06/07/2025
สรุปว่านอนกรนทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนอะไรบ้าง?
(Complication of obstructive sleep apnea)
😴 นอนกรน ไม่ใช่แค่คร่อกกก แต่เพราะตอนมีเสียงคร่อกกกนี่แหละ มันเกิดจากทางเดินหายใจตีบจนจะปิดแหล่ไม่ปิดแหล่แล้ว ลมเลยไหลผ่านจุดแคบไว แล้วก็หมุนแบบปั่นป่วนเกิดเสียง
การตีบแคบทำให้ออกซิเจนเข้าร่างกายน้อยลงมากในช่วงที่กรน แล้วแต่ความรุนแรงของแต่ละคน บางคนรุนแรงถึงขั้นตื่นขึ้นมาเฮือกกลางดึก
🧨 ดังนั้นนอนกรนมีภาวะแทรกซ้อนมากมายที่เป็นผลมาจากหายใจเฮือกสู้, ผลจากออกซิเจนต่ำ สลับกับออกซิเจนกลับมา, สร้างสารอนุมูลอิสระมากขึ้น, สร้างสารก่ออักเสบมากขึ้น
_______________________________
1️⃣ ปัสสาวะตอนกลางคืน (Nocturia)
💧 นอนกรน อากาศเข้าออกปอดน้อยลง
⮕ ก๊าซ CO₂ ในเลือดคั่ง
⮕ กระตุ้นศูนย์หายใจที่ก้านสมอง
⮕ กะบังลมและทรวงอกขยายแรงขึ้น
⮕ ความดันช่องอกติดลบมากขึ้น
⮕ ถ่างปอดเพื่อให้หายใจเข้าแรงขึ้น แต่ก็ถ่างหัวใจด้วย
⮕ ผนังหัวใจที่ถูกถ่าง เข้าใจผิดคิดว่าเลือดเยอะ
⮕ จึงสั่งให้ไตขับน้ำออกมากขึ้นผ่านฮอร์โมน ANP, BNP
⮕ ปัสสาวะมากขึ้น กระตุ้นการปวดตอนกลางคืน
_______________________________
2️⃣ ความดันสูง (Secondary hypertension)
💢 นอนกรน อากาศเข้าออกปอดน้อยลง
⮕ ก๊าซ CO₂ คั่ง แต่ O₂ ต่ำลง กระตุ้นหายใจแรงขึ้น
⮕ ยิ่งหายใจแรง ยิ่งกระตุ้นประสาท sympathetic
⮕ sympathetic กระตุ้นระบบฮอร์โมน
⮕ ทั้ง sympathetic และ RAAS เพิ่มความดันเลือด
🧠 หลักการคล้ายกับร่างกายคิดว่าอยู่ในสภาพ stress จึงรีบเพิ่มความดัน
🫁 นอนกรนทำให้ O₂ ต่ำลงเป็นพัก ๆ ตลอด
⮕ เซลล์เยื่อบุผนังหลอดเลือดสร้างก๊าซ nitric oxide ได้ลดลง
⮕ หลอดเลือดขยายได้น้อยลง ตีบตัวมากขึ้น
⮕ ความต้านทานสูงขึ้น ความดันเลือดจึงสูงขึ้น
_______________________________
3️⃣ หัวใจเต้นผิดจังหวะแบบหัวใจห้องบนเต้นพริ้ว (Atrial fibrillation)
❤️ นอนกรนทำให้ผนังหัวใจห้องบนเสียหายหลายกลไก
🔹 O₂ ต่ำลงทำให้เซลล์ขาดออกซิเจน
🔹 ช่วง O₂ กลับมา แต่เซลล์ยังไม่พร้อม รับ O₂ ไปสร้างสารอนุมูลอิสระทำลายเซลล์ต่อ
🔹 ช่วงหายใจสู้การอุดกั้น จะสร้างความดันลบในช่องอกรุนแรง กระชากหัวใจห้องบน
⚡ ผลคือ
⮕ ทางเดินไฟฟ้าหัวใจห้องบนเสียหาย เกิดเส้นทางที่ไม่สมมาตรกัน
