25/09/2025
❤️ แมวปลุกเพราะรัก…หรือเพราะระบบ "ตั้งปลุก" ในตัวแมว
🐱 ความจริงแล้วแมวส่วนใหญ่ไม่ใช่สัตว์หากินกลางคืนล้วน ๆ แต่เป็นสาย “ย่ำค่ำ–รุ่งสาง” (crepuscular) ที่คึกที่สุดในช่วงแสงน้อยก่อนเช้า และหลังพระอาทิตย์ตก เป็นผลจากวิวัฒนาการไล่ล่าเหยื่ออย่างนก หรือ หนู ในช่วงเวลาเหล่านี้ จึงไม่น่าแปลกที่เราจะถูกปลุกช่วงตีสี่–ตีห้าอยู่บ่อย ๆ โดยเฉพาะในบ้านที่เปิดไฟดึกหรือมีกิจกรรมตอนกลางคืนบ่อย ๆ ซึ่งทำให้วงจรตื่นนอนของแมวยิ่งขยับไปทางดึกมากขึ้นได้อีก.
⏰ เหตุผลยอดฮิตที่แมว “ร้อง–ปลุก” ตอนดึกมีทั้งความหิว ความเบื่อ และ “การเรียนรู้ว่าปลุกแล้วได้ผล” เช่น เจ้าของลุกมาให้อาหารทุกครั้ง ทำให้เขาจำว่าการปลุก = ได้รางวัล ทางแก้ที่ทำได้จริงคือจัดกิจกรรมเล่นแบบนักล่าก่อนนอน ตามด้วยอาหารมื้อเล็ก แล้วใช้เครื่องให้อาหารตั้งเวลาใกล้เช้ามืดแทนการลุกไปป้อนเอง ถ้าพฤติกรรมเปลี่ยนไปมากโดยไม่มีเหตุผลชัดเจน ควรนึกถึงปัญหาสุขภาพร่วมด้วย โดยเฉพาะในแมวสูงวัยที่อาจมีภาวะรับรู้เสื่อม สับสนช่วงกลางคืน หรือโรคประจำตัวอื่น ๆ ซึ่งทำให้ร้องกลางคืนได้บ่อยขึ้น.
💤 มุมฮอร์โมนก็สำคัญ เมลาโทนินของแมว จะสูงขึ้น “เมื่อมืด” และไวต่อความยาวช่วงกลางคืน (photoperiod) มาก งานทบทวนทางสัตวแพทย์ใช้เมลาโทนินควบคุมฤดูกาลสืบพันธุ์ในแมวก็ยืนยันความสัมพันธ์อย่างชัดเจนว่าแสง–ความมืดเป็นตัวตั้งเวลาให้ร่างกายของเขา ส่วน ของมนุษย์ เมลาโทนินเริ่มสูงในสภาวะแสงสลัวประมาณ 2–3 ชั่วโมงก่อนเวลาง่วง/เข้านอนปกติ (DLMO) และถูก “กด” ได้มากด้วยแสงสว่างในช่วงค่ำ โดยเฉพาะแสงจากจอ/อีรี้ดเดอร์ที่ทำให้หลับยากขึ้น เลื่อนนาฬิกาชีวภาพ และลดคุณภาพการนอนในคืนนั้น ๆ ด้วย ดังนั้นบ้านที่ “ลดแสงตอนค่ำ” จะช่วยทั้งคนและช่วยตั้งเวลาของแมวให้นิ่งขึ้นไปพร้อมกัน.
📰 สรุปเชิงปฏิบัติ ตั้งกิจวัตร “ล่า–กิน–นอน” ช่วงหัวค่ำ ปิดไฟจ้าให้เหลือแสงสลัวก่อนนอน งดตอบสนองการปลุกตอนดึกอย่างสม่ำเสมอ และใช้เครื่องให้อาหารตั้งเวลาเพื่อไม่สร้างนิสัย “ปลุกแล้วได้กิน” หากเป็นแมวสูงวัยที่เริ่มร้องกลางคืน เดินวน หลงทิศ หรือวนเข้าหากล่องทรายผิดปกติ ควรพาไปพบสัตวแพทย์เพื่อตรวจประเมินภาวะรับรู้เสื่อม ปัญหาต่อมไทรอยด์ ความดัน หรือโรคอื่น ๆ ที่มากับอายุ ดูแลวงจรแสง–กิจกรรม–อาหารให้สอดคล้องกับชีววิทยาของเขา ก็จะช่วยให้ “คืนนี้นิ่งขึ้น” ได้ทั้งบ้านครับ.
#แมวตื่นดึก #ทาสแมว #พฤติกรรมแมว
