Tele Health Care အွန်လိုင်းကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု

❄️လည်ပင်းကြီးရောဂါ (Goiter)❓လည်ပင်းကြီးရောဂါ ဆိုတာဘာလဲ?လည်ပင်းကြီးရောဂါ (Goiter) ဆိုတာက သိုင်းရွိုက်ဂလင်း (Thyroid gland...
22/06/2025

❄️လည်ပင်းကြီးရောဂါ (Goiter)

❓လည်ပင်းကြီးရောဂါ ဆိုတာဘာလဲ?

လည်ပင်းကြီးရောဂါ (Goiter) ဆိုတာက သိုင်းရွိုက်ဂလင်း (Thyroid gland) ကြီးလာတဲ့ ရောဂါတစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ ဒီဂလင်းဟာ လည်ပင်းအရှေ့ဘက်မှာရှိပြီး ဟော်မုန်းထုတ်လုပ်မှုကို ထိန်းညှိပေးပါတယ်။ ဒီရောဂါဖြစ်ရခြင်းရဲ့ အဓိကအကြောင်းရင်းမှာ အိုင်အိုဒင်းဓာတ် (Iodine) ချို့တဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။

❄️လည်ပင်းကြီးရောဂါ အမျိုးအစားများ

1. အိုင်အိုဒင်းချို့တဲ့ခြင်းကြောင့်ဖြစ်သော လည်ပင်းကြီးရောဂါ– အစားအစာထဲတွင် အိုင်အိုဒင်းဓာတ် လုံလောက်စွာမပါဝင်ခြင်း။
2. ဟော်မုန်းမညီမျှခြင်းကြောင့်ဖြစ်သော လည်ပင်းကြီးရောဂါ– Hyperthyroidism (ဟော်မုန်းအထွက်များခြင်း) သို့မဟုတ် Hypothyroidism (ဟော်မုန်းအထွက်နည်းခြင်း)။
3. အကြိတ်ဖြစ်ခြင်း (Thyroid Nodules)– သိုင်းရွိုက်ဂလင်းတွင် အလုံးအကျိတ်များဖြစ်ပေါ်ခြင်း။

❄️လည်ပင်းကြီးရောဂါ၏ လက္ခဏာများ

- လည်ပင်းတစ်ဝိုက်တွင် ရောင်ရမ်းခြင်း၊ ဖောင်းကြွလာခြင်း
- အစာမျိုချရခက်ခြင်း သို့မဟုတ် အသက်ရှူရခက်ခြင်း
- လည်ချောင်းတွင် တင်းကျပ်နေသလို ခံစားရခြင်း
- အသံပြောင်းလာခြင်း (အသံအိုးပေါ်ဖိအားသက်ရောက်မှုကြောင့်)
- သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းမညီမျှပါက နှလုံးခုန်မြန်ခြင်း၊ ကိုယ်အလေးချိန်တက်ခြင်း/ကျခြင်း

❄️ကာကွယ်နည်းများ

✅ အိုင်အိုဒင်းဓာတ်ပါသော အစားအစာများ စားသုံးပါ
- အိုင်အိုဒင်းဆားသုံးပါ (ဆားကို လုံခြုံစွာသိမ်းဆည်းပါ)
- ပင်လယ်စာ (ငါး၊ ရေမှော်)၊ ဥအမျိုးမျိုး၊ နို့ထွက်ပစ္စည်းများ စားပါ။

✅ ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးမှု မှန်မှန်ပြုလုပ်ပါ
- လည်ပင်းရောင်ခြင်း၊ ဟော်မုန်းမညီမျှခြင်းလက္ခဏာများရှိပါက ဆရာဝန်နှင့်ပြသပါ။

✅ ဆေးလိပ်ဖြတ်ပါ
- ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းက လည်ပင်းကြီးရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေကို မြင့်တက်စေပါတယ်။

❄️ကုသမှုနည်းလမ်းများ

- အိုင်အိုဒင်းဖြည့်စွက်ဆေး (ဟော်မုန်းညီမျှစေရန်)
- သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းဆေး (Hypothyroidism အတွက် Levothyroxine)
- ခွဲစိတ်ကုသခြင်း (အလုံးအကျိတ်ကြီးလွန်းပါက)
- ရေဒီယိုအိုင်အိုဒင်းကုထုံး (Hyperthyroidism အတွက်)

❄️နိဂုံး

လည်ပင်းကြီးရောဂါသည် အိုင်အိုဒင်းချို့တဲ့မှုကြောင့် အဖြစ်များသော်လည်း ကာကွယ်ကုသနိုင်သော ရောဂါတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ အိုင်အိုဒင်းဆားသုံးခြင်း၊ ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သော အစားအစာများစားသုံးခြင်းဖြင့် ကာကွယ်နိုင်ပါတယ်။

‼️သတိပြုရန်– လည်ပင်းတွင် အလုံးအကျိတ်စမ်းမိပါက ဆရာဝန်နှင့် အမြန်ပြသပါ။

#လည်ပင်းကြီးခြင်း


ထိပ်ကပ်နာ (Sinusitis) အကြောင်း ထိပ်ကပ်နာ ဆိုတာ နှာခေါင်းနဲ့ဆက်စပ်နေတဲ့ ဦးခေါင်းခွံအတွင်းက လေအိတ်ငယ်များ (Sinuses) ရောင်ရ...
21/06/2025

ထိပ်ကပ်နာ (Sinusitis) အကြောင်း

ထိပ်ကပ်နာ ဆိုတာ နှာခေါင်းနဲ့ဆက်စပ်နေတဲ့ ဦးခေါင်းခွံအတွင်းက လေအိတ်ငယ်များ (Sinuses) ရောင်ရမ်းတဲ့ ရောဂါဖြစ်ပါတယ်။

အဖြစ်များလက္ခဏာများ:

- နှာခေါင်းပိတ်ခြင်း၊ ပျစ်ချွဲအဝါ/အစိမ်းရောင် နှာရည်ထွက်ခြင်း
- နဖူး၊ မျက်လုံးအောက်၊ ပါးရိုးတဝိုက် ကိုက်ခဲခြင်း
- ချောင်းဆိုးခြင်း၊ လည်ချောင်းယားခြင်း
- အနံ့နှင့် အရသာ ခံစားနိုင်မှုလျော့ကျခြင်း
- ဖျားခြင်း၊ ကိုယ်လက်မအီမသာဖြစ်ခြင်း

အဓိကဖြစ်စေသော အကြောင်းရင်းများ:

✔ ဗိုင်းရပ်စ်/ဘက်တီးရီးယား ပိုးဝင်ခြင်း (အအေးမိ၊ တုပ်ကွေးမှတဆင့်)
✔ ဓာတ်မတည့်ခြင်း (ဖုန်၊ ဝတ်မှုန်၊ တိရစ္ဆာန်အမွေး)
✔ နှာခေါင်းတွင်း အသားပိုများ ထွက်ခြင်း
✔ နှာခေါင်းအကြား ကွေးနေသောအရိုး (Deviated Septum)

ကာကွယ်ရန် နည်းလမ်းများ:

- လက်ကို ဆပ်ပြာနှင့် စက္ကန့် ၂၀ ကြာဆေးပါ
- ဓာတ်မတည့်မှုဖြစ်စေသော အရာများကို ရှောင်ပါ
- တစ်နေ့လျှင် ရေ ၈ ခွက်ထက် မနည်းသောက်ပါ
- ဆေးလိပ်ငွေ့နှင့် လေထုညစ်ညမ်းမှုရှောင်ပါ
- နှာခေါင်းဆေးခြင်း (Saline Irrigation)
ရေ + ဆား ဖျော်ရည်ဖြင့် နှာခေါင်းကို နေ့စဉ်ဆေးကြောပါ

အိမ်တွင်းသက်သာစေမည့်နည်းများ:

