21/11/2024
Episode 264 อัฟเวล ปวดคอ...............รักษาต่อหรือพอแค่นี้
ทุกคนต้องเคยมีประสบการณ์ปวดคอมาแล้วไม่มีข้อยกเว้น
เป็นหนักเป็นเบา ก็ต้องเป็นนั่นแหละเพราะว่า เราต้องตั้งศีรษะต้านแรงโน้มถ่วงของโลกแทบทั้งวัน
นักวิชาการเรียกอาการปวดคอว่าเป็นอาการปวดบริเวณระหว่างกระดูกท้ายทอยส่วน superior nuchal line และเส้นสมมุติตามขวางผ่านแง่งกระดูกของกระดูกสันหลังบริเวณอกชิ้นที่ 1 หรือส่วนของ spinous process นั่นเอง คนที่ปวดคออาจมีอาการปวดเฉพาะที่คอ หรือบางคนอาจเกิดอาการปวดแผ่ร้าวไปยังศีรษะหรือบางรายอาจปวดร้าวลงแขนก็ได้
หากอาการปวดคอของท่านนั้นไม่สามารถหาสาเหตุที่แท้จริงได้ว่าเกิดจากโครงสร้างใดที่ก่อให้เกิดอาการปวด เรามักเรียกคนกลุ่มนี้ว่าปวดคอเชิงกลหรือ non-specific neck pain แม้ว่าตำรับตำราหลายเล่มจะชี้ให้เห็นว่าอาการปวดคอเกี่ยวข้องกับกระบวนการเสื่อมของกระดูกสันหลังบริเวณหรือการเสื่อมของกล้ามเนื้อ แต่สาเหตุจริง ๆ บางทีก็ยากในการระบุสาเหตุแท้จริงได้
ดังนั้นเชื่อว่า หากใครสักคนปวดคอ เขาย่อมอยากทราบว่า อันตรายมากน้อยเพียงใด สังเกตตนเองอย่างไรว่าต้องรีบไปพบแพทย์แล้ว หรือแม้แต่จะไปรักษาในแนวทางใด
ถ้าเช่นนั้นลองตามเรื่องนี้กันนะคะ เรื่องนี้คือการแบ่งระดับของอาการปวดคอ หรือ Triage classification ซึ่งแบ่งเป็น 4 ระดับ
เกรด 1 ปวดคอขึ้นมาแบบไม่ทราบสาเหตุ หรือสาเหตุไม่ทำให้เกิดอาการเด่นชัดหรือรุนแรง
เกรด 2 ปวดคอจนทำกิจกรรมในชีวิตประจำวันได้ยากลำบาก แต่ก็ไม่มีอาการหรืออาการแสดงที่บ่งบอกถึงอันตรายแก่โครงสร้าง เช่น ปวดคอแล้วนั่งทำงานลำบาก แต่ไม่มีอาการอย่างอื่น เช่น ชา ปวดร้าว เป็นต้น
เกรด 3 ปวดคอที่มีความผิดปกติของระบบประสาท เช่น ชา กล้ามเนื้ออ่อนแรง deep tendon reflex ผิดปกติ
เกรด 4 ปวดคอที่พอจะคาดเดาโครงสร้างที่ได้รับอันตรายได้ เช่น กระดูกสันหลังคอหักหรือเคลื่อน การกดทับไขสันหลังจากกระดูกสันหลัง หมอนรองกระดูกสันหลังบริเวณคอปลิ้น หรืออาจมาจากการแพร่กระจายของมะเร็ง
หากปวดคอเกรด 1 หรือ 2 ท่านอาจปรึกษานักกายภาพบำบัด นักหัตถบำบัดได้โดยตรง แต่หากเป็นเกรด 3 เกรด 4 นักกายภาพบำบัดจะแนะนำท่านให้ผ่านแพทย์ก่อนนะคะ
การส่งต่อคนไข้ได้ถูกกาลเทศะถือเป็นคุณสมบัติข้อหนึ่งของการเป็น Therapist ที่ดีค่ะ หากเรายื้อเก็บเคสไว้แล้วเขามีอันตรายซ่อนอยู่ที่เราไม่สามารถหาได้จากการตรวจประเมินทางกายภาพ อาจจะก่อให้เกิดอันตรายแก่คนไข้ได้ค่ะ
ท่านเคยได้ยินคำว่า Red flag ไหมคะ
จริง ๆ คำนี้คือ สัญญาณการหยุดรักษาของนักหัตถบำบัด เพราะอันตรายบางอย่างต้องรีบส่งต่อให้แพทย์ผู้ชำนาญจะดีที่สุด
แต่นักหัตถบำบัดก็ควรสังเกตให้ได้ว่าอะไรคือ สัญญาณเตือนให้หยุดการรักษาและส่งต่อแพทย์ค่ะ
1.ขณะที่เคลื่อนไหวคอเกิดอาการเวียนหัวอย่างรุนแรง ปวดหัว หรือชาใบหน้า หรือเคลื่อนไหวคอแล้วหมดสติ
2.ปวดแน่นหน้าอกแล้วร้าวลงแขนซ้าย หรือ Angina pectoris ปัญหาจากโรคหัวใจขาดเลือดต้องรีบส่งแพทย์ด่วนค่ะ
3.ตรวจประเมินพบว่ามีการกดทับไขสันหลังบริเวณคอ (วันหลังเล่าให้ฟัง)
4ได้รับอุบัติเหตุที่คอ เช่น คอสะบัดรุนแรง หากไม่แน่ใจว่ากระดูกสันหลังบริเวณคอหักหรือไม่ อย่าเสี่ยงค่ะ ส่งแพทย์ก่อน
