13/08/2025
Narcystyczne matki
Rezultatem moich badań jest identyfikacja sześciu typów narcystycznych matek, zajmujących różne miejsca w spektrum między stylem pochłaniającym a ignorującym. Nazywam je „sześcioma obliczami". Studiując te opisy, pamiętaj, że twoja matka może wyraźnie przypominać jeden z przedstawionych typów lub łączyć w sobie kilka z nich. Dodatkowo w każdym z tych typów może być wplecione ignorowanie lub pochłanianie.
TYP EKSTRAWAGANCKO-EKSTRAWERTYCZNY
Ekstrawagancka ekstrawertyczka to matka, o której kreci sie filmy. Jest duszą towarzystwa i bożyszczem tłumów, ale najbliżsi się jej boją - zarówno partnerzy, jak i dzieci. Jeśli nadajesz się do jej scenariusza, to świetnie, a jeśli nie, to lepiej miej się na bacznosci. Jest barwna, roześmiana i popularna. Niektórzy ją uwielbiają, ale ty pogardzasz maskaradą, którą odgrywa przed całym światem. Bo wiesz, że dla niej i w jej scenariuszu jesteś pozbawiona znaczenia poza tymi momentami, kiedy jest postrzegana przez innych w zwiazku z toba. Widząc, jak świat na nią reaguje, popadasz w dezorientacje. Zauważasz, że dla ciebie, swojego dziecka, nie ma nawet odrobiny tego ciepla i charyzmy, jakimi obdarza innych - przyjaciół, współpracowników, rodziny, a nawet obcych. Masz poczucie, że „gdyby tylko mnie kochała, to niechby sobie była, kim chce, nic by mi nie przeszkadzało".
Rozpaczliwie pragniesz, by zechciała cię poznać; by pozwoliła być sobą także tobie.
Bardzo często matki tego typu wiodą bajkowe życie i życzą sobie, by ich córki dostosowały się do jego norm towarzyskich oraz wpasowały do żądanego wzorca.
TYP NASTAWIONY NA OSIAGNIECIA
Dla takiej matki najważniejsze jest to, co osiagniesz w życiu.
Sukces wynika z tego, co robisz, a nie kim jesteś. Oczekuje od ciebie szczególnych osiągnięć. Rozpiera ją duma, gdy jej dzieci otrzymują najwyższe oceny, wygrywają turnieje, są przyjmowane do prestiżowych uczelni, kończą studia na liczących się kierunkach. Bardzo chętnie się wtedy nimi chwali. Ale jeśli nie osiągniesz tego, co zdaniem twojej mamy powinnaś, tego, co ona uważa za ważne - głęboko ją to zawstydza, tak że może zareagować atakiem furii.
Mamy zatem do czynienia z dezorientującą dynamiką. Często się zdarza, że córka dążąca do osiągnięcia określonego celu nie otrzymuje od matki żadnego wsparcia, ponieważ matka uważa, ze owo dążenie do celu zabiera jej córkę, która powinna poświęcać uwagę matce. Jednak z chwilą, gdy córka osiągnie to, do czego dążyła, matka promienieje dumą na gali wręczania nagród czy przedstawieniu. To wewnętrznie sprzeczny komunikat. Córka wyciąga stąd naukę, że nie powinna się spodziewać wsparcia, o ile nie osiągnie czegoś naprawdę spektakularnego, co z kolei programuje ją na niskie poczucie własnej wartości i styl życia nakierowany na osiągnięcia.
TYP PSYCHOSOMATYCZNY
Ten typ matki wykorzystuje swoje choroby, cierpienie i dolegliwości do manipulowania innymi, stawiania na swoim, zwracania na siebie uwagi. Nie bardzo obchodzą ją ludzie wokół niej, w tym także jej córka oraz jej i ich potrzeby. Jeśli miałaś taką matkę, jedynym sposobem pozyskania jej uwagi było opiekowanie się nią. Jeśli nie reagowałaś na jej potrzeby albo próbowałaś sprzeciwić się jej wymaganiom, przyjmowała rolę ofiary i robiła sie jeszcze bardziej chora, aż do popadniecia w kryzys zdrowotny, tak aby przywołać Cię do porządku i wzbudzić poczucie winy.
Nazywam ten mechanizm metodą kontrolowanej choroby. Jest ona bardzo skuteczna. Jeśli córka się nie podporządkuje, to źle wypada także we własnych oczach, ma poczucie, że jest okropna, bo brak jej serca dla własnej matki. Dla psychosomatycznej matki najważniejsze jest, by córka była przy niej, opiekowała się nią i ją rozumiała.
