11/05/2025
เจอเสียงข้อต่อขากรรไกรดังแบบนี้ ทำไงดี?
เคยเจอเคสหรือตัวคุณเองเคยมีอาการเสียงดังที่ข้อต่อขากรรไกร หรือบริเวณหน้าหูหรือไม่ หรือบางครั้งก็มีการติดขัดเวลาขยับขากรรไกร ไม่สามารถอ้าปากได้ ต้องปิดปากหรือขยับไปมาเล็กน้อยเพื่ออ้าปากต่อให้ได้ อาการนี้อาจแสดงถึงการที่มีแผ่นรองข้อต่อขากรรไกรเคลื่อนชนิดกลับเข้าที่เองได้ (disc displacement with reduction) โดยเสียงที่เกิดขึ้นอาจเรียกว่า เสียงคลิก (Click)
อาการนี้เกิดขึ้นเมื่อข้อต่อขากรรไกรถูกรบกวนหรือเกิดความผิดปกติ ทำให้เกิดการเคลื่อนของแผ่นรองข้อต่อขากรรไกร ทำให้เมื่ออ้าปาก ปิดปาก เยื้อง หรือยื่นขากรรไกร ข้อต่อขากรรไกรไม่สามารถเคลื่อนไปพร้อมกับแผ่นรองข้อต่อได้ แต่ข้อต่อขากรรไกรจะพยายามเคลื่อนไปเจอกับแผ่นรองข้อต่อ ทำให้แผ่นรองข้อต่อดีดตัว เพื่อให้สามารถเคลื่อนต่อไปได้ จึงเกิดเสียงขึ้นในจังหวะนี้ และนี่คือสาเหตุของเสียงข้อต่อขากรรไกร หรือเสียงหน้าหู ในรูปแบบเสียงคลิกครับ
กรณีที่เกิดเสียงคลิกขึ้นมาเฉียบพลันมักเกิดจากการได้รับบาดเจ็บของข้อต่อขากรรไกร เช่น อุบัติเหตุ การเคี้ยวอาหารแข็งหรือเหนียว การอ้าปากกว้างเป็นเวลานาน การอ้าปากผิดจังหวะ การหาว การโดนกระแทก การนอนกัดฟัน เป็นต้น ทำนองเดียวกันกับการเกิดข้อพลิก เป็นเหตุให้เกิด overload หรือ overstretching ของเอ็นยึดที่ตรึงแผ่นรองข้อต่ออยู่ หรือเกิดการบาดเจ็บต่อเอ็นยึดและแผ่นรองข้อต่อ ทำให้แผ่นรองข้อต่อขากรรไกรเคลื่อนไปจากตำแหน่งเดิม กรณีนี้มักมีอาการเจ็บปวดที่ข้อต่อขากรรไกรร่วมด้วย คือ เกิดการอักเสบขึ้น และเจ็บปวดมากขึ้นเมื่อขยับขากรรไกร อ้าปาก หรือเคี้ยวอาหาร
จัดการเบื้องต้นยังไงดี?
• ลดแรงที่กระทำกับข้อต่อขากรรไกร หลีกเลี่ยงการขยับขากรรไกรให้เกิดเสียง อาจเคี้ยวอาหารในข้างที่ไม่ทำให้เกิดเสียงขึ้นมา เคี้ยวอาหารชิ้นเล็ก คำเล็ก และเคี้ยวช้า ๆ เพื่อลดการบาดเจ็บเพิ่มเติม
• จ่ายยาในกลุ่ม NSAIDs
ประคบจำเป็นมั้ย? แล้วประคบร้อนหรือเย็นดี?
• ในช่วง 72 ชั่วโมงแรกหลังการบาดเจ็บ แนะนำให้ประคบเย็น โดยประคบสั้น ๆ ครั้งละไม่เกิน 5 นาที
• หากพ้นช่วง 72 ชั่วโมงแรก แนะนำประคบร้อนครั้งละ 15-20 นาที
อาจนัดหมายเพื่อดูอาการอีกที 1-2 สัปดาห์ หากยังไม่ดีขึ้นก็แนะนำส่งต่อทันตแพทย์เฉพาะทาง นอกจากนี้การเกิดเสียงที่ข้อต่อขากรรไกรยังสามารถเกิดขึ้นได้จากสาเหตุอื่นด้วย ซึ่งส่งผลต่อการหายและการคงอยู่ของเสียงข้อต่อขากรรไกร หรือเสียงหน้าหูนี้ สามารถติดตามได้ในตอนต่อไปครับ
References
Okeson J. Management of Temporomandibular disorder and occlusion, 8th Edition, Elsevier Mosby, St.Louis Missouri. 2020.
Young AL. Internal derangements of the temporomandibular joint: A review of the anatomy, diagnosis, and management. J Indian Prosthodont Soc. 2015;15(1):2-7.
Israel HA. Internal Derangement of the Temporomandibular Joint: New Perspectives on an Old Problem. Oral Maxillofac Surg Clin North Am. 2016;28(3):313-333.
Ananthan S, Pertes RA, Bender SD. Biomechanics and Derangements of the Temporomandibular Joint. Dent Clin North Am. 2023;67(2):243-257.
Mercuri LG. Temporomandibular Joint Facts and Foibles. J Clin Med. 2023;12(9):3246.
