19/09/2025
WYWIAD PSYCHIATRA DOROSŁYCH – ADHD
Rozmowa z dr Aleksandrem Górnym, psychiatrą dorosłych z Dolnośląskiego Centrum Psychoterapii
Temat: ADHD u dorosłych – diagnoza, leczenie, życie z zaburzeniem, które nie mija z wiekiem
DCP: Panie Doktorze, wiele osób dorosłych dopiero w dorosłości po raz pierwszy słyszy, że może mieć ADHD. Czym właściwie jest ADHD u dorosłych i dlaczego tak długo może pozostać nierozpoznane?
Dr Aleksander Górny:
ADHD, czyli Zespół Nadpobudliwości Psychoruchowej z Deficytem Uwagi, to zaburzenie neurorozwojowe, które nie kończy się w dzieciństwie – choć przez lata tak właśnie sądzono. U wielu osób objawy utrzymują się także w dorosłości, choć zmieniają swój charakter. Dorosły z ADHD niekoniecznie "biega po pokoju", jak stereotypowy obraz dziecka z ADHD. Zamiast tego mierzy się z chronicznym rozkojarzeniem, brakiem organizacji, impulsywnymi decyzjami, zapominaniem ważnych rzeczy i ogromnym wysiłkiem, by "ogarnąć życie".
Zaburzenie to ma podłoże neurobiologiczne i dotyczy głównie funkcji wykonawczych mózgu – planowania, koncentracji, przewidywania skutków, zarządzania czasem i emocjami. ADHD w dorosłości często pozostaje nierozpoznane przez lata, ponieważ wiele osób tłumaczy swoje trudności stresem, cechami osobowości lub „bałaganiarstwem”. Często dopiero w momencie wypalenia zawodowego, trudności w związkach czy narastających problemów z funkcjonowaniem – trafiają na diagnozę.
DCP: Jakie objawy powinny zaniepokoić osobę dorosłą i skłonić do wizyty u specjalisty?
Dr Aleksander Górny:
Wiele dorosłych osób mówi wprost: „Zawsze miałem problem z koncentracją”, „Nie potrafię dokończyć tego, co zacznę”, „Znowu zawaliłem termin, chociaż obiecywałem sobie, że to ostatni raz”. To są typowe sygnały ADHD.
Objawy, które powinny skłonić do konsultacji, to m.in.:
• chroniczne rozproszenie uwagi, trudności z koncentracją,
• niemożność skupienia się na dłuższych zadaniach,
• impulsywność – w relacjach, w decyzjach finansowych, w pracy,
• trudności z organizacją codziennych obowiązków,
• zapominanie o spotkaniach, opłatach, terminach,
• problemy z kontrolą emocji – łatwa irytacja, wybuchy złości,
• trudność z utrzymaniem stabilnej pracy, studiów, relacji,
• wrażenie ciągłego chaosu w głowie – nawet przy dużym potencjale intelektualnym.
To nie są „drobne cechy charakteru” – jeśli te trudności są stałe, wpływają negatywnie na codzienne życie i nie znikają mimo starań, warto sprawdzić, czy ich podłożem nie jest właśnie ADHD.
DCP: Jakie objawy są konieczne, by można było rozpoznać ADHD u osoby dorosłej?
Dr Aleksander Górny:
Aby postawić diagnozę ADHD u osoby dorosłej, musimy mieć potwierdzenie, że objawy były obecne już w dzieciństwie– choć nie zawsze były wówczas nazwane czy zdiagnozowane. Diagnozujemy na podstawie kryteriów zawartych w klasyfikacjach psychiatrycznych (DSM-5, ICD-11) oraz w oparciu o wywiad kliniczny, testy psychologiczne i obserwację funkcjonowania pacjenta.
Konieczne są objawy z dwóch kluczowych obszarów:
1. Zaburzenia uwagi – m.in. zapominanie, gubienie rzeczy, trudności z utrzymaniem koncentracji, unikanie zadań wymagających wysiłku umysłowego, problemy z organizacją.
2. Impulsywność i nadaktywność – czyli skłonność do przerywania, wtrącania się, robienia rzeczy bez zastanowienia, wewnętrzne poczucie niepokoju ruchowego, nieumiejętność odpoczynku.
Objawy muszą być przewlekłe, obecne w wielu sferach życia i znacząco utrudniać funkcjonowanie zawodowe, społeczne lub osobiste.
DCP: Jak ADHD wpływa na codzienne życie dorosłego człowieka?
Dr Aleksander Górny:
Osoby dorosłe z ADHD często mają ogromne trudności w utrzymaniu stałej pracy, dotrzymywaniu terminów, planowaniu dnia. Mają wiele pomysłów, ale problemy z ich dokończeniem. W procesie uczenia się nowych umiejętności pojawia się trudność z dłuższym skupieniem uwagi, zapamiętywaniem informacji, kończeniem szkoleń.
W życiu akademickim czy zawodowym często czują, że „są mądrzy, ale nie potrafią tego pokazać”. W relacjach interpersonalnych impulsywność, drażliwość, wybuchy emocji, zapominanie o ważnych sprawach mogą prowadzić do konfliktów i frustracji. Osoby z ADHD często żyją z poczuciem winy, niedopasowania, wewnętrznego chaosu.
