06/07/2019
Za: Ośrodek Pomocy i Edukacji Psychologicznej Intra
JAKIE SĄ ZAGROŻENIA DLA WIĘZI EMOCJONALNYCH?
'*OPUSZCZENIE – doświadczanie bycia opuszczanym wiąże się z przeżywaniem bolesnych uczuć: smutku, zawodu, żalu, złości, tęsknoty, rozpaczy.
Póki cokolwiek się nam zdarza w kontakcie z innym człowiekiem i przeżywamy jakieś uczucia, a więc doświadczenie oświetlane jest światłem świadomości, więź uczuciowa nadal istnieje, choć może być bardzo bolesna. W wypadku śmierci bliskiej osoby żal i rozpacz z powodu ostatecznego opuszczenia pozostaje nieraz na zawsze, powodują specyficzne poczucie braku. Nie należy go jednak mylić z odczuwaniem pustki, gdyż wiąże się ono z przeżywaniem silnych uczuć.
Pustka pojawia się w momencie, gdy doświadczenie bycia opuszczanym jest tak bolesne, że dziecko dla obrony wycofuje światło świadomości z pola uczuć – doświadczanie ich dalej staje się nie do zniesienia.
Dzieje się tak najczęściej, gdy któreś z rodziców opuszcza dziecko psychicznie. Dorosły wprawdzie stara się o to, by pozory więzi były zachowane, ale nie ma w nim samym jasnego światła świadomości, brak mu gotowości do wymiany uczuć z własnym dzieckiem. Taki rodzic najprawdopodobniej sam ma trudności z odbieraniem swoich uczuć i wymianą emocji. Rodzice często boją się bycia ze swoim dzieckiem, uciekają więc w działanie, ciągle są zajęci praniem, sprzątaniem, gotowaniem itp. A gdy już są blisko swojego dziecka , nie potrafią się rozluźnić i skupić na tym,co dzieje się tu i teraz. Wciąż toczą bój z rzeczywistością i myślą o tym, co koniecznie -ich zdaniem – powinni zrobić jeszcze dziś.
A kiedy już nie mają siły myśleć, zasypiają ze zmęczenia , czytając dziecku książkę... na dobranoc.
Dziecko opuszczane psychicznie doznaje coraz głębszego zawodu, traci nadzieję na bliski kontakt. Nieświadomie podejmuje próby różnych gier psychologicznych z rodzicem, mające na celi sprowokowanie go do otwartego, świadomego kontaktu. Gdy te wysiłki zawiodą, gdy sytuacja staje się beznadziejna, dziecko rezygnuje z dalszych starań. Wycofuje z pola uczuć światło świadomości.
*ODRZUCENIE - rodzic odrzuca dziecko wtedy, gdy spostrzega je jako zagrożenie dla własnych interesów. Zamyka się na dziecko, wycofuje światło świadomości, widzi w dziecku wroga i łatwo je atakuje.
Odrzucanie własnego dziecka jest najczęściej skutkiem agresji zrodzonej z poczucia krzywdy
Rodzic w akcie agresji oskarża dziecko o to, że jest przyczyną zła,które jemu samemu się dzieje.
To dziecko jest negatywnym sprawcą, kimś działającym przeciw rodzicowi. Czasem nawet intencjonalnie. Odrzucający ojciec może uważać, że dziecko pochłania całą uwagę jego partnerki, że jest przyczyn konfliktów małżeńskich, braku seksu. Odrzucająca matka może uznać, że na przykład jej malutki synek chce ją wykończyć, płacząc po nocach. Skrzywdzony rodzic używa często przemocy fizycznej. Akt przemocy dokonany na dziecku jest wystarczającym powodem do cofania przez nie światła świadomości. Ale nie tylko fizyczny atak jest wyrazem odrzucenia. Jest nim także warunkowa akceptacja dziecka, to znaczy nie akceptacja pewnych jego cech lub zachowań. Niektórych właściwości dziecka rodzic wewnętrznie nie aprobuje, gdyż zgoda na nie naruszałaby jego system wartości, poglądy, pozycje społeczną, władzę rodzicielską lub inne interesy.
Odrzucający rodzic może:
- uznać za nieistniejące te właściwości dziecka, których nie akceptuje („moje dziecko po prostu takie jest”),na przykład gniewu i złości wyrażanych przez dziecko.
Bardzo często nie aprobuje też seksualności dziecka – rodzic nie akceptuje odczuć i zachowań związanych z płcią dziecka;
- używając wszelkich środków, starać się poprawić lub zmienić właściwość dziecka uznawaną za złą, na przykład powolność, wybujałą ekspresyjność, nadmierną lękliwość czy nieśmiałość;
- oskarżać dziecko i wycofywać z więzi z nim przynajmniej niektóre uczucia
Najczęściej dziecko broni się, starając się dostosować do oczekiwań rodzica. Usiłują ukryć przed nim nieakceptowaną część siebie, Powstrzymują się od wyrażania źle widzianych uczuć lub potrzeb, blokują swoją ekspresję.
Jeśli ukrywanie części siebie nie tworzy wystarczającego zabezpieczenia przed wrogością rodzica, dziecko wycofuje światło świadomości z pola uczuć tworzących z nimi więź.
*WYKORZYSTANIE – wykorzystujący rodzic traktuje dziecko jak przedmiot służący do zaspokojenia własnych potrzeb,używa dziecka do osiągnięcia własnych celów. Dzieci są często wykorzystywane w grach małżeńskich, konfliktach podczas rozwodów, a także do pełnienia nieadekwatnych do ich rozwoju psychicznego, za trudnych dla nich ról, na przykład gospodyni domowej lub podpory psychicznej dla skrzywdzonego przez los rodzica. „Bez Ciebie moje życie nie miałoby sensu”, „Teraz zastępujesz tatę, jesteś dla swojej mamy jedynym obrońcą” - to zdania, których ciężar jrdy dla dziecka nie do udźwignięcia. Dziecko, by sobie jakoś radzić z powierzoną mu misją, wycofuje światło świadomości z pola uczuć. Niestety,chyba równie często dorośli wykorzystują dzieci fizycznie- sadystycznie je biją, maltretują, wykorzystują seksualnie. Przemoc fizyczna stosowana przez rodziców wobec dzieci jest objawem zaburzeń emocjonalnych lub choroby psychicznej dorosłych i nie ma żadnego waloru dydaktycznego. Drastyczna przemoc fizyczna bardzo dotkliwie uszkadza młode JA, powodują wycofanie światła świadomości nie tylko z pola uczuć, ale najczęściej również z obszaru ciała. Konsekwencją tak silnej reakcji światła świadomości może być rozpad JA, a w efekcie choroba psychiczna.”
Piotr Fijewski