Bardzo często matki takie wykorzystują chorobę, by uciec od emocji lub konieczności radzenia sobie z jakimis życiowymi trudnościami. Córka zwykle słyszy od ojca czy innego członka rodziny: „Nie mów tego czy tamtego mamie. To może ja zdenerwować i się rozchoruje". Niektóre córki nawet odkrywają, że jeśli same zachorują, to matka obdarza je większą uwagą, ponieważ choroba tworzy między nimi szczególna więź. Matka rozumie chorobę i potrafi o niej rozmawiać z córką, ale ta musi bardzo uważać, aby nie rozchorować się ciężej niż matka, bo wtedy ta poczuje się pozbawiona troski, do której w swoim mniemaniu jest uprawniona.
TYP UZALEŻNIONY
W powieści Rebekki Wells Boskie sekrety siostrzanego stowarzyszenia Ya-Ya Sidda opisuje dźwięk głosu matki jako „kakofonie pięciu szklaneczek burbona'. Mimo że„dzieliło je pięć tysiecy mil, Sidda słyszała pobrzękiwanie kostek lodu o szkło" podczas rozmowy telefonicznej. Mówiła potem: „Gdyby ktoś miał nakręcić film o moim dzieciństwie, mogłoby to posłużyć jako ścieżka dźwiękowa "*
Uzależniony rodzic zawsze sprawia wrażenie narcystycznego, ponieważ uzależnienie przekrzykuję wszystko inne. Bywa tak, że kiedy rodzic wytrzeźwieje, narcystyczne zachowania ustępują. Ale nie zawsze. Jednak w fazie korzystania z używek uzależniony rodzic jest zawsze skupiony na sobie i na swoim bogu - na nałogu. Dzieci alkoholików i osób nadużywających inne substancje świetnie to wiedzą: butelka czy narkotyk zawsze ma pierwszenstwo przed wszystkim innym. Nadużywanie substancji to wygodny sposób maskowania uczuć. Ewidentnie matka, która przychodzi pijana na wystep córki w chórze, nie ma na względzie jej potrzeb.
Najlepsza mantra narcystycznej matki jest hasło Billie Holi-day: Smoke, drink, never think (Pal, pij, nie myśl)
TYP SKRYCIE PODŁY
Narcystyczna matka tego typu nie chce, by inni wiedzieli, że źle traktuje swoje dzieci. Ma zazwyczaj odrębne „ja" prywatne i publiczne, które znacząco różnią sie między sobą. Córki takich matek opisują je jako dobre, kochajace i opiekuńcze w towarzystwie, a okrutne i poniżające w domu. Trudno nie odczuwać do takiej matki urazy, zwłaszcza jeśli udaje się jej zmanipulować mnóstwo ludzi spoza rodziny. Jeżeli miałaś taką matkę, wiesz, jak okropne jest doświadczanie tak zmiennego zachowania. Po wyjściu z kościoła matka obejmuję cię ramieniem i z miłym uśmiechem podaje ci wyjętą z torebki gumę do żucia . W domu, gdy prosisz ją o gumę lub chcesz się przytulić, dostajesz klapsa i połajankę. Taka matka może powiedzieć w towarzystwie: „Jestem niezmiernie dumna z córki. Prawda, że jest wspaniała?" a w domu: „Dobrze, żebyś troche schudła, wygladasz jak czupiradła i ubierasz się jak dz**ka". Nieprzewidywalność tego typu przekazów doprowadza dziecko do szaleństwa.
TYP NIEZASPOKOJONY EMOCIONALNIE
Choć na pewnym poziomie wszystkie narcystyczne matki mają niezaspokojone potrzeby emocjonalne, u niektórych cecha ta uwidocznia się bardziej niż u innych. Kobiety te otwarcie obnażają swoje emocje i domagają się opieki od swoich córek - oczekiwanie z góry skazane na porażkę w stosunku do dzieci, które miałyby dawać ukojenie matce, wysłuchiwać zwierzeń o jej dorosłych kłopotach i rozwiązywać jej problemy. Uczucia samych dzieci zaś są zaniedbywane; nie ma mowy, by dziecko otrzymało od takiej matki choć część wsparcia, jakiego oczekuje się od niego.
Teraz, kiedy zapoznałaś się z wieloma typami narcystycznych matek, należy podkreślić kilka spraw. Po pierwsze, nasze matki nie urodziły się takie. Najprawdopodobniej w dzieciństwie natknęły się na nieprzekraczalne bariery dla miłości i empatii.
(…)
Kwestionariusz:
Czy twoja matka ma cechy narcystyczne?
