06/01/2025
สวัสดีปีใหม่นะคะ เรามาเริ่มปีใหม่ในครัวด้วยเช็คลิสท์นี้ดูนะคะ
เพื่อน ๆ ยังทำแบบนี้อยู่ไหม? วันนี้เรามาสำรวจตัวเองกับเช็กลิสต์ "8 นิสัยในครัวที่ควรทิ้งไปพร้อมปีเก่า"
เข้าปีใหม่แล้ว ใครมีแพลนที่จะลงมือทำ หรือเปลี่ยนแปลงอะไร ก็ถือเป็นจุดเริ่มต้นที่ดีเลยนะคะ ส่วนอะไรที่ไม่ดีก็ทิ้งมันไปกับปีเก่า โดยเฉพาะนิสัยแย่ๆ ที่เราทำกันเป็นประจำในครัว ซึ่งบางคนอาจจะยังไม่รู้ด้วยซ้ำว่ามันส่งผลเสียต่อสุขภาพ และอาจทำให้ของใช้ในครัวของเราเสียหาย หรือมีอายุการใช้งานสั้นลงด้วย ลองมาเช็กกันดูหน่อยว่า ใครยังทำนิสัยแบบนี้อยู่ ต้องเปลี่ยนแล้วนะ !
1) ล้างกระทะขณะที่ยังร้อน
เชื่อว่าหลายคนก็คงเป็นเหมือนแอดมิน เวลาทำอาหารเสร็จ เทอาหารลงจานเรียบร้อย เราก็มักจะเอากระทะไปล้าง หรืออย่างน้อยก็แช่น้ำไว้ก่อน คราบอาหารจะได้ไม่ติดกระทะ แต่การที่กระทะร้อนจัดเจอกับน้ำเย็น จะทำให้เกิด “Thermal Shock” หรือการหดตัวอย่างรวดเร็ว เนื่องจากการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิ เพราะตอนที่กระทะโดนความร้อน โลหะจะมีการขยายตัวเล็กน้อย แต่พอเราใส่น้ำลงไป อุณหภูมิของกระทะลดลงทันที และทำให้โลหะหดตัว จนกระทะโก่งงอ แตกร้าว ที่เคลือบผิวหลุดล่อน หรือมีอายุการใช้งานที่สั้นลง เพราะฉะนั้นควรรอให้กระทะเย็นก่อนค่อยล้างดีที่สุด
2) ผสมน้ำในน้ำยาล้างจาน
หากน้ำยาล้างจานที่ใช้เป็นน้ำยาล้างจานทั่วไป ไม่ใช่น้ำยาล้างจานแบบเข้มข้น ไม่แนะนำให้ผสมน้ำเปล่าลงไปในขวดนะคะ เพราะจะทำให้ประสิทธิภาพของน้ำยาล้างจานลดลง เวลานำไปใช้ก็จะทำความสะอาดได้ไม่เกลี้ยง ทำให้มีเชื้อโรคปนเปื้อนติดอยู่บนภาชนะ และถ้าเราผสมทิ้งไว้นานๆ ก็มีโอกาสที่เชื้อจุลินทรีย์จะเจริญเติบโตในขวดได้ด้วย เพราะฉะนั้นถ้ารู้สึกว่าน้ำยาล้างจานมันเหนียวไปจริงๆ ให้แบ่งมาผสมก่อนใช้แต่ละครั้ง หรือแบ่งผสมในขวดเล็กๆ แยกออกมาต่างหาก ดีกว่าผสมลงในขวดโดยตรงนะคะ
3) ไม่เปลี่ยนฟองน้ำล้างจาน
ทุกคนรู้ไหมว่าจริงๆ แล้วฟองน้ำล้างจานควรจะเปลี่ยนทุกเดือน แม้ว่าสภาพจะยังดีอยู่ก็ตาม เพราะฟองน้ำมีสภาวะที่เอื้อต่อการเจริญเติบโตของแบคทีเรียเป็นอย่างดี ทั้งโครงสร้างที่เป็นรูพรุน ความชื้น เศษอาหารที่ติดอยู่ตามซอกต่างๆ โดยงานวิจัยของชาวเยอรมัน ที่เผยแพร่ใน Scientific Reports เมื่อปี 2017 พบว่า ตัวอย่างฟองน้ำล้างจานที่เก็บมาจากบ้านทั่วไป มีแบคทีเรียซ่อนอยู่ถึง 362 ชนิด ในปริมาณที่สูงถึง 45 พันล้านตัวต่อตารางเซนติเมตร ซึ่งเท่ากับปริมาณที่พบในอุจจาระของมนุษย์เลยค่ะ ยิ่งใช้นาน เชื้อโรคก็ยิ่งเยอะ และจะปนเปื้อนไปกับภาชนะ เมื่อเข้าสู่ร่างกายจะทำให้เกิดอาการท้องเสีย ท้องร่วงได้ แนะนำว่ากำหนดเวลาไว้เลย เช่น เปลี่ยนทุกวันที่ 1 ของเดือน จะได้ไม่ลืม