- ရေနွေးငွေ့ရှုခြင်း (ပွက်ပွက်ဆူနေသော ရေနွေး‌ေငွ့အပေါ်မှ ခေါင်းအုပ်၍)
- နှာခေါင်းနှင့် မျက်နှာကို ရေနွေးဝတ် ကပ်ပေးခြင်း
- အိပ်စက်ရာတွင် ခေါင်းအုံးမြှင့်၍ အိပ်ခြင်း

ဆရာဝန်ပြသင့်သော အခြေအနေများ:

⚠ ဖျား၍ ၃ ရက်ထက် ကြာခြင်း
⚠ မျက်လုံးများ နီရဲ/ဖောရောင်ခြင်း
⚠ ပြင်းထန်ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊ လည်ပင်းတောင့်ခြင်း
⚠ လက္ခဏာများ ၂ ပတ်ကျော်သည်အထိ မသက်သာခြင်း

သတိပြုရန်:

ထိပ်ကပ်နာကို ပေါ့ဆမထားပါနှင့်! နာတာရှည်ဖြစ်ပါက နား-နှာခေါင်း-လည်ချောင်း (ENT) ဆရာဝန် နှင့် ပြသကုသပါ။ မိမိသဘောဖြင့် ပဋိဇီဝဆေး (Antibiotics) သောက်ခြင်းက ဆေးယဉ်ပါးမှုကို ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။

#ထိပ်ကပ်နာ

မျက်စိနာခြင်း (Eye Pain) မျက်စိနာခြင်းသည် သင့်နေ့စဉ်လုပ်ငန်းဆောင်တာများကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေနိုင်ပြီး အကြောင်းရင်းများ...
23/04/2025

မျက်စိနာခြင်း (Eye Pain)

မျက်စိနာခြင်းသည် သင့်နေ့စဉ်လုပ်ငန်းဆောင်တာများကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေနိုင်ပြီး အကြောင်းရင်းများစွာကြောင့် ဖြစ်နိုင်ပါသည်။ မျက်စိနာခြင်းကို လျစ်လျူရှုထားပါက ပြင်းထန်သောမျက်စိပြဿနာများ ဖြစ်လာနိုင်သောကြောင့် အချိန်မီကုသဖို့ အရေးကြီးပါသည်။

မျက်စိနာခြင်း၏ အကြောင်းရင်းများ

1. မျက်စိအမြှေးပါးရောင်ခြင်း (Conjunctivitis)
- ဗိုင်းရပ်စ်၊ ဘက်တီးရီးယား သို့မဟုတ် ဓာတ်မတည့်မှုကြောင့် မျက်လုံးနီရဲ၊ ယားယံခြင်း၊ ပြည်တည်နိုင်သည်။

2. မျက်ကြည်လွှာရောင်ခြင်း (Keratitis)
- မျက်ကြည်လွှာပိုးဝင်ခြင်း၊ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရခြင်း သို့မဟုတ် မျက်ကပ်မှန်သန့်ရှင်းမှုမရှိခြင်းကြောင့် ဖြစ်နိုင်သည်။

3. မျက်စိအတွင်းတိမ် (Glaucoma)
- မျက်စိအတွင်းဖိအားမြင့်တက်ပြီး အမြင်အာရုံဆုံးရှုံးနိုင်သည့် အခြေအနေဖြစ်သည်။ ရုတ်တရက်နာကျင်မှု၊ မျက်လုံးနီခြင်း၊ အလင်းစူးရင် မခံနိုင်ခြင်းတို့ ဖြစ်နိုင်သည်။

4. မျက်စိခြောက်သွေ့ခြင်း (Dry Eye Syndrome)
- မျက်ရည်ထုတ်လုပ်မှုနည်းခြင်း၊ ကွန်ပျူတာအကြည့်များခြင်း၊ လေတိုက်ခြင်းတို့ကြောင့် မျက်စိစပ်ခြင်း၊ နာခြင်း ဖြစ်နိုင်သည်။

5. မျက်စိထဲပါဝင်သော ပြဿနာများ
- မျက်စဉ်းခြောက်၊ ဖုန်မှုန့်၊ သဲစသည်တို့ ဝင်ခြင်း၊ မျက်ခွံမွေးလိပ်ပြာဖြစ်ခြင်း။

6. အခြားအကြောင်းရင်းများ
- ခေါင်းကိုက်ဝေဒနာ (ဥပမာ - Migraine)၊ ဆိုင်းနပ်စ်ရောင်ခြင်း၊ မျက်စိအာရုံကြောရောင်ခြင်း။

မျက်စိနာခြင်းအတွက် အိမ်တွင်းကုထုံးများ

- မျက်စိအနားပေးခြင်း: ကွန်ပျူတာ၊ ဖုန်းကြည့်ချိန်လျှော့ခြင်း။
- ရေခဲဝတ် (သို့) ရေနွေးဝတ်ကပ်ခြင်း: ရောင်ရမ်းမှုလျော့ကျစေရန်။
- မျက်စဉ်းခပ်ခြင်း : ဆားရည် (Saline Solution) ဖြင့် မျက်စိသစ်ခြင်း။
- အာဟာရပြည့်ဝစွာစားခြင်း: ဗီတာမင် A၊ C၊ E နှင့် Omega-3 ပါသောအစားများ (ဥပမာ - မုန်လာဥနီ၊ ငါး၊ အစိမ်းရောင်ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ)။

ဘယ်အချိန်မှာ ဆရာဝန်ပြသင့်သလဲ?

- မျက်စိနာခြင်း ၂၄ နာရီကျော်မသက်သာပါက၊
- အမြင်အာရုံဝေဝါးခြင်း၊ အလင်းစူးရင် မခံနိုင်ခြင်း၊
- မျက်လုံးမှ ပြည်သို့မဟုတ် အရည်များထွက်ခြင်း၊
- မျက်လုံးနီပြီး ပြင်းထန်စွာကိုက်ခဲခြင်း၊
- မတော်တဆ ဓာတုပစ္စည်းမျက်စိထဲဝင်ခြင်း။

ကာကွယ်ရန် အချက်များ

1. မျက်လုံးကို လက်ဖြင့်မပွတ်ပါနှင့်။
2. နေကာမျက်မှန်၊ ကွန်ပျူတာမျက်မှန် (Blue Light Filter) တပ်ဆင်ပါ။
3. မျက်ကပ်မှန်ကို ညစဉ်သန့်စင်ပါ။
4. မျက်စိကို ရေသန့်သန့်ဖြင့် မကြာခဏသစ်ပေးပါ။

မျက်စိသည် အလွန်အရေးကြီးသော အစိတ်အပိုင်းဖြစ်သည့်အတွက် မျက်စိနာခြင်းကို ပေါ့ပေါ့ဆဆမနေဘဲ အချိန်မီကုသမှုခံယူပါ။

#မျက်စိနာခြင်း

🌞အပူဒဏ် (heatstroke)🌞Heatstroke သည် ခန္ဓာကိုယ် အပူလွန်ကဲခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော အခြေအနေတစ်ခုဖြစ်ပြီး များသောအားဖြင့် ...
14/04/2025

🌞အပူဒဏ် (heatstroke)🌞

Heatstroke သည် ခန္ဓာကိုယ် အပူလွန်ကဲခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော အခြေအနေတစ်ခုဖြစ်ပြီး များသောအားဖြင့် အပူချိန်နှင့် ကြာရှည်စွာ ထိတွေ့ခြင်း သို့မဟုတ် မြင့်မားသော အပူချိန်များတွင် အချိန်ကြာမြင့်စွာနေထိုင်ခြင်း၊ အလုပ်လုပ်ရခြင်းတို့ကြောင့် ဖြစ်သည်။ခန္ဓာကိုယ်အပူချိန် 104 F (40 C) သို့မဟုတ် ထို့ထက်မြင့်မားပါက ပြင်းထန်သောအပူဒဏ်ကြောင့် heatstroke ဖြစ်ပွားနိုင်သည်။အဆိုပါအခြေအနေသည် နွေရာသီတွင် အဖြစ်အများဆုံးဖြစ်သည်။


