14/11/2024
Gdy postawiona jest diagnoza onkologiczna powinniśmy zadbać o zabezpieczenie płodności
Gdy pada diagnoza, chorzy najczęściej myślą o tym, jak najszybciej rozpocząć leczenie. Jeśli jednak kobieta lub mężczyzna chcą zostać w przyszłości rodzicami, wcześniej powinni zadbać o zabezpieczenie płodności.
Zastosowanie agresywnej chemioterapii lub radioterapia w istotny sposób doprowadzają do uszkodzenia zarówno gamet (komórek jajowych i plemników), jak i g***d (jajników i jader), co najczęściej dotyczy to pacjentek z nowotworami piersi i chorobami układu limfatycznego (ziarnica złośliwa). Związane z ograniczeniem zdolności reprodukcyjne pacjentek są też inne nowotwory, jak np. te występujące w obrębie kości, mózgu i nerek.
Wpływ leczenia na płodność u mężczyzn i jak ją chronić?
Za płodność mężczyzn odpowiedzialne są jądra, w których powstają plemniki. Proces powstawania plemników, czyli spermatogeneza, rozpoczyna się w okresie dojrzewania i trwa nieustannie, do końca życia mężczyzny. Cykl dojrzewania plem-nika trwa około 74 dni (3 miesięce).
Leczenie onkologiczne (chemio- i radioterapia) u mężczyzn może powodować:
- zmiany w poziomie hormonów (głównie FSH i inhibiny B),
- dysfunkcje seksualne (problemy z wytryskiem, wzwodem),
- zaburzenie w „produkcji” plemników: spadek parametrów nasienia (zmniejszenie liczby, ruchliwości oraz nieprawidłowa budowa morfologiczna plemników), aż do całkowitego braku plemników, czyli tzw. azoospermii,
- uszkodzenia materiału genetycznego (DNA) w plemnikach.
Wszystkie te zaburzenia, w sposób trwały lub czasowy, prowadzą do niepłodności.
Wpływ terapii na płodność zależy od zaawansowania choroby oraz rodzaju leków i ich dawek. Nie ma natomiast znaczenia wiek pacjenta. Plemniki powstają wciąż na nowo, więc po powrocie do zdrowia ich p**a może zostać odbudowana, jeśli tylko nie nastąpiło ciężkie i nieodwracalne uszkodzenie komórek, z których powstają plemniki.
Lekarz onkolog oceni ryzyko utraty płodności na podstawie zaawansowania choroby, zastosowanego protokołu leczenia i dawki leków. Rekomenduje się jednak zabezpieczenie płodności u wszystkich mężczyzn, którzy chcieliby w przyszłości zostać rodzicami, gdyż na początku leczenia trudno przewidzieć, czy nie nastąpi wznowa i konieczne będzie zastosowanie bardziej radykalnej chemioterapii.
Materiały źródłowe: https://chloniak.org/zabezpieczenie-plodnosci-oncofertility/