01/10/2025
เรื่องของอาการ "ตึงที่บริเวณใต้พับเข่า คลำแล้วพบก้อนที่บริเวณใต้พับเข่า" - ถ้าเจออาการแบบนี้ อย่าได้พยายามนวดบี้แรง ๆ เด็ดขาด จนกว่าจะตรวจและวินิจฉัยเจอว่าต้นเหตุของอาการเกิดจากอะไร - มันไม่ได้เกิดจาก "พังผืด" เสมอไป ถ้าไปเจออาการต้องห้ามแล้วเผลอนวด อันตรายแน่นอน
บทความโดย พท.กมลลาสน์ ชีวสาธน์เวชกุล
แพทย์แผนไทย พท.ว เวชกรรมไทย / พท.ภ เภสัชกรรมไทย
สำหรับใครที่กำลังมีอาการในลักษณะนี้อยู่ ก่อนจะถูกนวดหรือลงมือนวด แนะนำว่าควรต้องตรวจและวินิจฉัยอาการให้ดี ๆ ก่อน จะคิดแต่ว่ามันเป็น "พังผืด" ต้อนวดขยี้แรง ๆ เดี๋ยวก็หาย แบบนี้ไม่ได้ เพราะอาการในลักษณะนี้มันไม่ได้เกิดจาก "พังผืด" หน้าตัวเป็นก้อนที่ใต้พับเข่าเสมอไป
*** อาการในลักษณะนี้เกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ ถ้าไปเจอว่าเป็นอาการในลักษณะที่ไม่ควรนวด แล้วไปนวด หายนะจะเกิดกับคนไข้ที่ถูกนวดแน่นอน
*** ไม่ใช่ทุกอาการที่จะนวดได้ การนวดไม่ใช่ทุกสิ่งทุกอย่างในการแพทย์แผนไทย แพทย์แผนไทยและหมอนวดจะต้องเลือกวิธีการรักษาให้เหมาะสมกับอาการของคนไข้ให้ได้
********************************
อย่างที่ได้บอกไป อาการ "ตึงที่บริเวณใต้พับเข่า คลำแล้วพบก้อนที่บริเวณใต้พับเข่า" เกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ เช่น
1) การเกิดพังผืดขึ้นที่บริเวณใต้ข้อพับเข่า ซึ่งก็สามารถเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุอีกเหมือนกัน (ต้องตรวจรายบุคคลเท่านั้น) เช่น การอักเสบเรื้อรังจากการบาดเจ็บ (Chronic inflammation after injury/trauma)
สาเหตุ: การบาดเจ็บซ้ำ ๆ เช่น อุบัติเหตุ กีฬา การยืดเข่าเกิน หรือกล้ามเนื้อ/เอ็นฉีกเล็กน้อยซ้ำ ๆ
พยาธิสภาพ:
- เนื้อเยื่อได้รับการบาดเจ็บ เกิดกระบวนการอักเสบ Macrophages และ fibroblasts ถูกกระตุ้น → สร้าง growth factors (เช่น TGF-β, PDGF) Fibroblasts เปลี่ยนเป็น myofibroblasts สร้างคอลลาเจนมากกว่าปกติ
- พังผืดค่อย ๆ แทรกแทนที่เนื้อเยื่อกล้ามเนื้อ/เอ็น สูญเสียความยืดหยุ่น ข้อเข่าเคลื่อนไหวจำกัด
*******************************
แต่ถ้าหากไม่ได้เกิดจากพังผืด อาจเกิดขึ้นได้อีกหลาย ๆ สาเหตุ ซึ่งขอบอกเลยว่าแต่ละสาเหตุค่อนข้างจะอันตรายพอสมควร ยกตัวอย่าง บางสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการ "ตึงที่บริเวณใต้พับเข่า คลำแล้วพบก้อนที่บริเวณใต้พับเข่า" เช่น
*** Popliteal artery aneurysm คือ
ภาวะที่ หลอดเลือดแดง popliteal (อยู่ด้านหลังเข่าใน popliteal fossa) มีการโป่งพองหรือขยายตัวผิดปกติของผนังหลอดเลือดแดง โดย เส้นผ่านศูนย์กลางของหลอดเลือดเพิ่มขึ้น ≥ 50% เมื่อเทียบกับขนาดปกติของหลอดเลือดแดงข้างเคียง
*** สาเหตุของอาการในกลุ่มนี้ค่อนข้างอันตราย เพราะถ้าคนไข้มีอาการแบบนี้อยู่ แล้วคุณลงมือนวดไปโดยไม่ตรวจและวินิจฉัยอาการให้ดี ๆ ก่อน เส้นเลือดอาจเกิดสภาวะแตกขึ้นมาได้
********************************
*** สำหรับใครที่ไม่มีความรู้กับอาการในลักษณะนี้ แนะนำว่าควรไปศึกษาเพิ่มเติมดี ๆ ก่อน อย่ามัวแต่คิดว่าเป็นอาการ "ลมอั้น" แล้วพยายามจะนวดบี้แรง ๆ ตามที่เรียนมาโดยไม่หาความรู้เพิ่มเติม
*** หากคนไข้มานวดกับคุณ แล้วเกิดอันตรายจนต้องเข้าโรงพยาบาล ไม่ใช่แค่คุณที่จะเสียชื่อ แต่วิชาชีพก็จะเสียไปด้วย
*** ข้อมูลที่เหลือ เดี๋ยวจะเอาไปอธิบายในห้อง พท. ในช่วงเวลา Live สด ท่านใดติดงานตามชมย้อนหลังได้เลย เดี๋ยวจะทำเอกสารเอกใน Database ของห้อง พท. ด้วย
ท่านใดต้องการสมัครห้อง พท. ติดต่อทางไลน์ได้เลย Line ID : revthai
