12/03/2020
[⚠️EDIT: Post ma 2 lata i część podanych w nim informacji odzwierciedla wiedzę o wirusie z tamtego okresu. Jeśli interesują Cię bieżące informacje o COVID-19 z psychoterapeutycznej perspektywy zachęcam do odwiedzenia profilu mojego przyjaciela po fachu Maciej Roszkowski]
👑 Mi też się udziela lęk przed koronawirusem. Koronawirus jest już wszędzie. Nie w sensie fizycznym, ale w świadomości społecznej. Jest to też coraz częściej temat na sesjach terapeutycznych.
🕵️ Z psychologicznego punktu widzenia można wyróżnić dwie skrajne reakcje obronne przed wizją pandemii: prześmianie i bagatelizowanie problemu oraz panikę. Mają one pomóc radzić sobie z lękiem, ale w rzeczywistości nie przyczyniają się do zapewnienia bezpieczeństwa sobie i bliskim. Media społecznościowe nie ułatwiają racjonalnych postaw bo promują skrajne, sensacyjne opinie i wyraziste nadmuchane emocje.
⚠️ W ocenie zagrożenia ulegamy podstawowym błędom poznawczym utrudniającym nam przyjęcie rozsądnej perspektywy.
Zebrałem garść podpowiedzi, jak lepiej radzić sobie z lękiem i zachwianym poczuciem kontroli. Posiłkowałem się specjalistycznymi artykułami podejmującymi temat zdrowia psychicznego w obliczu koronawirusa i wskazówkami Amerykańskiego Towarzystwa Psychologicznego.
1️⃣ Podejdź do zagadnienia z badawczą ciekawością. Śledź rzetelne informacje, weryfikuj źródła. (Wynika z nich, że jeśli nie jesteś w grupie ryzyka to prawdopodobieństwo, że coś Ci się stanie jest niewielkie.)
2️⃣ Nie odnoś ryzyka tylko do siebie, to nasz wspólny problem. Nie jesteś w grupie ryzyka, więc się nie przejmujesz? Działania indywidualistyczne nie powstrzymają wirusa przed rozprzestrzenianiem się, czego konsekwencje mogą ponieść wszyscy (załamanie opieki zdrowotnej, zachorowanie bliskich). Pomyśl o potrzebach i zdrowiu innych osób zanim zrobisz zakupy albo zdecydujesz się przyjść do pracy z gorączką. Badania psychologiczne pokazują, że branie współodpowiedzialności i kolektywne działania lepiej wpływają na dobrostan i są skuteczniejsze.
3️⃣ Zrób coś dla osób z grupy ryzyka np. zaoferuj zrobienie zakupów starszej sąsiadce, przekonaj rodziców i dziadków do niewychodzenia z domu bez potrzeby. Z życzliwością i wsparciem zwracaj się do osób będących w kwarantannie, aby nie potęgować ich stresu.
4️⃣ Żartuj i postuj z rozwagą. Humor to świetny sposób na redukcję napięcia i oswajanie ryzyka. Jednocześnie kpina z zagrożenia może być bolesna dla osób, które są w grupie ryzyka albo zasadnie boją się o osoby starsze. Ponadto beztroskie powielanie sensacyjnych wiadomości może u niektórych znajomych spotęgować lęk do rozmiaru utrudniającego im sprawne funkcjonowanie. Atak paniki (trudności z oddychaniem, podwyższona temperatura ciała) może przypominać objawy koronawirusa i nakręcać spiralę strachu.
5️⃣ Pielęgnuj bliskie relacje. To normalne, że się boisz: rozmawiaj o swoich obawach z najbliższymi. Wiedz, że nie jesteś sam_a i nie pozostawiaj bliskich w osamotnieniu. Dzielenie się informacjami i pogaduchy pomagają rozładować stres.
6️⃣ Rozmawiaj z dziećmi i osobami mającymi trudność w zrozumieniu sytuacji. Odpowiadaj na pytania. Zadbaj, aby o koronowirusie dowiadywały się nie przypadkowo, tylko od zaufanego dorosłego. Tłumacz jasno i prostymi słowami, co należy robić i dlaczego. Nie strasz, pytaj o emocje, ale nie dziel się zbytnio swoim lękiem z najmłodszymi.
7️⃣ Dawaj przykład zachowując zasady higieny i stosując się do zaleceń GIS m.in. dokładnie i często myj ręce, zakrywaj twarz gdy kaszlesz, nie dotykaj dłonią twarzy i unikaj przebywania w zatłoczonych miejscach.
źródła:
📚 Więcej o błędach poznawczych w szacowywaniu prawdopodobieństwa zagrożenia wirusem:
https://www.psychologytoday.com/intl/blog/anxiety-files/202003/coronavirus-anxiety
📚 Wskazówki Amerykańskiego Towarzystwa Psychologicznego, jak radzić sobie z lękiem i stresem:
https://www.apa.org/helpcenter/pandemics
📚 O zjawiskach z obszaru psychologii społecznej związanych z doświadczaniem epidemii:
https://thepsychologist.bps.org.uk/volume-33/april-2020/coronavirus-psychological-perspectives
📚 Dlaczego powinniśmy się przejmować: Często zadawane pytania i odpowiedzi dotyczące COVID-19:
https://medium.com//dlaczego-powinni%C5%9Bmy-si%C4%99-przejmowa%C4%87-cz%C4%99sto-zadawane-pytania-i-odpowiedzi-dotycz%C4%85ce-covid-19-2d30e25cfe2e
📚 Zalecenia Głównego Inspektoratu Sanitarnego:
https://gis.gov.pl/
📚 Zalecenia Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego oraz Konsultanta Krajowego w dziedzinie psychiatrii w związku z pandemią wirusa COVID-19:
https://psychiatria.org.pl/news,tekst,388,stanowisko_polskiego_towarzystwa_psychiatrycznego_oraz_konsultanta_krajowego_w_dziedzinie_psychiatrii_w_zwiazku_z_pandemia_wirusa_covid_19