Do tego dochodzi problem z regulacją emocji – wiele osób dorosłych z ADHD cierpi z powodu labilności nastroju, nadmiernych reakcji emocjonalnych, huśtawek nastroju, frustracji, niepokoju.
DCP: Z jakimi trudnościami najczęściej zgłaszają się pacjenci?
Dr Aleksander Górny:
Zwykle trafiają do nas osoby bardzo zmęczone. Mówią: „Zawsze miałem problem z organizacją, ale teraz już nie daję rady”. Albo: „To nie może być lenistwo – ja naprawdę się staram, a i tak wszystko mi się sypie”. Często pierwszym powodem zgłoszenia się do psychiatry są:
• problemy z pracą zawodową – wypalenie, zmienianie miejsc pracy, konflikty,
• nawracające epizody depresyjne lub lękowe – bo ADHD często współwystępuje z innymi zaburzeniami,
• problemy w relacjach partnerskich – impulsywność, zapominanie, emocjonalna niestabilność,
• trudności z planowaniem, zarządzaniem pieniędzmi, obowiązkami domowymi.
Dla wielu osób diagnoza ADHD to ulga – zrozumienie, dlaczego przez całe życie czuli się „inni”, „gorsi” czy „niewystarczający”.
DCP: Jak wygląda diagnoza ADHD u dorosłych w DCP?
Dr Aleksander Górny:
W Dolnośląskim Centrum Psychoterapii diagnozujemy ADHD zgodnie z najwyższymi standardami. Proces diagnostyczny obejmuje:
1. Konsultację psychiatryczną, podczas której analizujemy historię objawów, ich wpływ na funkcjonowanie oraz możliwe inne przyczyny trudności (np. zaburzenia nastroju, osobowości, spektrum autyzmu).
2. Test DIVA-5 – to wystandaryzowany, szczegółowy wywiad diagnostyczny stosowany w diagnozie ADHD u dorosłych.
3. Badania psychologiczne – testy funkcji wykonawczych, koncentracji, pamięci, impulsywności – przeprowadzane przez psychologa diagnostę.
4. Diagnostykę różnicową, jeśli objawy mogą również sugerować inne zaburzenia – np. osobowość borderline, spektrum autyzmu, zaburzenia lękowe lub depresyjne.
Na koniec zespół specjalistów opracowuje opinię diagnostyczną oraz zalecenia terapeutyczne i edukacyjne.
DCP: Jak wygląda leczenie i współpraca zespołu specjalistów?
Dr Aleksander Górny:
W DCP pracujemy zespołowo. Diagnoza to dopiero początek. Po jej postawieniu opracowujemy indywidualny plan leczenia, który może obejmować:
• farmakoterapię – jeśli objawy są nasilone i znacznie utrudniają codzienne życie,
• psychoterapię indywidualną – skoncentrowaną na rozwijaniu umiejętności zarządzania sobą, poprawy funkcji wykonawczych, regulacji emocji,
• psychoedukację – dla pacjenta i często dla jego partnera lub bliskich,
• wsparcie coachingowe – pomoc w planowaniu działań, organizacji życia zawodowego, nauki i codziennych obowiązków.
Współpraca psychiatry, psychologa diagnosty oraz psychoterapeuty pozwala objąć pacjenta kompleksową, zintegrowaną opieką.
DCP: Jakie efekty przynosi leczenie ADHD u dorosłych?
Dr Aleksander Górny:
Efekty są często spektakularne. Osoby po kilku miesiącach leczenia mówią: „Pierwszy raz od lat czuję, że mam kontrolę nad swoim życiem”. Leki poprawiają koncentrację, zmniejszają impulsywność, pozwalają spokojniej funkcjonować. Terapia pomaga zrozumieć swoje trudności, zbudować nowe nawyki, nauczyć się zarządzać sobą.
Pacjenci poprawiają swoją wydajność w pracy, podejmują zawieszone studia, odbudowują relacje. Co najważniejsze – zaczynają traktować siebie z większym zrozumieniem i akceptacją. Przestają się obwiniać, zaczynają działać świadomie. Dla wielu to przełom w życiu.
DCP: Co powiedziałby Pan osobom, które podejrzewają u siebie ADHD, ale się wahają?
Dr Aleksander Górny:
Nie warto dłużej czekać. ADHD nie znika samo – ale można nauczyć się z nim żyć skutecznie i satysfakcjonująco. Jeśli od lat zmagasz się z rozkojarzeniem, chaosem, trudnościami w pracy czy w relacjach – pozwól sobie sprawdzić, z czego to wynika. Diagnoza to nie etykieta – to narzędzie do zrozumienia siebie i początek realnej zmiany.
Zapraszamy do Dolnośląskiego Centrum Psychoterapii we Wrocławiu
Prowadzimy kompleksową diagnostykę ADHD u dorosłych: konsultacje psychiatryczne, testy DIVA-5, badania funkcji wykonawczych, różnicowanie z innymi zaburzeniami. Opracowujemy indywidualny plan leczenia – psychoterapeutyczny i farmakologiczny. Uczymy skutecznych strategii radzenia sobie z objawami, wspieramy rozwój funkcji wykonawczych, poprawę samoregulacji emocji i jakości życia.
📞 Rejestracja: 71 332 36 70
🌐 Więcej informacji: www.dcp.wroclaw.pl
