
16/09/2025
Sonkor badan waxay kordhin kartaa halista dhagaxaanta kilyaha ilaa 40%
Cilmi-baaris ballaadhan oo ka dhacday Maraykanka ayaa lagu ogaaday in cunista sonkorta badan ee lagu daro kuwa ku qarsoon cabitaannada fudud, nacnaca, macmacaanka iyo cuntada la warshadeeyay ay si weyn u kordhiso halista dhagaxaanta kilyaha.
Markii la falanqeeyay xog ka timid in ka badan 28,000 oo qof oo ka qaybgalay daraasadda National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES), cilmi baadhayaashu waxay ogaadeen in dadka cunay sonkorta ugu badan ay ahaayeen 39% kuwo u nugul halista dhagaxaanta kilyaha marka loo eego kuwa ugu yar ee qaata sonkorta.
Waxa yaab leh, dadka 25% kalooriyadooda ay ku jirto sonkor, waxay leeyihiinn 88% khatar dheeraad ah.
Dhagaxaanta kilyaha waxay saameeyeen ilaa 15% dadka Waqooyiga Ameerika, waxayna keeni karaan xanuun daran, matag, qandho, iyo xitaa dhaawac joogto ah oo kilyaha ah. Inkasta oo fuuqbaxa, cayilka, iyo cuduro gaar ah h**e loo yaqaanay inay yihiin halis, tani waa daraasaddii ugu horreysay ee ballaadhan oo si toos ah u muujisa xiriirka ka dhexeeya sonkorta la cuno iyo dhagaxaanta kilyaha.
Cilmi-baadhayaashu waxay carrabka ku adkeeyeen in loo baahan yahay daraasado dheeraad ah si loo fahmo sida saxda ah ee sonkorta u saameyso samaysanka dhagaxaanta kalyaha, balse dhimista isticmaalka sonkorta waa tallaabo wax ku ool ah oo ka hortag ah. Waxa kamida tallaabooyinka lagu yarayn karo:
Yaraynta cabitaannada macaan iyo cuntada la warshadeeyay, kuwa la kariyo sida bariis iyo baasto, sharaabka la shiido, iyo waxyabaha sonkortu ku badan tahayba.
kuwani waxay ilaalin karaan kilyaha isla markaana guud ahaan caafimaadkana way u fiicnaan kartaa.
📖 Xigasho: Yin, S., Yang, Z., Zhu, P., Du, Z., Yu, X., Tang, T., & Borné, Y. (2023). Association between added sugars and kidney stones in U.S. adults: data from National Health and Nutrition Examination Survey 2007–2018. Frontiers in Nutrition, Aug. 4, 2023.