📌Heatstroke လက္ခဏာများနှင့် ရောဂါလက္ခ ဏာများ

✏️မြင့်မားသောခန္ဓာကိုယ်အပူချိန်
စအိုတွင်း သာမိုမီတာဖြင့် ရရှိသော (re**al temperature) အပူချိန် 104 F (40 C) နှင့်အထက်သည် Heatstroke ၏ အဓိက လက္ခဏာဖြစ်သည်
✏️စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာအခြေအနေ သို့မဟုတ် အပြုအမူပြောင်းလဲခြင်း။
✏️စိတ်ရှုပ်ထွေးခြင်း၊ တုန်လှုပ်ချောက်ချားခြင်း၊ အပြောအဆို မကျေမနပ်ဖြစ်ခြင်း၊ စိတ်တိုခြင်း၊ သတိလစ်ခြင်း၊ တက်ခြင်း နှင့် သတိမေ့မြောခြင်းများ
✏️ချွေးထွက်ခြင်း
✏️အရေပြားပူခြင်း
✏️ပျို့အန်ခြင်း
✏️ဗိုက်နာခြင်း သို့မဟုတ် အော့အန်ခြင်း
✏️အရေပြားနီမြန်းခြင်း
✏️အသက်ရှုမြန်ခြင်း
✏️နှလုံးခုန်နှုန်း မြန်ခြင်း
✏️ခေါင်းကိုက်ခြင်း တို့ဖြစ်ပါသည်။

-လူတစ်ဦးသည် အပူဒဏ်(heatstroke) ခံစားရနိုင်သည်ဟု ထင်ပါက ဆေးကုမှုကိုချက်ချင်းခံယူရန်လိုအပ်ပါသည်။
-အရေးပေါ်ကုသမှုကို စောင့်ဆိုင်းနေစဉ် အပူလွန်နေသူကို အအေးခံရန် ချက်ချင်းလုပ်ဆောင်ပါ။
-လူကို အရိပ် သို့မဟုတ် အိမ်တွင်းသို့ ရွေ့ပါ။
-ပိုနေတဲ့အဝတ်အစားတွေကို ဖယ်ရှားပါ။
-လူကို ရနိုင်သမျှနည်းဖြင့် အအေးခံပါ - ရေအေးကန် သို့မဟုတ် အေးမြသောရေချိုးခန်းထဲထည့်၊ ရေပိုက်ဖြင့် ဖြန်းပါ၊ ရေအေးဖြင့် ရေမြှုပ်၊ ပန်ကာ၊ အေးသောရေဖြင့် သို့မဟုတ် ရေခဲထုပ် သို့မဟုတ် အအေးစိုသော မျက်နှာသုတ်ပုဝါကို ခေါင်း၊ လည်ပင်း၊ ချိုင်းကြားနှင့် ပေါင်ခြံ၌ ထားပေးပါ။

📌Heatstroke ကြောင့်ဖြစ်ပေါ်လာသော နောက်ဆက်တွဲများ

-ခန္ဓာကိုယ်အပူချိန် ဘယ်လောက်ကြာကြာ မြင့်နေလဲပေါ် မူတည်ပြီး Heatstroke ဟာ နောက်ဆက်တွဲပြဿနာတွေ အများအပြား ဖြစ်ပေါ်နိုင်ပါတယ်။
-ပြင်းထန်သော နောက်ဆက်တွဲများတွင်- အရေးကြီးသော ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါများ ပျက်စီးခြင်း၊ ခန္ဓာကိုယ်အပူချိန်နိမ့်ကျမှုကို လျင်မြန်စွာတုံ့ပြန်မှုမရှိပါက အပူဒဏ်ကြောင့် ဦးနှောက် သို့မဟုတ် အခြားအရေးကြီးသောအင်္ဂါများကို ဖောရောင်စေကာ အမြဲတမ်းပျက်စီးမှုဖြစ်စေနိုင်သည်။
🛑တိကျသေချာသော ကုသမှုမရှိပါက အပူဒဏ်ကြောင့် အသက်ဆုံးရှုံးနိုင်သည်။🛑

📌Heatstroke မဖြစ်အောင်ကြိုတင်ကာကွယ်နည်းများ

✏️Heatstroke သည် ကြိုတင်ခန့်မှန်းနိုင်ပြီး ကြိုတင်ကာကွယ်နိုင်သည်။
✏️ပေါ့ပေါ့ပါးပါး အဝတ်အစားတွေကို ၀တ်ဆင်ပါ။ပိုလျှံနေတဲ့ အဝတ်အစား ဒါမှမဟုတ် တင်းကျပ်တဲ့ အဝတ်အစားတွေကို ဝတ်ဆင်ခြင်းက ခန္ဓာကိုယ်ကို ကောင်းမွန်စွာ အေးမြစေမှာ မဟုတ်လို့ မဝတ်သင့်ပါဘူး။
✏️နေလောင်ဒဏ်ကိုကာကွယ်ပါ။နေလောင်ခြင်းသည် ခန္ဓာကိုယ်၏ အအေးခံနိုင်စွမ်းကို ထိခိုက်စေသောကြောင့် အပြင်ဘက်တွင်ဦးထုပ်နှင့် နေကာမျက်မှန်များဖြင့် ကာကွယ်ပြီး SPF 15 ထက်မနည်းရှိသော နေရောင်ကာခရင်မ်ကို အသုံးပြုပါ။နေရောင်ကာခရင်မ်ကို လိမ်းပြီး နှစ်နာရီခြားတစ်ကြိမ် ထပ်လိမ်းပါ။
✏️အရည်များများသောက်ပါ။ ရေဓာတ်ပြည့်ဝနေပါက သင့်ခန္ဓာကိုယ်မှ ချွေးထွက်များစေပြီး ပုံမှန် ကိုယ်အပူချိန်ကို ထိန်းထားနိုင်မည်ဖြစ်သည်။
(Reference from Mayo Clinic)

#အပူဒဏ်

"Nail pitting - လက်သည်းအချိုင့်လေးများရဲ့အကြောင်း"လက်သည်းမှာ အချိုင့်သေးသေးလေးတွေ ပေါ်တာကို "Nail pitting" လို့ခေါ်ပါတယ်...
11/03/2025

"Nail pitting - လက်သည်းအချိုင့်လေးများရဲ့အကြောင်း"

လက်သည်းမှာ အချိုင့်သေးသေးလေးတွေ ပေါ်တာကို "Nail pitting" လို့ခေါ်ပါတယ်။ ဒါဟာ လက်သည်းရဲ့ မျက်နှာပြင်မှာ သေးငယ်တဲ့ အပေါက်လေးတွေ ဒါမှမဟုတ် အချိုင့်လေးတွေ ပေါ်လာတဲ့ အခြေအနေတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုဖြစ်ရတဲ့ အကြောင်းရင်းတွေထဲမှာ အောက်ပါတို့ ပါဝင်နိုင်ပါတယ်။

1. **Psoriasis (ဆိုရီရေးစစ်)** - အရေပြားရောဂါတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး လက်သည်းမှာ အချိုင့်လေးတွေ ပေါ်လာနိုင်ပါတယ်။
2. **Eczema (အရေပြားယားယံခြင်း)** - အရေပြားယားယံပြီး ရောင်ရမ်းတဲ့အခါ လက်သည်းမှာ အချိုင့်လေးတွေ ဖြစ်ပေါ်နိုင်ပါတယ်။
3. **Alopecia Areata (ဆံပင်ကျွတ်ရောဂါ)** - ဒီရောဂါကြောင့်လည်း လက်သည်းမှာ အချိုင့်လေးတွေ ပေါ်လာနိုင်ပါတယ်။
4. **အာဟာရချို့တဲ့ခြင်း** - ဗီတာမင်နဲ့ သတ္တုဓာတ်တွေ ချို့တဲ့တဲ့အခါ လက်သည်းမှာ အချိုင့်လေးတွေ ဖြစ်ပေါ်နိုင်ပါတယ်။
5. **ထိခိုက်ဒဏ်ရာ** - လက်သည်းကို ထိခိုက်မိတဲ့အခါမျိုးမှာလည်း အချိုင့်လေးတွေ ပေါ်လာနိုင်ပါတယ်။

#လက်သည်းချိုင့်ခြင်း

စိတ်ဖိစီးမှု (stress)🫥စိတ်ဖိစီးမှုဆိုတာ ဘာလဲ?စိတ်ဖိစီးမှုဆိုတာ ခန္ဓာကိုယ်က ပြင်ပဖိအားတွေကို တုံ့ပြန်တဲ့အခါ ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့...
09/02/2025

စိတ်ဖိစီးမှု (stress)

🫥စိတ်ဖိစီးမှုဆိုတာ ဘာလဲ?

