18/08/2023
Dzisiaj chciałabym przedstawić Wam mój tekst, w którym opisuje na czym polega praca w moim nurcie psychoterapeutycznym 🧠❤️
Mam poczucie, że powstało wiele mitów oraz błędnych założeń na temat tego podejścia, które sama miałam okazję usłyszeć. Mam nadzieję, że post rozwieje część wątpliwości!
"Psychoterapia skoncentrowana na przeniesieniu u pacjentów z zaburzeniami osobowości"
Terapia skoncentrowana na przeniesieniu (Transference Focused Therapy) została stworzona w oparciu o założenia psychodynamiczne oraz psychoanalityczne. Głównym twórcą TFP jest Otto F. Kernberg, który jest amerykańskim psychiatrą oraz psychoterapeutą. Jest to usystematyzowana, empirycznie, zweryfikowana psychoterapia, wywodząca się z teorii relacji z obiektem (Kernberg, 2021). Według teorii relacji z obiektem ludzkie popędy są odczuwane w odniesieniu do innego człowieka. Metoda uwzględnia istnienie zjawiska nieświadomości a praca polega na poszerzaniu świadomości w związku z czynnikami, które leżą u podstaw niezrozumiałych i przynoszących cierpienie zachowań.
Metoda ta kładzie nacisk na indywidualne podejście do problematyki, którą zgłasza pacjent. Wszystko jest oparte o relacje terapeutyczną. To co dzieje się w gabinecie w relacji z terapeutą odpowiada temu co dzieje się na zewnątrz w relacjach pacjenta z innymi osobami. (Kernberg i in., 2021). TFP koncentruje się również na redukcji objawów, które zgłasza pacjent i są one obserwowane w ciężkich zaburzeniach osobowości takich jak chroniczne zachowania samobójcze, zachowania antyspołeczne, nadużywanie substancji, zaburzenia odżywiania, samookaleczenia (Zanarini i in., 2010a, 2010b). Celem terapii jest modyfikacja struktury osobowości tak aby znacząco poprawić jego funkcjonowanie w pracy, relacjach z innymi, w relacji samego z sobą.
Terapeuta, który stosuje metodę TFP powinien stworzyć warunki, które ułatwiają aktywację oraz pojawienie się konfliktowych relacji z obiektem w procesie terapeutycznym. Ważne jest aby stworzyć bezpieczną relację terapeutyczną między terapeutą a pacjentem (Caligor, Kernberg, Clarkin, Yeomans, 2021). Terapeuta powinien aktywnie słuchać i interweniować ukierunkowywując swoją uwagę na wnoszony przez pacjenta materiał, jednocześnie zauważając postępy w jego życiu (Caligor i in, 2021).
Bardzo ważnym zadaniem terapeuty jest pomaganie pacjentowi w badaniu i rozwiązywaniu podstawowych konfliktów. Są one aktywowane i odgrywane w jego obecnych relacjach i widoczne w interakcjach z terapeutą (Caligor i in., 2021). Ważnym aspektem psychoterapii jest ustanowienie relacji terapeutycznej. Polega ona na tym, że jedna strona (pacjent) jest zachęcana do komunikowania swoich wewnętrznych przeżyć, potrzeb, natomiast terapeuta powstrzymuje się od tego. Specjalista wykorzystuje swoją fachową wiedzę do poszerzania i pogłębiania zdolności pacjenta do samodzielnej eksploracji i samoświadomości. Psychoterapeuta zwraca uwagę na to co mieści się w trzech kanałach komunikacji: werbalnym (o czym pacjent mówi), niewerbalnym (to w jaki sposób pacjent się zachowuje na sesji) oraz to co się dzieje w przeciwprzeniesieniu ( jakie emocje, uczucia, reakcje wywołuje pacjent u terapeuty) (Kernberg i in., 2021). Specjalista wykorzystuje swoje przeciwprzeniesienie aby zrozumieć co dzieje się w relacji terapeutycznej.
W procesie interpretacji zostaje wykorzystana klaryfikacja, konfrontacja oraz interpretacja. Klaryfikacja oznacza, że terapeuta stara się wyjaśnić subiektywne doświadczenie pacjenta. Konfrontacja polega na tym, że terapeuta gromadzi wyjaśnione informacje, wyrażone w komunikacji werbalnej i niewerbalnej pacjenta, które są sprzeczne lub nie pasują do siebie i przedstawia to pacjentowi. Interpretacja wiąże się z wygenerowaniem hipotez (Kernberg i in., 2021).
Celem TFP jest zmiana struktury osobowości zwłaszcza z zaburzeniem osobowości borderline, ale także narcystycznym, paranoidalnym, schizoidalnym, schifzotypowym (Kernberg, 2021). Jest to terapia długoterminowa, dlatego na efekty trzeba poczekać. Zazwyczaj proces psychoterapeutyczny trwa minimum 2 lata i często jest wydłużany.
Ramy leczenia, które są ustanawiane po konsultacjach są fundamentem terapii. Daje to bezpieczeństwo obu stronom. Kontrakt ustanawiany jest między terapeutą a pacjentem i określa strukturę leczenia, role obu stron w trakcie leczenia, częstotliwość sesji, czas trwania sesji, dopuszczalne nieobecności, możliwości odwoływania sesji oraz płatności. Jeśli pacjent nie zgadza się na warunki kontraktu, terapia nie może mieć miejsca. Kontrakt odnosi się również do możliwych zagrożeń, jakie może stanowić patologia pacjenta (Yeomans, Clarkin, Selzer, 1992).
Skuteczność terapii opartej na przeniesieniu została potwierdzona wieloma badaniami. Clarkin. Levy, Lenzenweger, Kernberg w 2007 roku porównywali skuteczność terapii poznawczo-behawioralnej oraz terapii TFP w leczeniu pacjentów z ciężkimi zaburzeniami osobowości. Efekty lecznia zaburzeń osobowości obu terapii były takie same, efekt około 0,92 (Clarkin, Levy, Lenzeweger, Kernberg, 2007). Badania potwierdzają również, że skuteczność psychoterapii psychodynamiczne a dokładnie podejścia TFP jest wysoka w różnych zaburzeniach psychicznych.
Bibliografia:
Caligor, Eve, Kernberg, Otto F., Clarkin, John F., Yeomans, Frank E., Psychoterapia Psychodynamiczna Patologii Osobowości. Leczenie self i funkcjonowania interpersonalnego. American Psychiatric Association, 2021.
Clarkin, J. F., Levy, K. N., Lenzenweger, M.F., & Kernberg, O. F. (2007). Evaluating three treatments for borderline personality disorder: A multiwave study. American Journal of Psychiatry, 164, 922-928.