5 ปวดคอร่วมกับมีไข้และเหงื่อออกตลอดเวลา แพทย์จะประเมินเรื่องการติดเชื้อ
6 การตรวจประเมินหลอดเลือดแดง vertebral ได้ผลบวกหรือ VBI ต้องรีบส่งแพทย์ก่อนคนไข้หมดสติหรือ stroke ค่ะ
7 ปวดกล้ามเนื้อคอเหมือนมีคนดึงหรือฉีกออกจากกัน (excruciating pain) ร่วมกับความดันสูงมาก ต้องระวังเรื่องเส้นเลือดใหญ่ปริแตกในร่างกาย
ดีใจค่ะ ที่ได้เรียบเรียงเรื่องนี้ อย่างน้อยจะทำให้พวกเราที่เป็น Therapist รวมถึงคนทั่วไปจะได้รู้ทันรู้เท่าว่าจะไปอย่างไรกับเส้นทางการปวดคอนี้ค่ะ
ขอบคุณที่เมตตาเข้ามาอ่าน และขอบคุณทุกความคิดเห็นนะคะ
ด้วยความรัก
วีเรศวร
22 พย 67
บรรณานุกรม
Fernández-de-las-Peñas C., Cleland J.A., Dommerholt J. Manual therapy for musculoskeletal pain syndromes: an evidence-and clinical-informed approach. Elsevier e-Book, 2015.
Guzman J., Hurwitz E., Carroll L., Haldeman S., Côté P., Carragee E., et al. Bone and Joint Decade 2000-2010 Task Force on Neck Pain and Its Associated Disorders. A new conceptual model of neck pain: linking onset, course, and care: the Bone and Joint Decade 2000-2010 Task Force on Neck Pain and Its Associated Disorders. Spine (Phila Pa 1976). 2008 Feb 15;33(4 Suppl):S14-23.
Blanpied P., Gross A., Elliott J., Devaney L., Clewley D., Walton D., Sparks C., Robertson E., Altman R., Beattie P., Boeglin E., Cleland J., Childs J., DeWitt J., Flynn T., Ferland A., Kaplan S., Killoran D., Torburn L., Neck Pain: Revision 2017. Clinical Practice Guidelines Linked to the International Classification of Functioning, Disability and Health From the Orthopaedic Section of the American Physical Therapy Association. JOSPT 2017; 47(7):A1-83.
Childs J., Cleland J., Elliott J., Teyhen D., Wainner R., Whitman J., Sopky B., Godges J., Flynn T., Delitto A., Dyriw G. Neck pain: clinical practice guidelines linked to the International Classification of Functioning, Disability, and Health from the Orthopaedic Section of the American Physical Therapy Association. Journal of Orthopaedic & Sports Physical Therapy 2008; 38(9): A1-A34.
Shin DW., Shin J., Koyanagi A., Jacob L., Smith L., Lee H., Chang Y., Song T-J. Global, regional, and national neck pain burden in the general population, 1990–2019: An analysis of the global burden of disease study 2019. Front. Neurol. 2022; September 1:13.
Siivola S., Levoska S., Latvala K., Hoskio E., Vanharanta H., Keinänen-Kiukaanniemi S. Predictive factors for neck and shoulder pain: a longitudinal study in young adults. Spine (Phila Pa 1976). 2004 Aug 1;29(15):1662-9.
Heintz M., Hegedus E. Multimodal management of mechanical neck pain using a treatment based classification system. Journal of Manual & Manipulative Therapy. 2008 Oct 1;16(4):217-24.
