02/09/2025
๐๐๐๐ฐ๐๐๐ ๐ ๐๐๐ฌ๐ค๐ ๐จ๐จ ๐๐๐ ๐ข๐ฌ๐ค๐ ๐ฃ๐จ๐จ๐ ๐ญ๐๐ฒ๐ฌ๐๐ญ๐จ ๐ฐ๐๐ ๐ก๐๐ฅ๐ข๐ฌ ๐๐๐๐๐ข๐ฆ๐๐๐! - ๐๐๐ช๐๐๐ฅ , 2 ๐๐๐ฅ 2025, ๐๐๐ก๐๐๐๐ค.
Daawoyinka gaaska ee loo yaqaan PPI waa kuwa ugu xoogan ee loo isticmaalo daawaynta gaaska iyo xanuunno kalaba, waxayna ushaqeeyaan inay xiraan godka soo daaya Acid-ta caloosha ee xoogan taas oo dheefshiidka caloosha ka qayb-qaadata. Daawooyinkaan looguma tala-galin in la qaato qoraal dhakhtar saxan la'aanteed, waxaana loo qoraa xaalado ai saxan loo ogaaday (accurate diagnosis) sida daaweynta bakteeriyaa gaas calooleedka inta badan keenta ee H.pylori, laabjeexa cunto-noqodka caloosha kayimaada (GERD), nabarrada gaaska ee la xaqiijiyay (PUD) iyo xaalado kale, ogoow dhammaan xaaladahaasi waxay u baahanyihiin baaris caafimaad oo saxan.
Wax-yeellada dawadaan: hadii qofku iska isticmaalo daawadaan si ah muddo gaaraysa 2 ilaa 3 sano waxay keeni kartaa:
โญ๏ธ Kansarka caloosha (Gastric Cancer)
โญ๏ธ inuu yaraado nafaqada Vit B12 ee jirka
โญ๏ธ Lafaha oo xoogoodo daciifo & halis jabniin
โญ๏ธ yaraansho difaaca jirkaaga ah & nafaqo darro
โญ๏ธ beer xanuun daran
โญ๏ธ nooc kamid ah kalya xanuunka (inter. Nephritis)
Iyo xaalado kale oo tira badanโ ๏ธ.
๐๐๐ฑ๐๐๐ง ๐ฌ๐๐ฆ๐๐๐ฒ๐๐ ๐ก๐๐๐๐๐๐ ๐จ๐จ ๐ ๐๐๐ฌ๐ค๐ ๐ฎ ๐๐ฎ๐ง๐๐?
Walaalkay/shay ereyga gaas maaha wax aad adigu si sahlan isku sheegi karto, waanu qalad fahamnay waxaad arkaysaa qof ku leh xanaaqayga bata marka gaas igu kaco, iyo mid kuleh qandhaa iqabata! Gaasku wuxuu leeyahay calaamado inta badan ku koban dheefshiid mareenka, haddaa isku aragto utag dhakhtar guud, dhakhtar ku takhasusay xanuunada gudaha, ama dhakhtar dheefshiidka ku takhasusay hadba kii aad helayso ayada oo ay fiicantahay inaad saan ukala hormariyay usoo aragto khubaradaas caafimaadka, kadib daawada uu dhakhtar kuu qoray ku qaado si saxan muddada lagu siiyay oo kaliya! Haddii aad ubaahato daawo laabjeex dajiye ah ama Acid yareeya ah waxaa habboon inaad qaadato daawoyinka loo yaqaan sida Maalox, Gaviscon iwm oo ku yimaada kaniin iyo sharoobooyin (inta badan), waxaaae kasii habboon inaad saxdo habka cunto cunistaada.
Xanuunnada dadkeenu ku qaldaan gaaska ee daawa qaldanna halis ugu galaan ayagana aysan daawo uhelin oo hadhaw soo rita:
โ
๏ธ Xameeti-xanuunka
โ
๏ธ caabuqa hunguriga
โ
๏ธ xanuunka GERD -ka
โ
๏ธ dibirada ka timaada macaanka (Gastropafesis)
โ
๏ธ kansarka hunguriga iyo caloosha
โ
๏ธ Wadno xididdo xanuunka (angina)
โ ๏ธ๐๐๐ฅ๐จ ๐๐๐ก๐๐ ๐๐๐f๐ข๐ฆ๐๐๐๐ค๐ ๐ ๐๐๐ซ ๐๐ก๐๐๐ง ๐๐๐๐ฐ๐จ ๐ ๐๐๐๐ฒ๐๐๐ฌ๐ก๐ ๐ข๐ฒ๐จ ๐๐ก๐๐ค๐ก๐๐๐ญ๐ข๐ข๐ซ๐ญ๐:
Fadlan daawooyinkaan PPI sida Nexium, Omeprazole, Lanzoprozole, Iwm waxaa lagu bixiyaa qoraal dhakhtar, waqti layaqaan (kuuro) ee haku galin halis bukaanka, adna ha iska xumayn risiqaaga, bahda dhakhaatiirtu waxay u baahiqabaan hubinta Xanuunka (Diagnose) kahor qorista daawooyinkaan, hubinta xanuunnada kale ee bukaanku qabo (comorbidities), waqtiga awsan dhaafin karin daawada iyo la socodka dhibka daawadu gaysan karto.
: waxay ubaahantahay cilmi-baaris xariirka kadhexeeya jabniinka dacifka lafaha ee aadka ugu batay dadkeena (Osteoporosis related fractures) iyo isticmaalka xad-dhaafkaa ee daawooyinkaan gaar ahaan dadka waawayn.
W/q: Dr. Abdulkadir Ibrahim