29/01/2025
Dastuur ama axdi qarameed waxaa qoraya kooxo ama hay'ado gaar ah oo ka kooban xubno kala duwan, waxaana muhiim ah in hawshan loo maro hab sharci ah iyo hab-sami u socod. Qoraalka dastuurka ama axdiga qarameed waxaa inta badan sameeya:
1. Golayaasha ama Baarlamaanka – In badan, dastuurka ama axdi qarameed waxaa diyaariya xubno ka tirsan golaha baarlamaanka ama urur gaar ah oo loogu talagalay in ay ka shaqeeyaan diyaarinta iyo ansixinta dastuurka. Tusaale ahaan, golaha dastuurka ama guddiga sharci dejinta.
2. Hay'adaha Dowliga ah – Qaar ka mid ah dastuurka ama axdiga waxaa sidoo kale soo saari kara hay’adaha dowladda sida madaxweynaha, wasiirro, ama xukuumadaha maxalliga ah. Xeerarka dastuurka ee cusub waxaa badanaa soo jeediya madaxda dowladda si loo cusbooneysiiyo ama loo hagaajiyo xeerarka jira.
3. Khubarada iyo Sharciyaqaanada – Qoraalka dastuurka ama axdiga qarameed wuxuu sidoo kale ku lug leeyahay kooxo khubaro sharci ah, sida qareenada, aqoonyahannada, iyo cilmi-baarayaasha, kuwaas oo bixinaya talooyin iyo fikrado ku saabsan sida loo dejiyo xeerarka iyo mabaadi'da dastuurka.
4. Wacyigelinta iyo Ka qaybgalka Bulshada – Mararka qaar, gaar ahaan marka laga hadlayo dastuur cusub ama isbeddelka dastuurka, waxaa la sameeyaa dood cilmiyeed iyo wacyigelin bulsho si loo hubiyo in dadka ay ka qayb qaataan habka diyaarinta dastuurka, isla markaana ay ku jiraan ra'yiga bulshada.
5. Guddiyo Dastuur oo Gaar ah – Dowladuhu waxay mararka qaar magacaabaan guddi gaar ah oo ka kooban xubno khubaro iyo mas’uuliyiin si ay u diyaariyaan qoraalka dastuurka ama axdiga qarameed.
Si guud, qorista dastuur ama axdi qarameed waa hawl ballaaran oo loo baahan yahay iskaashi ka dhaxeeya qaybaha kala duwan ee bulshada iyo dowladda, iyadoo la tixgelinayo xuquuqda dadka, mabaadi'da demokraasiyadda, iyo qiyamka dalka.
