29/09/2024
๐โค๏ธ ๐๐จ๐ซ๐ฅ๐ ๐๐๐๐ซ๐ญ ๐๐๐ฒ โค๏ธ๐
๐๐๐ฅ 29, 2024
๐ซ ๐ฏ๐๐๐๐๐๐๐ ๐ฟ๐๐๐๐๐๐๐๐
๐ ๐ฟ๐๐
๐๐
๐
๐๐
๐ ๐พ๐๐
๐๐๐๐ (๐ช๐๐๐
๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐ซ๐๐๐๐๐๐ ๐ท๐๐๐๐๐๐๐๐๐)๐ซ
Xanuunnada xididdada wadnaha waa kuwa ugu badan ee keena khatarta caafimaadka guud, sababtoo ah waxay si toos ah u saameeyaan qaabka dhiiggu ugu qulqulo jirka. Xanuunnada noocan ah waxay keeni karaan (Heart Attack) oo ah in uu istaag ku yimaado mid ka mid ah halbowlayaasha sameeya qulqulka dhiiga, istaroogga (Stroke), iyo xannuunada kale ee wadnaha. Si kastaba ha ahaatee, xanuunnadan intooda badan waa la iska ilaalin karaa ama waa laga hportagi karaa iyadoo la qaato tallaabooyin caafimaad oo joogto ah. Halkan ka aqriso talooyin muhiim ah oo ku saabsan sida loo xakameeyo khataraha cudurradan:
1. ๐บ๐ฎ๐ฎ๐ฟ๐ฎ๐๐ป๐๐ฎ ๐๐ฎ๐ฑ๐ฎ๐ฎ๐ฑ๐ถ๐๐ธ๐ฎ ๐๐ต๐ถ๐ถ๐ด๐ด๐ฎ (๐ ๐ฎ๐ป๐ฎ๐ด๐ถ๐ป๐ด ๐๐น๐ผ๐ผ๐ฑ ๐ฃ๐ฟ๐ฒ๐๐๐๐ฟ๐ฒ)
๐ฉธ ๐๐๐ฃ๐๐ฃ๐ก๐ข ๐๐ฆ ๐๐ถโ๐ช๐๐ฎ ๐ ๐๐๐ฉ๐๐บ: Cadaadiska dhiigga oo sareeya waa mid ka mid ah sababaha ugu badan ee keena cudurrada xididdada wadnaha. Waxay dhaawacdaa gidaarada xididdada dhiigga, taasoo horseedda dillaac iyo sidoo kale is badal la xiriira dhumucsiinta xididdada.
๐ง๐ฎ๐น๐ผ๐ผ๐๐ถ๐ป ๐๐ฎ๐ต๐ผ๐ฟ๐๐ฎ๐ด
โ Iska ilaali cunista milixda badan
๐โโ๏ธ Samee jimicsi joogto ah.
โ๏ธ Hoos u dhig miisaankaaga haddii uu sareeyo.
๐ญ Ka fogow cabista aalkolada iyo sigaarka.
๐ Hubi in cadaadiska dhiiggaaga uu ku jiro heerka caadiga ah (120/80 mmHg).
2. ๐น๐ฎ ๐๐ผ๐ฐ๐ผ๐ฑ๐ธ๐ฎ ๐ถ๐๐ผ ๐
๐ฎ๐ธ๐ฎ๐บ๐ฎ๐๐ป๐๐ฎ ๐๐ฒ๐ฒ๐ฟ๐ธ๐ฎ ๐๐ต๐ผ๐น๐ฒ๐๐๐ฒ๐ฟ๐ผ๐น-๐ธ๐ฎ (๐๐ผ๐ป๐๐ฟ๐ผ๐น๐น๐ถ๐ป๐ด ๐๐ต๐ผ๐น๐ฒ๐๐๐ฒ๐ฟ๐ผ๐น ๐๐ฒ๐๐ฒ๐น๐)
๐งฌ ๐๐๐ฃ๐๐ฃ๐ก๐ข ๐๐ฆ ๐๐ถโ๐ช๐๐ฎ ๐ ๐๐๐ฉ๐๐บ: Kolestaroolka sareeya wuxuu horseedaa ururinta dufanka ee xididdada dhiigga, taasoo yareyn karta socodka dhiigga oo keeni karta dillaac iyo dhiig-joojin wadnaha ah.
๐ง๐ฎ๐น๐ผ๐ผ๐๐ถ๐ป ๐๐ฎ๐ต๐ผ๐ฟ๐๐ฎ๐ด
๐ฅ Cun cuntooyin hodan ku ah dufanka caafimaadka leh sida avocado, lawska, iyo kalluunka Omega-3 (sida salmon-ka).