Matki wykazujące tylko kilka cech narcystycznych mogą wywierać negatywny wpływ na córki mniej jawny sposób. (Zaznacz te stwierdzenia, które odnoszą się do twojej relacji z matką- obecnie lub w przeszłości).
1. Czy gdy próbujesz rozmawiać z matką o swoich problemach, zmienia temat tak, że że rozmowa zaczyna dotyczyć tylko jej?
2. Czy gdy próbujesz rozmawiać z matką o swoich uczuciach, próbuje przebić twoje uczucia swoimi?
3. Czy twoja matka zachowuje się tak, jakby była o ciebie zazdrosna?
4. Czy twojej matce brak empatii w odniesieniu do twoich uczuć?
5. Czy matka okazuje ci wsparcie tylko w tych sprawach, które ukazują ją jako dobrą matkę?
6. Czy często masz poczucie braku emocjonalnej bliskości ze swoją matką?
7. Czy często powątpiewałaś, że matka cię lubi albo kocha?
8. Czy matka robi coś dla ciebie tylko wtedy, gdy inni mogą to zobaczyć?
9. Czy w przypadkach ważnych wydarzeń w twoim życiu (choroba, wypadek, rozwód) dla twojej matki ważniejsze jest, jak wpłyną one na nią, niż jak ty się czujesz?
10. Czy twoja matka nadmiernie skupia się na tym, co sądzą inni (sąsiedzi, znajomi, rodzina, współpracownicy)?
11. Czy twoja matka neguje swoje własne uczucia?
12. Czy twoja matka obwinia ciebie lub innych, zamiast przyjąć odpowiedzialność za własne uczucia lub czyny?
13. Czy łatwo jest zranić twoją matkę? Czy długo żywi urażę, nie próbując rozwiązać problemu?
14. Czy masz poczucie, że byłaś niewolnicą swojej matki?
15. Czy masz poczucie, że byłaś odpowiedzialna za dolegliwości matki lub jej złe samopoczucie (ból głowy, stres, choroby)?
16. Czy w dziecinstwie musiałaś zaspokajać różne fizyczne potrzeby swojej matki?
17. Czy masz poczucie, że matka cię nie akceptuje?
18. Czy masz poczucie, że matka jest wobec ciebie krytyczna?
19. Czy w obecności matki czujesz się bezradna?
20. Czy matka często cię zawstydzała ?
21. Czy masz wrażenie, że twoja matka dobrze cię zna?
22. Czy twoja matka zachowuje się tak, jakby oczekiwała, że świat będzie sie kręcił wokół niej?
23. Czy jest ci trudno być odrębną osobą, oddzieloną od matki?
24. Czy twoja matka chce wpływać na twoje decyzje?
25. Czy twoja matka podlega zmiennym nastrojom - od egotycznego po depresyjny?
26. Czy twoja matka wydaje ci się czasem sztuczna i afektowana?
27. Czy masz poczucie, że w dzieciństwie musiałaś zaspokajać emocjonalne potrzeby swojej matki?
28. Czy masz poczucie, że w obecności matki podlegasz jej manipulacji?
29. Czy masz poczucie, że matka ceni cię za to, co robisz, a nie za to, kim jesteś?
30. Czy twoja matka próbuje cię kontrolować? Czy zachowuje się jak ofiara lub męczennica?
31. Czy twoja matka zmusza cię do postępowania sprzecznego z tym, co rzeczywiście czujesz?
32. Czy twoja matka rywalizuje z tobą?
33. Czy twoja matka musi zawsze postawić na swoim?
Uwaga: Wszystkie te pytania odnoszą się do cech narcystycznych. Im wiecej z nich zaznaczyłaś jako pasujące do twojej sytuacji, tym większe jest prawdopodobieństwo, że twoja matka ma pewne cechy narcystyczne, które doprowadziły do określonych trudności, jakich doświadczasz w roli córki i w roli dorosłej kobiety.
Karyl McBride
Wsparcie dla dorosłych córek narcystycznych matek. Jak być wystarczająco dobrą.
🪷🪷🪷🪷🪷🪷🪷🪷🪷🪷🪷🪷🪷🪷🪷🪷🪷
Jeśli temat jest ci bliski zapraszam na sesje indywidualne online lub w gabinecie lub na warsztaty w tym temacie .
👉Matczyna rana. Zakochaj się w sobie bardziej 3.0
Warsztat rozwojowy z elementami ustawień systemowych. 06.09.2025 od 17.00 do 21.00
👉Matczyna rana. Grupowy warsztat ustawień systemowych online 07.09.2025 od 18.00 do 21.30
Dobrego dnia ❤️
Tekst ze zdjęcia również jest z powyższej książki 🙂