⮕ กระแสไฟฟ้าไหลผ่านแล้วเกิดการไหลวน (Reentry)
⮕ จุดไหลวนกลายเป็นจุดกำเนิดสัญญาณไฟฟ้าใหม่ กระตุ้นเซลล์รอบ ๆ
⮕ เนื่องจากมีจุดไหลวนเยอะ กล้ามเนื้อหัวใจจึงหดไม่พร้อมกัน
⮕ เกิดภาวะหัวใจห้องบนเต้นพริ้ว
☠️ ส่งผลเสียต่อคือ
⮕ หัวใจห้องบนขาดประสิทธิภาพในการบีบไล่เลือด
⮕ เลือดที่นิ่งมากขึ้น เกิดการแข็งตัวเป็นลิ่มเลือด
⮕ เลือดไหลไปอุดที่สมอง เกิดสมองขาดเลือด อัมพาตได้
_______________________________
4️⃣ ไขมันแทรกผนังหลอดเลือด (Atherosclerosis)
🧬 นอนกรน อุดกั้นจน O₂ ในเลือดต่ำลง ผลคือ
🔹 เซลล์เยื่อบุผนังหลอดเลือด stress ขนส่ง LDL และยอมให้เม็ดเลือดขาวผ่านเข้าผนังมากขึ้น
🔹 เซลล์เยื่อบุผนังหลอดเลือดสร้างก๊าซ nitric oxide ลดลง ซึ่งเดิมทีคอยขยายหลอดเลือด ลดความแรงการถูของผนังหลอดเลือด
🔹 สภาพ O₂ ต่ำเหนี่ยวนำให้เม็ดเลือดขาวเปลี่ยนเป็นชนิดที่ชอบจับกินมากขึ้น (M1)
🔹 ช่วงที่ O₂ กลับมาปกติ หลังจากขาด O₂ จะทำให้มีการสร้างสารอนุมูลอิสระมากขึ้น จึงทำให้ LDL เปลี่ยนเป็น oxidized LDL มากขึ้น ซึ่งถูกจับกินง่าย
⚠️ ผลคือทำให้ LDL เข้าผนังง่ายขึ้น เปลี่ยนเป็น ox-LDL มากขึ้น เม็ดเลือดขาวก็เปลี่ยนเป็นตัวจับกินเก่ง จับ ox-LDL กิน แล้วก็ตุย เรียกเพื่อน ก่ออักเสบวนไป จนไขมันคอเลสเตอรอลใน LDL กระจายสะสมเต็มผนัง
_______________________________
5️⃣ โรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด
🫀 ผลจากข้อ 4 ทำให้มีไขมันแทรกผนังหลอดเลือดหัวใจ
⮕ ตีบทีละนิดไปเรื่อย ๆ จนเริ่มมีหัวใจขาดเลือดตอนออกแรง
⮕ เกิดภาวะหัวใจขาดเลือดเรื้อรัง (Chronic ischemic heart)
💣 หากจุดที่ตีบฉีกขาดก็จะเกิดการสร้างลิ่มเลือดอุดหลอดเลือด
⮕ เกิดภาวะกล้ามเนื้อหัวใจตา-ยได้ (Myocardial infarction)
_______________________________
6️⃣ โรคหลอดเลือดสมองตีบ/แตก
🧠 ส่งผลมาจาก 4. ไขมันแทรกผนังหลอดเลือด แต่เกิดที่หลอดเลือดสมอง วันดีคืนดีจุดตีบฉีกขาดสร้างลิ่มเลือดอุดสมอง สมองขาดเลือด เกิดอาการทางประสาทเฉียบพลัน
💥 และส่งผลมาจาก 3. หัวใจห้องบนเต้นพริ้ว สามารถสร้างลิ่มเลือดไหลไปอุดสมองได้
_______________________________
7️⃣ ผนังหลอดเลือดแดงใหญ่กัดเซาะ (Aortic dissection)