စိတ်ဖိစီးမှုဆိုတာ ခန္ဓာကိုယ်က ပြင်ပဖိအားတွေကို တုံ့ပြန်တဲ့အခါ ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ သဘာဝတုံ့ပြန်မှုတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အလွန်အကျွံဖြစ်နေရင်တော့ ကျန်းမာရေးပြဿနာတွေ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။

🫥စိတ်ဖိစီးမှုကြောင့် ဖြစ်တတ်သော ရောဂါများ

၁။ နှလုံးနှင့် သွေးကြောဆိုင်ရာ ပြဿနာများ
- သွေးတိုးရောဂါ
- နှလုံးခုန်မြန်ခြင်း
- ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်း
- နှလုံးသွေးကြောကျဉ်းရောဂါ

၂။ အစာအိမ်နှင့် အူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ရောဂါများ
- အစာမကြေရောဂါ
- ရင်ပူရောဂါ
- အူရောင်ရောဂါ
- ဝမ်းချုပ်/ဝမ်းလျှောရောဂါ

၃။ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ရောဂါများ
- စိတ်ကျရောဂါ
- စိုးရိမ်ပူပန်မှုရောဂါ
- အိပ်မပျော်ခြင်း
- စိတ်ဒေါသထွက်လွယ်ခြင်း

၄။ ခန္ဓာကိုယ်ခုခံအားစနစ် ပြဿနာများ
- အအေးမိလွယ်ခြင်း
- အဖုအပိန့်ထွက်ခြင်း
- အရေပြားယားယံခြင်း

၅။ ကြွက်သားနှင့် အရိုးဆက်များ နာကျင်ခြင်း
- ခေါင်းကိုက်ခြင်း
- ကျောနာခြင်း
- လည်ပင်းနာခြင်း

🫥စိတ်ဖိစီးမှုလျှော့ချရန်နှင့် ကျန်းမာပျော်ရွှင်စွာနေထိုင်ရန် နည်းလမ်းများ

၁။ ပုံမှန်လေ့ကျင့်ခန်းပြုလုပ်ခြင်း
- နေ့စဉ် မိနစ် ၃၀ လောက် လမ်းလျှောက်ခြင်း
- ယောဂ သို့မဟုတ် တိုက်ချီလေ့ကျင့်ခန်းများ
- ရေကူးခြင်း သို့မဟုတ် စက်ဘီးစီးခြင်း
- ဒီလှုပ်ရှားမှုတွေက Endorphins ဟော်မုန်းထုတ်လွှတ်စေပြီး စိတ်ကျန်းမာရေးကို အထောက်အကူပြုပါတယ်

၂။ အိပ်စက်ခြင်းပုံစံ ပြုပြင်ခြင်း
- ညတိုင်း အနည်းဆုံး ၇-၈ နာရီ အိပ်စက်ပါ
- အိပ်ရာဝင်ချိန်/ထချိန် ပုံမှန်ထားရှိပါ
- အိပ်ခန်းကို အေးမြအောင်ထားပါ
- အိပ်ခါနီး ဖုန်း/တက်ဘလက်သုံးစွဲခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်ပါ

၃။ အာဟာရဖြည့်စွက်ခြင်း
- ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့် သစ်သီးဝလံများ များများစားပါ
- ငါး၊ အခွံမာသီး စသည့် Omega-3 ပါဝင်သော အစားအစာများ စားသုံးပါ
- ကဖိန်းနှင့် အရက်သောက်သုံးမှု လျှော့ချပါ
- နေ့စဉ် ရေလုံလောက်စွာသောက်ပါ

၄။ စိတ်ငြိမ်လေ့ကျင့်ခန်းများ ပြုလုပ်ခြင်း
- တရားထိုင်ခြင်း (မိနစ် ၁၀-၁၅ မိနစ်)
- အသက်ရှုလေ့ကျင့်ခန်းများ

၅။ လူမှုဆက်ဆံရေး ပိုမိုကောင်းမွန်အောင် ပြုလုပ်ခြင်း
- မိသားစု၊ သူငယ်ချင်းများနှင့် အချိန်ဖြုန်းပါ
- စိတ်ခံစားချက်များကို ဖွင့်ဟဝေမျှပါ
- လူမှုရေးအဖွဲ့အစည်းများတွင် ပါဝင်ပါ
- အခြားသူများကို ကူညီခြင်းဖြင့် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကောင်းကျိုးများရရှိပါမယ်

၆။ အနားယူအပန်းဖြေခြင်း
- ကိုယ်နှစ်သက်ရာ ဝါသနာပါရာကို လုပ်ဆောင်ပါ
- သဘာဝအလှတရားများကို ခံစားပါ
- တေးဂီတနားထောင်ခြင်း၊ စာဖတ်ခြင်းတို့ ပြုလုပ်ပါ
- ပုံမှန်အားလပ်ရက် ယူပါ

၇။ အလုပ်နှင့် အချိန်စီမံခန့်ခွဲမှု
- ဦးစားပေးစာရင်း ပြုစုထားပါ
- မိမိတတ်နိုင်သလောက်သာ တာဝန်ယူပါ
- အလုပ်နှင့် အနားယူချိန်ကို ဟန်ချက်ညီအောင်ထားပါ
- "No" ဟု ပြောတတ်ရန် လေ့ကျင့်ပါ

🫥သတိပြုရန် လက္ခဏာများ
- အိပ်မပျော်ခြင်း သို့မဟုတ် အလွန်အိပ်ချင်ခြင်း
- စိတ်ဓာတ်ကျဆင်းခြင်း
- ဒေါသထွက်လွယ်ခြင်း
- အာရုံစူးစိုက်မှု လျော့နည်းခြင်း
- ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊ ကြွက်သားနာကျင်ခြင်း
- အစာစားချင်စိတ် ပြောင်းလဲခြင်း
- မူးဝေခြင်း၊ အန်ချင်ခြင်း

🫥အထူးသတိပြုရန် - အထက်ပါလက္ခဏာများ ဆိုးရွားစွာခံစားနေရပါက ဆရာဝန်နှင့် အမြန်ဆုံးပြသသင့်ပါသည်။ စိတ်ဖိစီးမှုကို မထိန်းချုပ်နိုင်ပါက စိတ်ကျန်းမာရေးအထူးကုဆရာဝန်များထံ သွားရောက်ပြသကုသမှုခံယူသင့်ပါသည်။

🫥မှတ်ချက် - ကိုယ်ဝန်ဆောင်များ၊ သက်ကြီးရွယ်အိုများနှင့် နာတာရှည်ရောဂါရှိသူများအနေဖြင့် လေ့ကျင့်ခန်းများ မပြုလုပ်မီ ဆရာဝန်နှင့် တိုင်ပင်သင့်ပါသည်။

#စိတ်ဖိစီးမှု


အဝလွန်ခြင်း (Obesity) အဝလွန်ခြင်းဆိုတာ ဘာလဲ?အဝလွန်ခြင်းဆိုတာ ခန္ဓာကိုယ်မှာ အဆီများ ပိုလျှံစွာ စုပုံနေခြင်းဖြစ်ပြီး၊ ကျန်...
31/01/2025

အဝလွန်ခြင်း (Obesity)

အဝလွန်ခြင်းဆိုတာ ဘာလဲ?