๐ Ka fogow cunista cuntooyinka la shiilay
๐ Qaado miraha iyo khudaarta oo caawinaya yareynta LDL (kolestaroolka xun).
๐ Hubi in heerka LDL kolestaroolkaagu uu hooseeyo halka HDL-kaagu (kolestaroolka wanaagsan) uu sareeyo.
๐ฏ. ๐๐ฎ ๐๐ผ๐ฟ๐๐ฎ๐ด๐ด๐ฎ ๐ฆ๐ผ๐ป๐ธ๐ผ๐ฟ๐ผ๐๐ด๐ฎ (๐ฃ๐ฟ๐ฒ๐๐ฒ๐ป๐๐ถ๐ป๐ด ๐๐ถ๐ฎ๐ฏ๐ฒ๐๐ฒ๐)
๐ฌ ๐๐๐ฃ๐๐ฃ๐ก๐ข ๐๐ฆ ๐๐ถโ๐ช๐๐ฎ ๐ ๐๐๐ฉ๐๐บ: Sonkorowgu wuxuu dhaawacaa xididdada dhiigga wuxuuna kordhiyaa khatarta xannuunada wadnaha. Dadka qaba sonkorowga waxaa ku badan khatarta wadne xanuunka iyo istaroogga.
๐๐๐ฅ๐จ๐จ๐ฒ๐ข๐ง ๐๐๐ก๐จ๐ซ๐ญ๐๐
๐ฅฆ Cun cunto caafimaad leh oo dheelli tiran sida kuwa aan la warshadayn iyo khudaarta.
โ๏ธ Maamul miisaankaagaโhoos u dhig haddii uu sareeyo.
๐ Ku dadaal in heerka sonkorta dhiiggaagu uu caadi ahaado.
๐โโ๏ธ Samee jimicsi joogto ah si loo yareeyo khatarta sonkorowga.
๐ฐ. ๐๐ผ๐ผ๐ท๐ถ๐ป๐๐ฎ ๐ฆ๐ถ๐ด๐ฎ๐ฎ๐ฟ๐ธ๐ฎ ๐ถ๐๐ผ ๐๐ฎ ๐๐ผ๐ด๐ฎ๐ฎ๐ป๐๐ต๐ฎ๐ต๐ฎ ๐ค๐ถ๐ถ๐พ๐ฎ ๐๐ฎ๐ฑ๐ธ๐ฎ ๐๐ฎ๐น๐ฒ (๐ค๐๐ถ๐ ๐ฆ๐บ๐ผ๐ธ๐ถ๐ป๐ด ๐ฎ๐ป๐ฑ ๐๐๐ผ๐ถ๐ฑ ๐ฆ๐ฒ๐ฐ๐ผ๐ป๐ฑ๐ต๐ฎ๐ป๐ฑ ๐ฆ๐บ๐ผ๐ธ๐ฒ)
๐ญ ๐๐๐ฃ๐๐ฃ๐ก๐ข ๐๐ฆ ๐๐ถโ๐ช๐๐ฎ ๐ ๐๐๐ฉ๐๐บ: Sigaarku wuxuu dhaawacaa gidaarada xididdada dhiigga, taasoo horseedi karta ciriiri ama dillaac. Isla markaana, qiiqa dadka kale (secondhand smoke) wuxuu keenayaa isla dhibaatooyinkaas iyo kuwa kasii halis badan.
๐๐๐ฅ๐จ๐จ๐ฒ๐ข๐ง ๐๐๐ก๐จ๐ซ๐ญ๐๐ a
๐ญ Jooji Sigaarka: Haddii aad tahay qof cabba sigaarka, waxaad u baahantahay inaad si joogto ah ula socoto xaaladada sanbabadada iyo xididadada iyo caafimaadkaga guud
๐ Ka Fogow Qiiqa Dadka Kale: Ha u dhawaan dadka cabbaya sigaarka ama meelaha sigaarka lagu cabo.
โ
Haddii aad joojiso sigaarka, halista wadne xanuunkaaga hoos ayay u dhacaysaa si dhakhso ah.
๐. ๐ฃ๐จ๐จ๐ ๐ญ๐๐ ๐๐ก๐๐ช๐๐ก๐๐ช๐๐๐ช๐ ๐๐ข๐ซ๐ค๐ (๐๐๐ ๐ฎ๐ฅ๐๐ซ ๐๐ก๐ฒ๐ฌ๐ข๐๐๐ฅ ๐๐๐ญ๐ข๐ฏ๐ข๐ญ๐ฒ)
๐ช ๐๐ข๐๐ข๐๐ต๐ ๐ด๐บ ๐๐ข๐ฉ๐๐ช๐ ๐ ๐๐ขโ๐ข๐ฆ: Dhaqdhaqaaqa jirka wuxuu caawiyaa yareynta miisaanka, cadaadiska dhiigga, iyo hagaajinta wareegga dhiigga.
๐ง๐ฎ๐น๐ผ๐ผ๐๐ถ๐ป๐ธ๐ฎ๐ฎ๐ป ๐๐ถ๐
๐ด๐ฎ๐น๐ถ!
๐๐ฝโโ๏ธ Samee ugu yaraan 30 daqiiqo oo jimicsi ah maalintii, 5 maalmood usbuucii.
๐ถโโ๏ธ Jimicsiga fudud sida socodka, orodka, iyo baaskiilka ayaa kaa caawin kara caafimaadka wadnaha.
