
20/09/2025
การตั้งครรภ์กับภาวะกระเพาะปัสสาวะอักเสบ: ภัยเงียบที่ไม่ควรมองข้าม
การติดเชื้อทางเดินปัสสาวะเป็นภาวะที่พบได้บ่อยในหญิงตั้งครรภ์ ทั้งแบบมีอาการ (cystitis) หรือไม่มีอาการ (asymptomatic bacteriuria) ก็ตาม ล้วนมีอันตราย
หากปล่อยไว้โดยไม่รักษา เชื้อสามารถลุกลามไปที่กรวยไต ก่อให้เกิดไตอักเสบเฉียบพลัน
หญิงตั้งครรภ์ที่มีไตอักเสบจะเสี่ยงต่อการติดเชื้อในกระแสเลือด ซึ่งอาจเป็นอันตรายถึงชีวิต
การติดเชื้อยังสัมพันธ์กับภาวะแทรกซ้อนสำคัญ เช่น การเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด
รวมถึงทารกแรกเกิดน้ำหนักตัวน้อย และเพิ่มความเสี่ยงการเจริญเติบโตช้าในครรภ์
แม้หญิงตั้งครรภ์ไม่มีอาการ แต่หากตรวจปัสสาวะพบเชื้อ ก็ต้องได้รับการรักษาทุกครั้ง
ยาปฏิชีวนะที่เลือกใช้ต้องปลอดภัยต่อครรภ์ และให้ครบตามคำแนะนำแพทย์
นี่คือยาและขนาดยารวมถึงระยะเวลาการรักษาที่น่าสนใจ
🫙💧 Acute Cystitis (กระเพาะปัสสาวะอักเสบเฉียบพลัน)
• Nitrofurantoin 100 mg PO วันละ 2 ครั้ง × 5–7 วัน
• Cephalexin 500 mg PO วันละ 4 ครั้ง × 5–7 วัน
• Amoxicillin–clavulanate 500/125 mg PO วันละ 3 ครั้ง × 5–7 วัน
• Fosfomycin 3 g PO ครั้งเดียว (single dose; เฉพาะ lower UTI)
🧪 Asymptomatic Bacteriuria (เชื้อแบคทีเรียในปัสสาวะโดยไม่แสดงอาการ)
• Cephalexin 500 mg PO วันละ 4 ครั้ง × 5–7 วัน
• Nitrofurantoin 100 mg PO วันละ 2 ครั้ง × 5–7 วัน
• Amoxicillin–clavulanate 500/125 mg PO วันละ 3 ครั้ง × 5–7 วัน
• Fosfomycin 3 g PO ครั้งเดียว
🔄 Recurrent Bacteriuria / Cystitis (การติดเชื้อซ้ำ)
• Nitrofurantoin 50–100 mg PO ก่อนนอน หรือ หลังมีเพศสัมพันธ์
• Cephalexin 250–500 mg PO ก่อนนอน หรือ หลังมีเพศสัมพันธ์
🔥🩸 Pyelonephritis (กรวยไตอักเสบ – เริ่ม IV)
• Ceftriaxone 1 g IV วันละครั้ง
• Cefazolin 1 g IV ทุก 8 ชั่วโมง
• Ampicillin 2 g IV ทุก 6 ชั่วโมง + Gentamicin 5 mg/kg IV วันละครั้ง
• Piperacillin–tazobactam (ตามเชื้อ/ภาวะรุนแรง)
👉 รวมการรักษาทั้ง IV + oral ให้ครบ 14 วัน
⚠️ ข้อควรระวัง
• หลีกเลี่ยง Tetracyclines ทุกไตรมาส
• หลีกเลี่ยง Sulphonamides (TMP-SMX) ใน ไตรมาสที่ 3
• หลีกเลี่ยง Nitrofurantoin ใกล้ term/ระหว่างคลอด และในผู้ที่มี G6PD deficiency
• ใช้ Aminoglycosides (เช่น Gentamicin) เฉพาะเมื่อยาชนิดอื่นไม่เหมาะสม