အဝလွန်ခြင်းဆိုတာ ခန္ဓာကိုယ်မှာ အဆီများ ပိုလျှံစွာ စုပုံနေခြင်းဖြစ်ပြီး၊ ကျန်းမာရေးကို ထိခိုက်စေနိုင်တဲ့ အခြေအနေတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။ လူတစ်ယောက်ရဲ့ ကိုယ်အလေးချိန်နဲ့ အရပ်အမြင့်ကို တွက်ချက်ပြီး BMI (Body Mass Index) နဲ့ တိုင်းတာနိုင်ပါတယ်။ BMI ၃၀ နဲ့အထက် ဆိုရင် အဝလွန်တယ်လို့ သတ်မှတ်ပါတယ်။

အဝလွန်ရခြင်းရဲ့ အကြောင်းရင်းများ

၁။ မျိုးရိုးဗီဇ
၂။ အစားအသောက် မမျှတခြင်း (အထူးသဖြင့် အဆီများတဲ့၊ သကြားဓာတ်များတဲ့ အစားအစာတွေ စားသုံးခြင်း)
၃။ လှုပ်ရှားမှု နည်းပါးခြင်း
၄။ အိပ်ရေးမဝခြင်း
၅။ စိတ်ဖိစီးမှုများခြင်း

အဝလွန်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်နိုင်တဲ့ ကျန်းမာရေးပြဿနာများ

၁။ သွေးတိုးရောဂါ
၂။ ဆီးချိုရောဂါ
၃။ နှလုံးရောဂါ
၄။ အဆစ်အမြစ်ရောဂါများ
၅။ အိပ်ပျော်နေစဉ် အသက်ရှူပိတ်ခြင်း
၆။ ကင်ဆာရောဂါအချို့
၇။ စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း

ကာကွယ်ကုသနည်းများ

၁။ အစားအသောက် ထိန်းချုပ်ခြင်း
- ဟင်းသီးဟင်းရွက်နဲ့ သစ်သီးဝလံများ များများစားပါ
- ငါး၊ ကြက်သား စတဲ့ အသားများကို ရွေးချယ်စားသုံးပါ
- အချိုနဲ့ အဆီများတဲ့ အစားအစာများကို ရှောင်ကြဉ်ပါ
- ရေများများသောက်ပါ

၂။ ပုံမှန်လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်း
- တစ်ပတ်ကို အနည်းဆုံး ၅ ရက် လမ်းလျှောက်ခြင်း သို့မဟုတ် အခြားလေ့ကျင့်ခန်းများ လုပ်ပါ
- တစ်နေ့ကို မိနစ် ၃၀ ခန့် လှုပ်ရှားမှုပြုလုပ်ပါ

၃။ နေထိုင်မှုပုံစံ ပြောင်းလဲခြင်း
- လုံလောက်တဲ့ အိပ်ရေးဝအောင် အိပ်ပါ
- စိတ်ဖိစီးမှုကို လျှော့ချပါ
- အရက်သောက်သုံးမှုကို လျှော့ချပါ

ဆရာဝန်နဲ့ တိုင်ပင်သင့်တဲ့ အခြေအနေများ

၁။ ကိုယ်အလေးချိန် အလျင်အမြန် တက်လာခြင်း
၂။ ကိုယ်အလေးချိန်ကျအောင် ကြိုးစားသော်လည်း မအောင်မြင်ခြင်း
၃။ အဝလွန်ခြင်းနဲ့ ဆက်စပ်တဲ့ ကျန်းမာရေးပြဿနာများ ခံစားနေရခြင်း

#အဝလွန်ခြင်း

ကာလသားရောဂါ (Syphilis) ကာလသားရောဂါဆိုတာ ဘာလဲ?ကာလသားရောဂါဟာ ပိုးမွှားကြောင့်ဖြစ်ပွားတဲ့ လိင်မှတဆင့် ကူးစက်တတ်သော ရောဂါတစ်...
28/01/2025

ကာလသားရောဂါ (Syphilis)

ကာလသားရောဂါဆိုတာ ဘာလဲ?

ကာလသားရောဂါဟာ ပိုးမွှားကြောင့်ဖြစ်ပွားတဲ့ လိင်မှတဆင့် ကူးစက်တတ်သော ရောဂါတစ်မျိုး ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီရောဂါဟာ စောစီးစွာ ရှာဖွေကုသမှုမခံယူပါက ခန္ဓာကိုယ်အနှံ့ ပျံ့နှံ့ပြီး အန္တရာယ်ကြီးမားတဲ့ နောက်ဆက်တွဲ ပြဿနာတွေ ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ပါတယ်။

ဘယ်လိုကူးစက်သလဲ?

- လိင်ဆက်ဆံခြင်းမှတစ်ဆင့် အဓိကကူးစက်ပါတယ်
- ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်မှ ကလေးသို့ ကူးစက်နိုင်ပါတယ်
- ရောဂါပိုးရှိသူနှင့် အနီးကပ်ထိတွေ့မိခြင်းမှလည်း ကူးစက်နိုင်ပါတယ်

ရောဂါလက္ခဏာများ

၁။ ပထမအဆင့် (ရောဂါစတင်ကူးစက်ပြီး ၃ပတ်မှ ၃လအတွင်း)
- လိင်အင်္ဂါ၊ စအို သို့မဟုတ် ပါးစပ်တွင် အနာပေါက်ခြင်း
- အနာက နာကျင်မှုမရှိသလောက်နည်းပါးပါတယ်
- ဒူးပေါင်းဂလိန်းများ ရောင်ရမ်းခြင်း

၂။ ဒုတိယအဆင့် (ပထမအဆင့်ပြီး ၃-၆လအတွင်း)

- ကိုယ်ပူခြင်း၊ ခေါင်းကိုက်ခြင်း
- ကိုယ်လက်အနှံ့ အဖုအပိန့်များထွက်ခြင်း
- ဆံပင်ကျွတ်ခြင်း
- လည်ပင်းဂလိန်းများ ရောင်ရမ်းခြင်း

၃။ တိတ်ဆိတ်နေသောကာလ

- ရောဂါလက္ခဏာများ ပျောက်ကွယ်သွားသော်လည်း ရောဂါပိုးက ခန္ဓာကိုယ်ထဲတွင် ရှိနေဆဲဖြစ်သည်

၄။ နောက်ဆုံးအဆင့် (ကုသမှုမခံယူပါက နှစ်အတော်ကြာပြီးမှ)

- နှလုံး၊ ဦးနှောက်၊ အာရုံကြောစနစ်များ ထိခိုက်ပျက်စီးခြင်း
- သေဆုံးသည်အထိဖြစ်နိုင်

ကာကွယ်နည်းများ

- စိတ်ချရသော အိမ်ထောင်ဖက်နှင့်သာ လိင်ဆက်ဆံခြင်း
- ကွန်ဒုံးအသုံးပြုခြင်း
- ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ် ပုံမှန်ဆေးစစ်ခြင်း
- လိင်မှုဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးအသိပညာရှိခြင်း

ကုသနည်းများ

- ပဋိဇီဝဆေးဖြင့် ကုသနိုင်ပါသည်
- ဆေးကုသမှုကို ဆရာဝန်ညွှန်ကြားချက်အတိုင်း အပြည့်အဝလိုက်နာရန် အရေးကြီးပါသည်
- လိင်ဆက်ဆံဖက်များကိုလည်း ဆေးကုသမှုခံယူရန် အကြောင်းကြားသင့်ပါသည်

အရေးကြီးသတိပြုရန်

- ရောဂါလက္ခဏာများတွေ့ရှိပါက ဆေးခန်း/ဆေးရုံသို့ အမြန်ဆုံးသွားရောက်ပြသပါ
- ကိုယ်ဝန်ဆောင်များသည် ပုံမှန်သားဖွားဆရာဝန်ပြရန် အရေးကြီးပါသည်
- ဆေးကုသမှု မပြီးဆုံးမချင်း လိင်ဆက်ဆံခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်သင့်ပါသည်
- ကုသမှုစောလေ ကျန်းမာရေးအတွက် ကောင်းလေဖြစ်ပါသည်

မှတ်ချက်။ ။ ဤအကြောင်းအရာသည် ပညာပေးရန်အတွက်သာဖြစ်ပြီး၊ ရောဂါလက္ခဏာတွေ့ရှိပါက ဆရာဝန်နှင့် တိုက်ရိုက်တိုင်ပင်ဆွေးနွေးသင့်ပါသည်။

#ကာလသားရောဂါ

အသည်းရောင် အသားဝါဘီရောဂါ ( Hepatitis B )✅အသည်းရောင်အသားဝါဘီ ဆိုတာ ဘာလဲ?အသည်းရောင်အသားဝါဘီ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကြောင့် အသည်းကိ...
23/01/2025

အသည်းရောင် အသားဝါဘီရောဂါ ( Hepatitis B )

✅အသည်းရောင်အသားဝါဘီ ဆိုတာ ဘာလဲ?

