16/07/2025
เด็กอายุ
ตัวยา Carbocysteine (Carbocisteine) มีข้อบ่งใช้หลักคือ
ใช้ละลายเสมหะที่มีเยอะหรือเหนียวข้นมาก โดยเฉพาะเสมหะที่เกิดจากโรคระบบทางเดินหายใจ เช่น หลอดลมอักเสบเฉียบพลัน หลอดลมอักเสบเรื้อรัง หลอดลมอักเสบจากหืด หลอดลมโป่งพอง และถุงลมโป่งพอง
และใช้เป็นการรักษาเสริมในโรคหูชั้นกลางอักเสบ ไซนัสอักเสบ คออักเสบส่วนหลังโพรงจมูก หูน้ำหนวกจากท่อยูสเตเชียน และช่วยลดการหลั่งสารคัดหลั่งมากเกินก่อนการผ่าตัด
กลไกของตัวยา Carbocysteine
ละลายเสมหะ ช่วยทำให้มูกเหนียวข้นกลายเป็นของเหลว เพื่อให้ง่ายต่อการขับออก
โดยตัวยา Carbocysteine มีความพิเศษกว่ายาละลาย/ขับเสมหะตัวอื่นตรงที่ตัวมันเองมีคุณสมบัติเป็น "Mucoregulator" คือ "ปรับโครงสร้างเมือก"
โดยไปเพิ่มการสร้าง sialomucin (เมือกชนิดเบา) และลด fucomucin (เมือกเหนียวข้น) ทำให้เมือกที่ข้นหนืดกลับมาเป็นเมือกใสในสภาวะปกติ
และยังสามารถเพิ่มการขนส่งคลอไรด์ (chloride transport) ผ่านเยื่อบุทางเดินหายใจ โดยการขนส่งคลอไรด์มีบทบาทสำคัญในการควบคุมความชุ่มชื้นของเยื่อบุทางเดินหายใจ ช่วยให้เสมหะบางลง ขับออกง่ายขึ้น และลดการอุดตันในหลอดลม
เราจึงเห็นว่า Carbocysteine มักถูกจ่ายในเด็กบ่อย ๆ เนื่องจากเด็กเล็กอาจมีแรงไอไม่เท่าผู้ใหญ่ ทำให้ขับเสมหะได้ไม่ดีเท่าที่ควร (โดยเฉพาะในเด็กที่ต่ำกว่า 2 ขวบ)
นอกจากกลไกหลัก Carbocysteine ยังพบว่ามีกลไกเสริมอื่น ๆ ได้แก่ ต้านออกซิเดชันและรวมถึงต้านการอักเสบ ซึ่งช่วยลดการกำเริบรุนแรงของโรคระบบทางเดินหายใจ
และการศึกษาในหลอดทดลอง (in vitro) ที่พบว่า Carbocysteine อาจสามารถยับยั้งการเกาะของแบคทีเรียและไวรัสบนเซลล์เยื่อบุทางเดินหายใจที่มีขนกวัด (ciliated epithelial cells) ได้ เช่น
ไวรัสหวัด (rhinovirus) RSV (Respiratory Syncytial Virus)
Carbocysteine มีรูปแบบยาน้ำสำหรับเด็กเล็กและเด็กโต
เลือกรสชาติยังไง?
จากการศึกษาหลายชิ้นพบว่า
สียาน้ำที่เด็ก ๆ ชอบมากที่สุด คือ สีแดง และสีชมพู
ส่วนรสชาติของยา พบว่ารสสตรอว์เบอร์รียังคงได้รับความนิยมมากที่สุด
ข้อมูลจาก Boots Healthcare. Taste test of paediatric analgesic suspensions—clinical study report (BH0302) ปี 2003 ศึกษาในเด็กอายุ 4–7 ปีพบว่า ความหวาน เป็นลักษณะของรสชาติที่สำคัญที่สุดสำหรับยาที่ใช้ในเด็ก
โดยต้องสามารถ กลบรสขมของตัวยาสำคัญได้อย่างมีประสิทธิภาพ
นอกจากนี้ยังพบว่า รส ผลไม้สีแดง เช่น สตรอว์เบอร์รี / ราสป์เบอร์รี
เป็นรสชาติที่เด็ก ยอมรับได้มากที่สุด
Carbocysteine เป็นยาที่มีประวัติการใช้ในเด็กมายาวนาน และมีความปลอดภัยสูง
ตัวยาดูดซึมได้ดี
อาการข้างเคียงพบได้น้อย (หลัก ๆ คือ คลื่นไส้เล็กน้อยในบางราย)
ยาตีกันกับยาอื่นน้อย
มีทั้งรูปแบบยาน้ำสำหรับเด็กอายุตั้งแต่ 2-5 ขวบ
และยาน้ำสำหรับเด็กโต 5-12 ขวบ
ส่วนการใช้ในเด็กอายุ < 2 ขวบ ควรใช้ภายใต้การดูแลของแพทย์
ข้อควรระวัง
ไม่ควรใช้ยาละลายเสมหะ เช่น Carbocysteine ร่วมกับยาแก้ไอที่ออกฤทธิ์กดการไอ (เช่น dextromethorphan, codeine)
เพราะอาจทำให้เสมหะที่ละลายแล้ว ไม่ถูกไอหรือขับออกมา เกิดการ คั่งในทางเดินหายใจ และเพิ่มความเสี่ยงต่อการอุดตัน
หากสงสัยหรือต้องการสอบถามเกี่ยวกับยา Carbocysteine กรุณาสอบถามกับเภสัชการร้านยานะครับ
#เสมหะข้นเหนียว #เสมหะเหนียว #เสมหะ #รักสุขภาพ #สุขภาพดี #สอนให้รู้ว่า #เสมหะในเด็ก