🔪 นอนกรนทำให้ผนังหลอดเลือดแดงใหญ่บาดเจ็บหลายกลไก
🔹 O₂ ต่ำและสารอนุมูลอิสระทำให้เยื่อบุผนังหลอดเลือดเสียหาย
🔹 ช่วงที่หายใจเข้ารุนแรง ความดันช่องอกติดลบมาก กระชากหลอดเลือดแดงใหญ่ได้
🔹 ช่วงที่หายใจแรง จะกระตุ้นระบบประสาท sympathetic ทำให้ความดันกระฉูดพีคเป็นช่วง ๆ ซึ่งทำลายหลอดเลือดแดง
🧨 ผลคือวันที่โชคร้ายผนังหลอดเลือดแดงใหญ่ (Aorta) ชั้นในฉีกขาดแล้วเลือดวิ่งไปในผนัง จนตีบรูที่หลอดเลือดไหล
_______________________________
8️⃣ หลอดเลือดปอดความดันสูง (Pulmonary hypertension)
🫁 ปกติถุงลมจะมี reflex คนดีย์ฮะ คือถุงลมไหนได้ O₂ น้อย มันจะสั่งให้หลอดเลือดตีบ เพื่อให้ลดไปหาตัวมัน เพื่อให้เลือดส่วนใหญ่ไปยังถุงลมที่ดีกว่า จะได้ฟอกเลือดได้
🌀 แต่นอนกรนทำให้ปอดได้รับ O₂ น้อยทั้งปอด เป็นพัก ๆ ตลอดการนอน
⮕ ถุงลมทุกถุงใช้ reflex คนดีย์ ตีบหลอดเลือด
⮕ แต่ปรากฏว่าไม่มีถุงลมดีย์ ๆ ที่มี O₂ ดีเลย
⮕ การตีบจึงทำให้ความต้านทานเลือดสูงขึ้น
⮕ ความดันหลอดเลือดปอดจึงสูงขึ้น
_______________________________
9️⃣ หัวใจล้มเหลว (Heart failure)
💔 ผลจากนอนกรนต่อหัวใจโดยตรง
🔹 O₂ ที่ต่ำ ทำให้กล้ามเนื้อหัวใจบีบได้เบาลง
🔹 แรงกระชากหัวใจ ทำให้หัวใจบีบสู้ได้ยากขึ้น
⚠️ บวกกับภาวะแทรกซ้อนโรคบน ๆ
🔹 ความดันสูงช่วงขาด O₂ ทำให้แรงต้านการบีบของหัวใจห้องล่างซ้ายมากขึ้น
🔹 ความดันหลอดเลือดปอดสูง ทำให้แรงต้านการบีบของหัวใจห้องล่างขวามากขึ้น
⛔ ผลลัพธ์จึงทำให้หัวใจเริ่มบีบสู้ไม่ไหว ส่งเลือดออกไปได้น้อย เลือดค้างในปอด ตามแขนขามากขึ้น เกิดน้ำท่วมปอด ตัวบวม เรียกภาวะนี้ว่าหัวใจล้มเหลว
_______________________________
🔟 ดื้ออินซูลิน/เบาหวาน
🧃 ผลจาก O₂ ต่ำลงเป็นช่วง ๆ มีสารอนุมูลอิสระมาตลอด
⮕ ตับ/กล้ามเนื้อ/เนื้อเยื่อไขมัน เข้าสู่ภาวะ stress
⮕ เปลี่ยนแปลงสัญญาณในเซลล์ให้ตอบสนองต่อ stress
⮕ เซลล์ตอบสนองต่ออินซูลินน้อยลง (เพราะในภาวะ stress ร่างกายจะเปิดใช้งานระบบฮอร์โมนต้านฤทธิ์อินซูลินมากขึ้น)
🍔 ยิ่งไปกว่านั้นคนที่นอนกรนหลายคนมีภาวะอ้วนร่วมด้วย (และอาจจะเป็นเหตุนอนกรน) ทำให้ยิ่งเพิ่มการอักเสบเรื้อรังแบบอ่อน ยิ่งทำให้ดื้ออินซูลิน
_______________________________
1️⃣1️⃣ ภาวะนอนไม่หลับเรื้อรัง (Chronic insomnia)