โณ Haddii aadan heli karin waqti badan, xitaa hawlaha maalinlaha ah sida fuulitaanka jaranjarooyinka ayaa faa'iido leh.
๐ฒ. ๐ ๐ฎ๐ฎ๐ฟ๐ฒ๐๐ป๐๐ฎ ๐๐๐น๐ฒ๐๐๐ธ๐ฎ ๐ถ๐๐ผ ๐ ๐ถ๐ถ๐๐ฎ๐ฎ๐ป๐ธ๐ฎ ๐๐ฎ๐ฎ๐ณ๐ถ๐บ๐ฎ๐ฎ๐ฑ๐ธ๐ฎ ๐๐ฒ๐ต (๐ ๐ฎ๐ถ๐ป๐๐ฎ๐ถ๐ป ๐ฎ ๐๐ฒ๐ฎ๐น๐๐ต๐ ๐ช๐ฒ๐ถ๐ด๐ต๐)
โ๏ธ ๐๐ข๐๐ข๐๐ต๐ ๐ด๐บ ๐๐ข๐ฉ๐๐ช๐ ๐ ๐๐ขโ๐ข๐ฆ: Cayilka iyo miisaanka sare wuxuu kordhiyaa khatarta cadaadiska dhiigga, kolestaroolka sare, iyo sonkorowga, kuwaasoo ah sababa ugu weyn ee xannuunada wadnaha.
๐๐๐ฅ๐จ๐จ๐ฒ๐ข๐ง ๐๐๐ก๐จ๐ซ๐ญ๐๐
๐ฝ๏ธ Isticmaal cuntooyin kalooriyadoodu hooseyso iyo kuwa nafaqo leh.
๐๏ธโโ๏ธ Samee jimicsi si aad u yareyso dufanka jirka.
๐ Dejiso yoolal yaryar oo miisaan lumis ah si tartiib-tartiib ah.
๐ณ. ๐๐ฎ ๐บ๐ฎ๐ฎ๐ฟ๐ฎ๐๐ป๐๐ฎ ๐ช๐ฎ๐น๐ฏ๐ฎ๐ต๐ฎ๐ฎ๐ฟ๐ธ๐ฎ (๐ ๐ฎ๐ป๐ฎ๐ด๐ถ๐ป๐ด ๐ฆ๐๐ฟ๐ฒ๐๐ ๐๐ณ๐ณ๐ฒ๐ฐ๐๐ถ๐๐ฒ๐น๐)
๐ Walbahaarka joogtada ah wuxuu kordhiyaa cadaadiska dhiigga iyo dhibaatooyin kale oo wadnaha ah.
๐๐๐ฅ๐จ๐จ๐ฒ๐ข๐ง๐ค๐๐๐ง ๐ฐ๐๐ ๐ฆ๐ฎ๐ก๐ข๐ข๐ฆ
๐งโโ๏ธ samee farsamooyinka kaa ilaalin kara stresska sida aqriska Qur'aanka iyo Digriga Allah.
๐ถโโ๏ธ Iska ilaali xaaladaha keena walbahaarka oo isku day inaad hesho wakhti nasasho ah maalin kasta.
๐ค Dhiso taageero qoys iyo saaxiibbo oo aad ku kalsoon tahay.
๐ด. ๐น๐ฎ ๐๐ผ๐ฐ๐ผ๐๐ต๐ผ ๐๐ผ๐ผ๐ด๐๐ฎ๐ฑ๐ฎ ๐ฎ๐ต ๐ธ๐ ๐๐ฎ๐บ๐ฒ๐ฒ ๐๐ฎ๐ฎ๐ณ๐ถ๐บ๐ฎ๐ฎ๐ฑ๐ธ๐ฎ๐ฎ๐ด๐ฎ (๐ฅ๐ฒ๐ด๐๐น๐ฎ๐ฟ ๐๐ฒ๐ฎ๐น๐๐ต ๐๐ต๐ฒ๐ฐ๐ธ-๐จ๐ฝ๐)
๐ฉบ Kormeeridda joogtada ah ee caafimaadkaaga waxay kaa caawin kartaa inaad ogaato khataraha xanuunka xididdada wadnaha si goor h**e loo maareeyo.
Maxaa La Hubiyaa?:
๐ฉธ Cadaadiska Dhiigga: Hubi heerka cadaadiska dhiiggaaga si joogto ah.
๐งฌ Kolestaroolka: Samee baaritaanka kolestaroolka ugu yaraan sanadkii.
๐ฌ Sonkorta Dhiigga: Hubi heerka sonkorta haddii aad leedahay khataraha sonkorowga.
๐พ๐โ๐๐๐ก๐๐๐๐ ๐ฅ๐๐๐ข๐ข๐๐๐๐๐ ๐ค๐๐๐๐โ๐ ๐ค๐ข๐ฅ๐ข๐ข ๐ข ๐๐๐โ๐๐ ๐ฆ๐โ๐๐ฆ ๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐ก๐ ๐โ.
Drmohamed Said