အသည်းရောင်အသားဝါဘီ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကြောင့် အသည်းကို ထိခိုက်စေတဲ့ ရောဂါတစ်မျိုး ဖြစ်ပါတယ်။ ကမ္ဘာပေါ်မှာ လူပေါင်း သန်း ၄၀၀ ကျော် ခံစားနေရပြီး မြန်မာနိုင်ငံမှာလည်း အဖြစ်များတဲ့ ရောဂါတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။

✅ဘယ်လို ကူးစက်နိုင်သလဲ?

၁။ မိခင်ကနေ ကလေးဆီသို့ မွေးဖွားစဉ် ကူးစက်ခြင်း
၂။ သွေးနှင့် သွေးထွက်သည့် ဒဏ်ရာများမှ ထိတွေ့ကူးစက်ခြင်း
၃။ မသန့်ရှင်းသော ဆေးထိုးအပ်၊ ကတ်ကြေး၊ ဘလိတ်ဓါး စသည်တို့ဖြင့် ကူးစက်ခြင်း
၄။ ကာကွယ်ဆေးမထိုးရသေးသော ရောဂါပိုးရှိသူနှင့် လိင်ဆက်ဆံခြင်း

✅ဘယ်လို လက္ခဏာတွေ ဖြစ်တတ်သလဲ?

- အစပိုင်းမှာ လက္ခဏာ မပြတက်ပါ
- နောက်ပိုင်းမှာ အောက်ပါလက္ခဏာများ ဖြစ်ပေါ်နိုင်ပါတယ်
* ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း
* အစာစားချင်စိတ် လျော့နည်းခြင်း
* ကိုယ်လက်ကိုက်ခဲခြင်း
* အဖျား အနည်းငယ်ရှိခြင်း
* မျက်လုံး၊ အရေပြား နှင့် ဆီးအရောင်ဝါလာခြင်း
* ၀မ်းဗိုက်နာခြင်း၊ ၀မ်းချုပ်ခြင်း သို့မဟုတ် ၀မ်းပျက်ခြင်း

✅ဘယ်လိုစစ်ဆေးသိရှိနိုင်သလဲ?

သွေးစစ်ဆေးခြင်းဖြင့် အသည်းရောင်အသားဝါဘီ ရှိမရှိ သိနိုင်ပါတယ်။ အောက်ပါ အခြေအနေများတွင် သွေးစစ်သင့်ပါတယ် -
- ကိုယ်၀န်ဆောင်စဉ် စစ်ဆေးခြင်း
- မိသားစု၀င်တွင် ရောဂါပိုးရှိသူရှိခြင်း
- အထက်ပါ လက္ခဏာများ ခံစားရခြင်း

✅ဘယ်လို ကာကွယ်နိုင်သလဲ?

၁။ ကာကွယ်ဆေးထိုးခြင်း
- မွေးကင်းစကလေးများကို ပထမဆုံး ၂၄ နာရီအတွင်း စထိုးပေးရပါမယ်
- အရွယ်ရောက်ပြီးသူများလည်း ထိုးနိုင်ပါတယ်
- ကာကွယ်ဆေး ၃ ကြိမ် ပြည့်အောင်ထိုးရပါမယ်

၂။ အခြားကာကွယ်နည်းများ
- တစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းရေး ဂရုစိုက်ခြင်း
- လိင်ဆက်ဆံရာတွင် ကွန်ဒုံးသုံးစွဲခြင်း
- သွေးစစ်ထားသော သွေးကိုသာ သွင်းခြင်း
- ဆံပင်ညှပ်၊ မျက်ခုံးသိမ်း စသည့်နေရာများတွင် တစ်ကိုယ်ရည်သုံး ပစ္စည်းများကိုသာ သုံးစွဲခြင်း

✅ကုသမှု

- ရောဂါပိုးရှိကြောင်း သိရှိပါက ဆရာ၀န်နှင့် ပုံမှန်ပြသပါ
- ဆရာ၀န်ညွှန်ကြားသည့် ဆေးဝါးများကို စနစ်တကျ သောက်သုံးပါ
- အရက်သောက်ခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်ပါ
- ကျန်းမာသော အစားအသောက်များ စားသုံးပါ

✅သတိပြုရန်

- အသည်းရောင်အသားဝါဘီ ရှိသော်လည်း စောစီးစွာ သိရှိကုသပါက ပုံမှန်လူ့ဘ၀ကို နေထိုင်နိုင်ပါတယ်
- ဆရာ၀န်နှင့် ပုံမှန်ပြသ၍ ဆေးဝါးများ မှန်မှန်သောက်သုံးရန် အရေးကြီးပါတယ်
- မိသားစု၀င်များအား စစ်ဆေးပြီး ကာကွယ်ဆေးထိုးရန် အရေးကြီးပါတယ်
- ရောဂါပိုးရှိသူများအား ခွဲခြားဆက်ဆံခြင်း မပြုသင့်ပါ

အထက်ပါအကြောင်းအရာများကို ဖတ်ရှုပြီး မရှင်းလင်းသည်များ ရှိပါက နီးစပ်ရာ ကျန်းမာရေးဌာန သို့မဟုတ် ဆရာ၀န်များထံ မေးမြန်းဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။​​​​​​​​​​​​​​​​

#အသည်းရောင်အသားဝါဘီ

ကွမ်းစားခြင်း အန္တရာယ် (Hazards of Betel Chewing)၁။ ကွမ်းယာထဲမှာ ဘာတွေပါလဲ- ကွမ်းသီး - အစာခြေစနစ်ကို ထိခိုက်စေတဲ့ ဓာတုပစ...
18/01/2025

ကွမ်းစားခြင်း အန္တရာယ် (Hazards of Betel Chewing)

၁။ ကွမ်းယာထဲမှာ ဘာတွေပါလဲ

- ကွမ်းသီး - အစာခြေစနစ်ကို ထိခိုက်စေတဲ့ ဓာတုပစ္စည်းတွေ ပါဝင်
- ကွမ်းရွက် - နှလုံးခုန်နှုန်းကို မြန်စေပြီး သွေးပေါင်ကို မြင့်တက်စေ
- ထုံး - သွားနဲ့ သွားဖုံးတွေကို ထိခိုက်ပျက်စီးစေ
- ဆေးရွက်ကြီး (တချို့က ထည့်သုံး) - ကင်ဆာဖြစ်စေနိုင်တဲ့ ဓာတုပစ္စည်းတွေ အများအပြား ပါဝင်

၂။ ကွမ်းစားခြင်းကြောင့် ဖြစ်တတ်တဲ့ ရောဂါများ

က) ခံတွင်းကင်ဆာ
- ခံတွင်းနာခြင်း၊ အနာပိန်းပိန်း ဖြစ်ခြင်း
- စကားပြောရခက်ခဲခြင်း၊ အမာရွတ်ဖြစ်ခြင်း
- သွေးထွက်လွယ်သော အနာများဖြစ်ခြင်း
- အစာမျိုရခက်ခဲခြင်း

ခ) သွားနှင့် ခံတွင်းပြဿနာများ
- သွားများ ညိုမဲပျက်စီးခြင်း
- သွားဖုံးရောင်ရမ်းခြင်း
- သွားနာခြင်း၊ ယားယံခြင်း
- ခံတွင်းမှ အနံ့ဆိုးထွက်ခြင်း

