03/08/2025
Wax ka baro xanuunada dhicis ka(dilanka uur kujirta) keena ee bulshadu aany ku baraarugsanayn:
Brucelloosis(brucellosis)- Xilliga Uurka
Hordhac guud
Brucellosis waa cudur xoolaha laga qaado oo uu keeno bakteeriyada Brucella (noocyada ugu badan waa B. melitensis, B. abortus, B. suis, iyo B. canis). Waxa uu ku faafi karaa:
1.Cabista caano aan la karkarin (ama aan la nadiifin)
2.Dhaqashada xoolo cudurka qaba (ido, riyo, lo’, doofaar, eey)
3.Cunista hilibka xoolaha oo aan si fiican loo karkarin
4.Neefsashada hawo uu ku jiro jeermigu (meelaha xoolaha lagu hayo ama sheybaarrada)
Dumarka uurka leh waxa ay ku jiraan khatar sare, maadaama jeermigu uu leeyahay awood uu ku galo gudaha unugyada jidhka sida madheerta (ibida) iyo xanuun gaar ah oo uu ku keeno uurka.
Saamaynta Brucellosis-ku ku yeelan karo Uurka
Dhibaatooyinka Hooyada:
1.Qandho, daal, dhidid badan, lafaha iyo madax xanuun
2.Beerka iyo beeryarta oo weynaanaya (Hepatosplenomegaly)
3.Dhiig-yar (anemia)
4.Dhiigga oo jeermigu ku fido (sepsis)
Dhibaatooyinka Uurka iyo Ilmaha:
Uur-jab -dilaac (waxa ugu badan, gaar ahaan bilaha h**e ee uurka)
1.Ilmaha oo caloosha ku dhinta (IUFD)
2.Dhalmo deg-deg ah (preterm)
3.Korriin gaabis ah oo ilmaha ah (IUGR)
4.Ilmo cudurka la dhashay (Congenital) wuxuu dhici karaa in yar
Sababta: Brucella waxay leedahay awood ay ugu gudubto madheerta ilmaha, waxayna ku tarmaysaa unugyada taranka ee xoolaha iyo bini’aadamkaba.
Xanuunkan astamaha u leeyahay waxa jira wax yaabo lagu garan karo sida hooyo iyado cafimaad qabta hadana markasta dhicisa xiliga uurka taaso buruselladu keeni karto
Sidee loo ogaadaa xanuunka Brucellosis ka xiliga hooyada uurka leh
Hadii hooyadu isku aragto calaamaha kor ku xusan waa in ay sidegdeg ah ula xidhiidhaa goob caafimaad
Baadhis deg-deg ah oo taxaddar leh ayaa muhiim ah sida: Baadhitaannada dhiiga
Wuxu noqon kara qofku isago qaba xanuunka bila calamado ,si kadisa loga heli karo dhiiga ama kadida qofka.
Daawaynta Brucellosis-ka ee Dumarka Uurka leh
Waa in ay noqotaa daawo waxtar leh oo ilmaha aan wax u dhimin.
Tixgelinta Ilmaha iyo Dhalmada
Dabagal joogto ah (ultrasound, baaritaanno ilmagaleenka ah)
Haddii cudurku yimaado waqtiga dhalmada, ilmaha ha la baadho
Kahortagga Brucellosis-ka Xilliga Uurka
Ka fogow caanaha aan la karkarin (gaar ahaan meelaha uu cudurku ku badan yahay)
Ha cabin caano an karsanayn ,hana cunin hilib sifiican loo bislayn
Ka fogaansho xoolaha cudurka qaba
Shaqaalaha farmashiyaha ama dhakhaatiirta xoolaha waa inay xirtaan qalab difaac ah
Gunaanad
1.Brucellosis-ka uurka waa khatar weyn wuxuuna keeni karaa uur-dilaac ama ilmaha oo dhinta.
2.Baadhitaan degdeg ah iyo daawayn ku haboon ayaa lagama maarmaan ah
3.Ka fogow dawooyinka halista u leh ilmaha ee kaa mamnuuc ah xiliga uurka
4.Wacyigelin iyo kahortag ayaa muhiim ah, gaar ahaan meelaha uu cudurku ku badan yahay
By: Al-rahma S.Hospital