakcją Caroline Garland w jasny, prosty sposób tłumaczy dlaczego odzyskiwanie zdrowia psychicznego po traumatycznym urazie najefektywniej przebiega w relacji z drugim człowiekiem.

„Nadawanie znaczeń – w przeciwieństwie do koszmarów sennych czy innych powtarzających się zachowań – rozpoczyna proces asymilowania traumatycznych przeżyć. Jeśli proces nadawania znaczenia jest prowadzony wspólnie z drugą osobą, równolegle zaczyna się odbudowa świata wewnętrznych obiektów, w którym dobry obiekt nabiera stabilności i wiarygodności. To z kolei pozwala ocenić świat zewnętrzny w bardziej realistyczny sposób, a także uruchamia procesy integracji w projektowanych na zewnątrz aspektów self.

Książkę wydała Oficyna Ingenium, tłumaczenie Danuta Golec, Lecha Kalita, Ariadna Rokujżo

19/09/2025

"[...] człowiek nie jest stworzony do pozostawania ciągle w stanie dzieciństwa. Wychodzi zeń w czasie przepisanym przez naturę, a ta chwila przełomowa, aczkolwiek krótka, na długo wywiera swój wpływ. Tak jak grzmiący odgłos wzbierających fal poprzedza nawałnicę, tak i szepty ukrytych namiętności zapowiadają gwałtowną zmianę, gdy tłumione podniecenie ostrzega nas przed zbliżającym się niebezpieczeństwem."

Jean-Jacques Rousseau (1762/1955, księga IV)

Adrianna Tomaszewska psychoterapeutka pracująca z dziećmi, adolescentami prowadzi w Kontekstach terapię indywidualną oraz konsultacje do współprowadzonej przez siebie grupy. Linki do profilu terapeutki oraz informacje o grupie w komentarzach

18/09/2025

Małżeństwo – czasem sakramentalne, czasem zawarte na mocy umowy społecznej, a czasem nawet odznaczające się właśnie przez swoją nieobecność – pozostaje w centrum “życia rodzinnego”. Myślę, że dzieje się tak dlatego, że idea pary spotykającej się po to, by spłodzić dziecko jest kluczowa dla naszego życia psychicznego – niezależnie od tego, czy do niej dążymy, sprzeciwiamy się jej, zdajemy sobie sprawę z bycia jej efektem, zaprzeczamy jej, rozkoszujemy się nią czy jej nienawidzimy.

Ronald Britton.
Ten wybitny psychoanalityk zmarł niedawno, to wielka strata dla naszego środowiska.