ဂ) အခြားကျန်းမာရေးပြဿနာများ
- သွေးတိုးရောဂါ
- နှလုံးရောဂါ
- အစာအိမ်ရောဂါ
- အသည်းရောဂါ

၃။ ကိုယ်ဝန်ဆောင်များ သတိပြုရန်
- ကိုယ်ဝန်ပျက်ကျနိုင်
- ရင်သားနို့ရည်မှတဆင့် ကလေးကို ထိခိုက်နိုင်
- ကလေးပေါင်ချိန်လျော့နည်းစွာ မွေးဖွားနိုင်
- ကလေးဦးနှောက် ဖွံ့ဖြိုးမှု နှေးကွေးနိုင်

၄။ ကွမ်းဖြတ်ရန် အကြံပြုချက်များ

က) စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပြင်ဆင်မှု
- ကွမ်းဖြတ်ဖို့ စိတ်ပိုင်းဖြတ်ပါ
- မိသားစု၊ သူငယ်ချင်းများထံမှ အားပေးကူညီမှု တောင်းခံပါ
- ကွမ်းစားချင်စိတ်ကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရန် တခြားအပန်းဖြေနည်းများ ရှာပါ

ခ) လက်တွေ့လုပ်ဆောင်ရန်များ
- ကွမ်းအစား သစ်သီးများ၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ စားပါ
- ရေများများသောက်ပါ
- ပါးစပ်နှင့် သွားများကို နေ့စဉ်သန့်ရှင်းစွာ ထိန်းသိမ်းပါ

၅။ အရေးပေါ်လက္ခဏာများ တွေ့ရှိပါက ဆရာဝန်နှင့် ချက်ချင်းပြသရမည့် အခြေအနေများ
- ပါးစပ်ထဲတွင် အနာများ မပျောက်နိုင်ဘဲ ကြာရှည်ဖြစ်နေခြင်း
- စကားပြောရ ခက်ခဲလာခြင်း
- လျှာအောင့်ခြင်း၊ ထုံခြင်း
- မျိုရခက်ခဲလာခြင်း
- သွေးထွက်လွယ်သော အနာများဖြစ်ခြင်း

သတိပြုရန် - ကွမ်းစားခြင်းကို ချက်ချင်းရပ်လိုက်ရင် ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊ စိတ်တိုလွယ်ခြင်း၊ အိပ်မပျော်ခြင်းတို့ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒါတွေက ယာယီဖြစ်ပြီး၊ တဖြည်းဖြည်း သက်သာပျောက်ကင်းသွားမှာပါ။

မှတ်ချက် - ကွမ်းစားခြင်းကို ရပ်တန့်ဖို့ ခက်ခဲနေပါက ကျန်းမာရေးဌာန (သို့) ဆရာဝန်များထံ အကြံဉာဏ်တောင်းခံနိုင်ပါတယ်။

#ကွမ်းစားခြင်းအန္တရာယ်

အူမကြီးကင်ဆာ (CA colon)🔗အူမကြီးကင်ဆာဆိုတာ ဘာလဲ?အူမကြီးကင်ဆာဆိုတာ အူမကြီးထဲမှာ ဆဲလ်တွေ ပုံမှန်မဟုတ်ဘဲ အလွန်အမင်း ပွားများ...
16/01/2025

အူမကြီးကင်ဆာ (CA colon)

🔗အူမကြီးကင်ဆာဆိုတာ ဘာလဲ?

အူမကြီးကင်ဆာဆိုတာ အူမကြီးထဲမှာ ဆဲလ်တွေ ပုံမှန်မဟုတ်ဘဲ အလွန်အမင်း ပွားများလာပြီး အကျိတ်ဖြစ်လာတာကို ခေါ်ပါတယ်။ အများအားဖြင့် သာမန်အူမကြီးအတွင်းသားက ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့ အကျိတ်ငယ်လေးတွေ (polyps) ကနေ စတင်ဖြစ်ပေါ်လေ့ရှိပါတယ်။

🔗ရောဂါလက္ခဏာများ

- ဝမ်းသွားတဲ့ပုံစံ ပြောင်းလဲခြင်း (ဝမ်းချုပ်ခြင်း၊ ဝမ်းပျော့ခြင်း)
- ဝမ်းထဲမှာ သွေးပါခြင်း သို့မဟုတ် နီညိုရောင်ဝမ်းသွားခြင်း
- ဗိုက်အောင့်ခြင်း၊ ဗိုက်နာခြင်း
- အကြောင်းမဲ့ ကိုယ်အလေးချိန်ကျခြင်း
- ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း
- သွေးအားနည်းခြင်း

🔗အန္တရာယ်ပြု အကြောင်းရင်းများ

အောက်ပါအချက်များက အူမကြီးကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြင်းကို များစေပါတယ်
- အသက် ၅၀ ကျော်ခြင်း
- မိသားစုတွင် အူမကြီးကင်ဆာဖြစ်ဖူးသူရှိခြင်း
- အဝလွန်ခြင်း
- ဆေးလိပ်သောက်ခြင်း
- အရက်သေစာ အလွန်အကျွံသောက်သုံးခြင်း
- အသားများများစားသုံးပြီး ဟင်းသီးဟင်းရွက် နည်းနည်းသာ စားသုံးခြင်း
- လှုပ်ရှားမှုနည်းပါးခြင်း

🔗ကာကွယ်နည်းများ

- ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့် သစ်သီးဝလံများ များများစားသုံးခြင်း
- အမျှင်ဓာတ်ကြွယ်ဝသော အစားအစာများ စားသုံးခြင်း
- ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု ပုံမှန်ပြုလုပ်ခြင်း
- ကိုယ်အလေးချိန် ထိန်းသိမ်းခြင်း
- ဆေးလိပ်၊ အရက် ရှောင်ကြဉ်ခြင်း

🔗စစ်ဆေးရှာဖွေခြင်း

အသက် ၅၀ ပြည့်ပြီးသူတိုင်း ပုံမှန်စစ်ဆေးသင့်ပါတယ်။ အဓိက စစ်ဆေးနည်းများမှာ-
- ဝမ်းထဲတွင် သွေးပါမပါ စစ်ဆေးခြင်း
- colonoscopy (အူမကြီးအတွင်း ကင်မရာဖြင့် ကြည့်ရှုစစ်ဆေးခြင်း)

🔗ကုသနည်းများ

ရောဂါအဆင့်ပေါ်မူတည်၍ အောက်ပါကုသနည်းများကို အသုံးပြုပါသည်
- ခွဲစိတ်ကုသခြင်း
- ဓာတ်ရောင်ခြည်ကုထုံး
- ကင်ဆာဆေးသွင်းကုသခြင်း

🔗အရေးကြီးသတိပြုရန်

- စောစီးစွာ ရှာဖွေတွေ့ရှိပါက ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာနိုင်ခြင်း
- ရောဂါလက္ခဏာများတွေ့ရှိပါက နီးစပ်ရာဆရာဝန်ထံ အမြန်ဆုံးပြသခြင်း
- ပုံမှန်ကျန်းမာရေး စစ်ဆေးမှုခံယူခြင်း
- ကျန်းမာသော နေထိုင်မှုပုံစံဖြင့် နေထိုင်ခြင်း

#အူမကြီးကင်ဆာ

ရင်သားကင်ဆာ (Ca breast)📍ရင်သားကင်ဆာဆိုတာ ဘာလဲ?ရင်သားကင်ဆာသည် ရင်သားတစ်ရှူး (Breast tissue) အတွင်းရှိဆဲလ်များ ပုံမှန်မဟုတ...
15/01/2025

ရင်သားကင်ဆာ (Ca breast)

📍ရင်သားကင်ဆာဆိုတာ ဘာလဲ?