😵💫 ผลจากนอนกรน ทำให้มีการกระตุ้นหายใจ กระตุ้นการตื่นตัวตลอดเวลา (Hyperarousal stress) ทำให้ตื่นกลางดึกได้ หรือต่อให้ไม่ตื่น การนอนคุณภาพก็แย่ลงมาก ๆ
💤 หลายคนมักจะบอกว่านอนชั่วโมงน่าจะเต็มที่ แต่ง่วงทั้งวันเหมือนคนอดนอน ง่วงแม้กระทั่งไม่ใช่บริบทชวนง่วง
🧠 ผลการนอนไม่หลับเรื้อรัง จะส่งผลต่อเนื่องไปอีก
_______________________________
1️⃣2️⃣ สมองเสื่อมแบบอัลไซเมอร์ (Alzheimer’s disease)
🧓🏻 นอนกรนทำให้ O₂ สมองต่ำและสารอนุมูลอิสระเพิ่มขึ้น
⮕ กระตุ้นเม็ดเลือดขาวในสมอง (Microglia) ปล่อยสารก่ออักเสบ
⮕ เกิดภาวะอักเสบเชิงประสาท (Neuroinflammation)
⮕ ในสภาพอักเสบจะเร่งการตกตะกอนของโปรตีน amyloid-β42 และ p-tau
🛌 นอนกรน ทำให้คุณภาพนอนแย่มาก ขาดช่วงหลับลึก (NREM sleep 3–4)
⮕ ขาดช่วงที่ระบบระบายของเสีย (Brain glymphatic) ทำงานได้ดี
⮕ ผลคือสะสมตะกอน amyloid-β42 และ p-tau มากขึ้น
🧩 ผลคือ ตะกอนทั้งสองชนิดเร่งการตา-ยของเซลล์ประสาท เร่งการเกิดอัลไซเมอร์
_______________________________
1️⃣3️⃣ ซึมเศร้า และวิตกกังวล
😔 นอนกรนทำให้ O₂ สมองต่ำและสารอนุมูลอิสระเพิ่มขึ้น
⮕ กระตุ้นเม็ดเลือดขาวในสมอง (Microglia) ปล่อยสารก่ออักเสบ
⮕ เกิดภาวะอักเสบเชิงประสาท (Neuroinflammation)
⮕ ทำให้เซลล์ประสาทที่ทำงานเกี่ยวกับอารมณ์ เช่น amygdala, entorhinal cortex ทำงานผิดปกติ แตกแขนงน้อยลง สร้าง serotonin และ dopamine น้อยลง
⮕ เกิดโรคซึมเศร้าและวิตกกังวลในที่สุด
💭 อีกทั้งภาวะนอนน้อยก็ยิ่งกระตุ้นการเป็นสองโรคนี้ได้มากขึ้น
_______________________________
📌 ‼️ อ่านมาถึงตรงนี้ ไม่ใช่ว่านอนกรน จะเป็นทั้ง 13 ภาวะแทรกซ้อนทุกคน มันแค่เพิ่มความเสี่ยงมากกว่าคนทั่วไป
คราวนี้ใครจะเป็นโรคไหนใน 13 โรคนี้ ก็ขึ้นกับว่ามีปัจจัยเสี่ยงอื่น ๆ อีกมั้ย
เช่นบางคนสูบบุหรี่ อ้วน ก็ยิ่งเร่งไขมันแทรกผนังอยู่แล้ว คราวนี้มีนอนกรนเข้าไป ก็ไวจนเกิดโรคแทรกซ้อนได้เลย
🌟 ดังนั้นนอนกรนไม่ใช่เรื่องเล่น และมักสามารถรักษาให้หายได้ค่ะ ทำให้รอดจากหลายโรคเลย ใครสงสัยว่านอนกรน ไปพบแพทย์เพื่อตรวจยืนยันเถอะค่ะ คนที่อ้วน ลดความอ้วนช่วยได้มาก สุดท้ายถ้านอนกรนรุนแรงพอ อาจต้องใช้เครื่องช่วยหายใจแรงดันบวก (CPAP) ตอนนอนค่ะ
