27/07/2025
🍭 เจาะกลไกฟรุกโตส: เข้าตับไว สร้างไขมันเร็ว
หากกินมากไปไม่ระวัง ไขมันพอกตับได้
ไขมันพอกตับ เกิดจากหลายปัจจัยมาก่อร่วมกัน ไม่ว่าจะเป็น
🧨 พันธุกรรมเสี่ยงที่ทำให้พอกง่าย สลายยาก (อ่านใน comment)
🧨 อ้วน: ทำให้ไขมันช่องท้องหลั่งพิษทำร้ายตับ
🧨 ดื้ออินซูลิน: ทำให้เร่งการสร้างไขมันที่ตับ, เกิดพิษของน้ำตาล
🧨 ไม่ออกกำลังกายเลย: ปิดโหมดสลายไขมัน lipophagy อดใช้
🧨 แต่ปัจจัยหนึ่งที่มีผลมากคือ ‘การกิน’ ซึ่งจริงการกินเข้ามาเยอะเกินไป ไม่ว่าจะเป็นกลูโคส ฟรุกโตส หรือไขมัน ก็สามารถสะสมในตับได้หมด
🎯 แต่ฟรุกโตสนั้นมีกลไกที่เลวร้ายกว่าตัวอื่นมาก เพราะ
1️⃣ กินมาแล้วเข้า “ตับ” กว่า 90% ➤ สลายจนได้สารตั้งต้นที่ใช้สร้างไขมันไตรกลีเซอไรด์ (TG)
2️⃣ ระหว่างสลายที่ตับ เลี่ยงจุดเบรกทางเมตาบอลิซึม ➤ สลายไวมาก ➤ ได้สารไปสร้าง TG ได้มาก
3️⃣ หากกินร่วมมากับกลูโคส ก็สามารถเร่งให้ “กลูโคส” สลายไวตาม ➤ กลูโคสก็กลายเป็นสารตั้งต้นสร้าง TG ได้อีก
4️⃣ หากกินมาแบบเรื้อรัง จะกระตุ้นเซนเซอร์พลังงาน (ChREBP & SREBP1c) ➤ สั่งตับเร่งสร้าง TG ไวขึ้นไปอีก
5️⃣ TG ที่สร้างไวจะส่งออกไม่ทัน เก็บสะสมในคลังไขมัน (Lipid droplet) เต็มตับ หากกรดไขมันรั่วออกมา ก็จะก่ออักเสบ ยิ่งทำให้การส่งออกแย่ลง
6️⃣ TG ที่ตับสร้างมากขึ้น จะส่งไปเก็บที่เซลล์ไขมันมากขึ้น ➤ อ้วน ➤ เซลล์ไขมันหลั่งสารก่ออักเสบ ➤ ตับดื้ออินซูลิน ➤ เร่งการสร้าง TG ขึ้นไปอีก
7️⃣ ผลจากการดื้ออินซูลิน ➤ น้ำตาลกลูโคสสูงลอย ➤ นำไปสร้างสารพิษ AGEs, ceramide ➤ ทำร้ายตับ ➤ ยิ่งส่งออก TG ยาก
8️⃣ แทบไม่มีกลไกไปกระตุ้นศูนย์อิ่มเลย ทำให้กินได้ในปริมาณมากๆ
ถ้าอ่านแล้วงง อ่านสรุปละกันค่ะคือ
🔹 สลายที่ตับเป็นหลัก อวัยวะแปลงคาร์บเป็นไขมัน
🔹 สลายเร็วมากได้สารตั้งต้นไปสร้างไขมันในตับ
🔹 ทำให้อ้วน/ดื้ออินซูลิน ซึ่งทำให้ตับสร้างไขมันเยอะไปอีก
🔹 สุดท้ายส่งออกไม่ทัน อยู้พอกตับต่อไป
แล้วฟรุกโตสเจอที่ไหนบ้าง?
✔️ น้ำเชื่อม High fructose corn syrup (HFCS) อยู่ตามขนม ของหวาน น้ำอัดลม อาหารแปรรูป และอีกมากมาย
✔️ น้ำตาลทราย - เนื่องจากมีน้ำตาลซูโครส ย่อยแล้วได้ ฟรุกโตส และกลูโคส
🍊 น้ำผลไม้หวานๆ
⚠️ แต่ถ้าผลไม้ลูกๆ นั้นจะมาพร้อมไฟเบอร์ & สารต้านอนุมูลอิสระ ทำให้ยังมีประโยชน์ค่ะ (แต่กินเป็นลังก็ไม่รอดนะ) พยายามเลือกที่หวานน้อย
🚨 ใครไม่ค่อยได้ออกกำลังกาย ต้องระวังสุดๆ เลยค่ะ เพราะฟรุกโตสกินง่าย กินเพลิน แป๊บเดียวสร้างไขมันได้เยอะแล้วค่ะ ถ้าคุณมีปัจจัยเสี่ยงอื่น มีพันธุกรรม มีโรคเรื้อรัง ยิ่งพอกตับได้ไวเลย
🧃 หมายเหตุ:
กลูโคสจากของหวาน หรือไขมันที่กินมากเกินไปก็เพิ่ม TG ได้เหมือนกันนะคะ
ดังนั้นดูแลสุขภาพกันเถอะค่ะ
อย่าให้ถึงวันที่ตับพังจนใช้อะไรไม่ได้อีก