นอกจากนี้ก็แนะนำให้กวาดอาหารออกจากจานให้หมด หรือใช้น้ำราดเศษอาหารที่จานก่อนล้างด้วยฟองน้ำ จะช่วยลดปริมาณเศษอาหารที่จะเข้าไปติดในฟองน้ำ และนำฟองน้ำที่ใช้แล้วไปผึ่งให้แห้ง เพื่อลดความชื้นด้วยนะคะ
4) เอาอาหารกระป๋องไปแช่เย็น
ผลไม้กระป๋องเปิดแล้วกินไม่หมด หลายคนชอบเอาไปแช่เย็น พอเอาออกมากินอีกทีมันชื่นใจดี จริงๆ แล้วก็พอทำได้นะคะ ถ้าแช่ไม่นาน พอให้เย็นแล้วเอาออกมากินต่อ แต่ถ้าแช่เก็บไว้นานๆ เช่น บางคนซื้อบลูเบอร์รีกระป๋องมาใช้ทำขนมแล้วใช้ไม่หมด เลยเอาไปแช่เก็บไว้ทำอย่างอื่นต่อ แต่ทิ้งไว้นานเลยว่าจะนำมาใช้อีกครั้ง ก็มีโอกาสที่แบคทีเรียจะเจริญเติบโตในอาหารได้ และถ้านานกว่านั้นก็มีโอกาสที่กระป๋องจะเป็นสนิมได้ด้วยแม้ว่ากระป๋องจะยังไม่เปิดก็ตาม เพราะเมื่อเหล็กเจอความชื้นจะขึ้นสนิมได้ง่าย ดังนั้นถ้าทานไม่หมด แนะนำให้เทใส่ภาชนะที่มีฝาปิดก่อน แล้วค่อยนำไปแช่เย็นค่ะ
ส่วนใครที่สงสัยว่าแล้วทำไมกระป๋องน้ำอัดลม กาแฟ เบียร์ เอาไปแช่เย็นตั้งนาน ไม่เห็นขึ้นสนิมเลย นั่นก็เป็นเพราะกระป๋องพวกนี้ทำจากอะลูมิเนียม เป็นวัสดุคนละชนิดกัน และอะลูมิเนียมก็ทนทานต่อการขึ้นสนิมมากกว่าด้วย
5) ใช้เขียงอันเดียวหั่นทุกอย่าง
ถ้าเราใช้เขียงอันเดียว หั่นอาหารที่จะนำไปปรุงด้วยความร้อนต่อเหมือนกัน อันนี้ไม่เป็นไรค่ะ แต่ถ้าจะใช้เขียงที่หั่นเนื้อสัตว์สดๆ เช่น เนื้อไก่ หมู กุ้ง ปลา ปลาหมึก กับอาหารที่ทานได้เลย เช่น ผลไม้ ขนมปัง อันนี้ไม่แนะนำ เพราะกลิ่นคาว และเชื้อโรคในเนื้อสัตว์ดิบอาจจะติดไปบนอาหารเหล่านั้น แม้ว่าจะล้างเขียงแล้วก็ตาม เพราะบนเขียงไม้มีรูพรุน ในขณะที่เขียงพลาสติกก็มีรอยขีดข่วนจากการหั่น ซึ่งเชื้อโรคมักจะเข้าไปสะสมอยู่ในบริเวณเหล่านี้ และบางทีเราก็ทำความสะอาดไม่ดีพอ แถมอาหารที่หั่นไม่ได้ผ่านความร้อนอีก ก็มีโอกาสที่จะทานเข้าไปแล้วท้องเสียได้ง่ายเลย
6) มันฝรั่งมีรากงอกไม่ยอมทิ้ง
ธรรมชาติของมันฝรั่งจะมีสารโซลาไนน์ (Solanine) และชาโคไนน์ (Chaconine) ซึ่งเป็นสารกลุ่มไกลโคอัลคาลอยด์ (Glycoalkaloids) แต่ในมันฝรั่งสดที่ยังไม่มีรากงอกออกมา จะมีปริมาณเพียงเล็กน้อย จึงปลอดภัยต่อการบริโภค แต่เมื่อไหร่ก็ตามที่มันฝรั่งมีรากงอกออกมา ปริมาณไกลโคอัลคาลอยด์จะสูงขึ้น หากรับประทานเข้าไปจะทำให้เกิดอาการปวดท้อง ท้องเสีย อาเจียน ยิ่งถ้ารับประทานปริมาณมาก ก็อาจทำให้ความดันโลหิตต่ำ หัวใจเต้นเร็ว ปวดหัว เป็นไข้ โดยเฉพาะผู้ที่กำลังตั้งครรภ์ อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดความผิดปกติของทารกได้ เพราะฉะนั้นอย่าเสียดาย แนะนำให้ทิ้งเลยค่ะ