ရင်သားကင်ဆာသည် ရင်သားတစ်ရှူး (Breast tissue) အတွင်းရှိဆဲလ်များ ပုံမှန်မဟုတ်ဘဲ မထိန်းချုပ်နိုင်အောင် များပြားလာခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ရင်သားကင်ဆာသည် ရင်သားကျွတ်ဆံ (Milk ducts)၊ ရင်သားအချောင်းငယ်များ (Lobules) နှင့် အခြားရင်သားတစ်ရှူးများတွင် စတင်ဖြစ်ပွါးနိုင်ပါသည်။

📍ရင်သားကင်ဆာ အမျိုးအစားများ

က) Ductal Carcinoma - နို့ရည်ကျွတ်ဆံများမှ စတင်သောကင်ဆာ (အဖြစ်အများဆုံး)
ခ) Lobular Carcinoma - နို့ထွက်အချောင်းငယ်များမှ စတင်သောကင်ဆာ
ဂ) အခြားအမျိုးအစားများ (ရှားပါး)

📍လက္ခဏာများ

က) ရင်သားတွင် တွေ့ရှိနိုင်သော အပြောင်းအလဲများ
- မာကျောသော အခဲ သို့မဟုတ် အဖုများ
- အရွယ်အစား သို့မဟုတ် ပုံသဏ္ဍာန် ရုတ်တရက်ပြောင်းလဲခြင်း
- အရေပြား နီရဲခြင်း၊ အကွက်အကွင်းဖြစ်ခြင်း
- အရေပြားပေါ်တွင် လိမ္မော်သီးခွံပုံစံ ဖြစ်ပေါ်ခြင်း

ခ) နို့သီးခေါင်းတွင် တွေ့ရှိနိုင်သော အပြောင်းအလဲများ
- အတွင်းသို့ငုပ်ဝင်သွားခြင်း
- နီရဲခြင်း၊ ယားယံခြင်း
- အရည်ကြည် သို့မဟုတ် သွေးထွက်ခြင်း
- နို့သီးခေါင်းဦးတည်ရာ ပြောင်းလဲခြင်း

📍အန္တရာယ်ဖြစ်စေသော အကြောင်းရင်းများ

က) ပြောင်းလဲ၍မရသော အကြောင်းရင်းများ
- အသက်အရွယ် (အသက် ၅၀ ကျော်တွင် ပို၍ဖြစ်လွယ်)
- မိသားစုရာဇဝင် (မိခင်၊ ညီအစ်မ၊ သမီးများတွင် ဖြစ်ဖူးခြင်း)
- မျိုးရိုးဗီဇ ပြောင်းလဲမှုများ (BRCA1, BRCA2)
- ကိုယ်ပိုင်ရင်သားကင်ဆာ ရာဇဝင်ရှိခြင်း
- စောစီးစွာ ဓမ္မတာလာခြင်း (အသက် ၁၂ နှစ်မတိုင်မီ)
- နောက်ကျမှ သားဆက်ခြားရပ်နားခြင်း (အသက် ၅၅ နှစ်ကျော်)

ခ) ပြောင်းလဲနိုင်သော အကြောင်းရင်းများ
- အဝလွန်ခြင်း၊
- လှုပ်ရှားမှု နည်းပါးခြင်း
- အရက်သောက်သုံးခြင်း
- ဆေးလိပ်သောက်ခြင်း
- ကလေးမမွေးဖူးခြင်း သို့မဟုတ် အသက် ၃၀ ကျော်မှ ပထမဆုံးကလေး မွေးခြင်း
- ဟော်မုန်းအစားထိုးကုထုံး ကာလရှည်သုံးစွဲခြင်း

📍ကာကွယ်နည်းများ

က) ပုံမှန်စစ်ဆေးခြင်း
- လစဉ် ကိုယ်တိုင်စစ်ဆေးခြင်း (ဓမ္မတာလာပြီး ၇-၁၀ ရက်အကြာတွင်)
- နှစ်စဉ် ဆရာဝန်စစ်ဆေးခြင်း
- အသက် ၄၀ ကျော်ပါက Mammogram ပုံမှန်ရိုက်ခြင်း (၁-၂ နှစ်တစ်ကြိမ်)

ခ) နေထိုင်မှုပုံစံ ပြောင်းလဲခြင်း
- ကိုယ်အလေးချိန် ထိန်းသိမ်းခြင်း
- အာဟာရပြည့်ဝသော အစားအစာများ စားသုံးခြင်း
- အရက်၊ ဆေးလိပ် ရှောင်ကြဉ်ခြင်း
- တစ်ပတ်လျှင် အနည်းဆုံး ၁၅၀ မိနစ် လမ်းလျှောက်ခြင်း

📍ကုသမှုနည်းလမ်းများ

က) ခွဲစိတ်ကုသခြင်း
- အခဲလုံးဖယ်ထုတ်ခြင်း (Lumpectomy)
- ရင်သားတစ်ခုလုံးဖယ်ထုတ်ခြင်း (Mastectomy)

ခ) အခြားကုသမှုများ
- ဓာတ်ရောင်ခြည်ဖြင့်ကုသခြင်း
- ဆဲလ်အဆိပ်ဆေးကုသခြင်း (Chemotherapy)
- ဟော်မုန်းကုသခြင်း
- ခံတွင်းဆေးကုသခြင်း (Targeted therapy)

📍စောစီးစွာစစ်ဆေးတွေ့ရှိခြင်း၏ အရေးကြီးပုံ

- စောစီးစွာတွေ့ရှိပါက ၉၀% ကျော် ပျောက်ကင်းနိုင်ချေရှိ
- ကုသမှုစရိတ် သက်သာခြင်း
- ခွဲစိတ်မှု အနည်းငယ်သာ လိုအပ်ခြင်း
- ရောဂါပြန့်ပွားမှု နည်းပါးခြင်း

📍စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ထောက်ပံ့မှု

- မိသားစု၏ အားပေးကူညီမှု
- စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြံပေးဆွေးနွေးခြင်း
- ရင်သားကင်ဆာလူနာအုပ်စုများနှင့် ချိတ်ဆက်ခြင်း
- စိတ်ဖိစီးမှုလျှော့ချရန် လေ့ကျင့်ခန်းများ ပြုလုပ်ခြင်း

📍ဒါ့အပြင် လူနာတွေအတွက် အရေးကြီးတဲ့အချက်အလက်တွေကတော့

၁။ ဆရာဝန်နဲ့ ပုံမှန်တွေ့ဆုံပြသပါ
၂။ ဆေးကုသမှုကို ပုံမှန်ခံယူပါ
၃။ ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သော အစားအသောက်များ စားသုံးပါ
၄။ လုံလောက်သော အနားယူအိပ်စက်မှုရှိပါစေ
၅။ စိတ်ဖိစီးမှုများကို သင့်တော်သလို ဖြေလျှော့ပါ

📍လူနာတွေရဲ့ မိသားစုဝင်တွေအတွက် သတိပြုရမယ့်အချက်များ

၁။ လူနာကို စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အားပေးမှုများ ပြုလုပ်ပါ
၂။ ဆေးကုသမှုခံယူရာတွင် အတူတကွ လိုက်ပါပေးပါ
၃။ လူနာ၏ နေ့စဉ်လုပ်ငန်းများတွင် ကူညီပေးပါ
၄။ လူနာ၏ စိတ်ခံစားချက်များကို နားလည်ပေးပါ
၅။ ဆရာဝန်နှင့် ပုံမှန်တွေ့ဆုံရန် သတိပေးပါ

#ရင်သားကင်ဆာ

ที่อยู่

Bangkok

เบอร์โทรศัพท์

+959987048933

เว็บไซต์

แจ้งเตือน

รับทราบข่าวสารและโปรโมชั่นของ Tele Health Careผ่านทางอีเมล์ของคุณ เราจะเก็บข้อมูลของคุณเป็นความลับ คุณสามารถกดยกเลิกการติดตามได้ตลอดเวลา

ติดต่อ การปฏิบัติ

ส่งข้อความของคุณถึง Tele Health Care:

แชร์

Share on Facebook Share on Twitter Share on LinkedIn
Share on Pinterest Share on Reddit Share via Email
Share on WhatsApp Share on Instagram Share on Telegram

ประเภท