7) ไม่แช่ซอสหอยนางรมในตู้เย็น
ดร.เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์ อาจารย์ประจำภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้ให้ความรู้ผ่านเฟสบุ๊ก Jessada Denduangboripant ไว้ว่า ซอสหอยนางรมที่เปิดขวดแล้ว ควรปิดให้สนิท และนำไปแช่ในตู้เย็น หากตั้งไว้ที่อุณหภูมิห้อง และไม่ได้ปิดฝาให้สนิท มีโอกาสที่เชื้อรา และแบคทีเรียจะเจริญเติบโตได้ โดยเฉพาะยี่ห้อที่ไม่ได้ใส่วัตถุกันเสีย
นอกจากนี้การแช่เย็นยังช่วยลดปฏิกิริยาออกซิเดชัน ที่ทำให้น้ำมันหอยมีสีคล้ำ กลิ่น หรือรสชาติเปลี่ยนไปได้อีกด้วย ส่วนน้ำมันหอยที่ยังไม่เปิด สามารถเก็บได้นานโดยไม่จำเป็นต้องแช่เย็น แต่ควรเก็บในที่แห้ง และไม่โดนแสงแดดนะคะ
8) ล้างไข่ไก่
ไข่ไก่มีสารเคลือบผิวตามธรรมชาติ ที่ช่วยป้องกันอากาศ และแบคทีเรีย ไม่ให้แทรกตัวเข้าไปตามรูพรุนเล็กๆ บนเปลือกไข่ ยิ่งถ้าเป็นไข่ไก่จากฟาร์มที่แพ็กมาในกล่องอย่างดี ส่วนใหญ่จะผ่านการทำความสะอาด ฆ่าเชื้อ หรือเคลือบผิวมาอีกชั้นด้วย ดังนั้นจึงไม่จำเป็นต้องล้างไข่อีก เพราะการล้างจะทำให้เชื้อโรคเข้าไปด้านใน และทำให้ไข่เสียเร็ว ส่วนในกรณีที่ซื้อไข่มาจากตลาด หรือรู้สึกว่าเปลือกมันสกปรกมากจริงๆ ให้ใช้ฟองน้ำ หรือผ้าแห้งเช็ดให้ทั่วก็พอแล้วค่ะ
รู้แบบนี้แล้ว อะไรที่เลี่ยงได้ก็ควรเลี่ยงนะคะ เพราะถึงแม้เราจะทำมาตลอดแล้วไม่เป็นอะไร ก็ไม่ได้มีอะไรมารับประกันว่าอนาคตจะไม่เป็น แค่ปรับเปลี่ยนเล็กๆ น้อยๆ ไม่ใช่เรื่องยากอะไร ถือซะว่าเพิ่มความปลอดภัย สบายใจ ให้ตัวเอง และครอบครัวก็แล้วกัน
#เรื่องเล่ารอบครัว #ทำอาหาร #เขียง #งานบ้าน #งานบ้านที่รัก
Ref.
Alice Park. 2018. “You Should Throw Away Your Germy Kitchen Sponge Immediately. Here’s How to Wash Your Dishes Instead” [Online] เข้าถึงได้จาก https://time.com/5254808/how-to-wash-dishes-sponge/
Hope Ngo. 2022. “Is It Safe To Use The Same Cutting Board For Everything?” [Online] เข้าถึงได้จาก https://www.tastingtable.com/806596/is-it-safe-to-use-the-same-cutting-board-for-everything/
Alina Petre. 2020. “Are Sprouted Potatoes Safe to Eat?” [Online] เข้าถึงได้จาก https://www.healthline.com/nutrition/sprouted-potato -to-Peel-Potatoes
MasterClass. 2021. “How to Wash Fresh Eggs in 4 Steps” [Online] เข้าถึงได้จาก https://www.masterclass.com/articles/how-to-wash-fresh-eggs
Kristen Aiken .2024. “Why You Should Never, EVER Wash A Hot Pan In Water” [Online] เข้าถึงได้จาก https://www.huffpost.com/entry/wash-hot-pan-cold-water_l_5da9bc50e4b04c4d24eb40b9
