21/07/2025
📢 ภาคต่อ... การรักษาโรคต้อหินในสุนัขชิบะ 🐶👁️🗨️
เมื่อเกิดต้อหินเฉียบพลัน สุนัขชิบะมักจะแสดงอาการกระพริบตาถี่ เนื่องจากปวดตาอย่างรุนแรง อาการนี้เอง เป็นสัญญาณเตือนให้คุณพ่อคุณแม่รีบพาน้องมาพบจักษุสัตวแพทย์ 🚨🩺
โรคต้อหินมักไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ และจำเป็นต้องได้รับการรักษาอย่างต่อเนื่องโดยควบคุมความดันลูกตา เพื่อคงไว้ซึ่งการมองเห็น แม้ว่าในปัจจุบันจะมีวิธีการรักษาต้อหินที่หลากหลาย แต่บ่อยครั้งที่เราพบว่าโรคยังสามารถดำเนินไปถึงระยะสุดท้าย ที่ไม่สามารถควบคุมความดันลูกตา และความเจ็บปวดได้ ทำให้สุนัขการสูญเสียการมองเห็นในที่สุด
ดังนั้น เป้าหมายที่สำคัญของการรักษาต้อหินในสุนัข คือการรักษาระดับความดันลูกตาที่เหมาะสม เพื่อคงไว้ซึ่งการมองเห็นให้นานที่สุด และลดความเจ็บปวดเท่าที่จะทำได้ 🎯👀
จากรายงานของประเทศญี่ปุ่น ที่มีการศึกษาสุนัขต้อหิน 158 ตัว พบว่าสุนัขจำนวน 73.3% ที่มารับการรักษาต้อหินหลังแสดงอาการภายใน 3 วันนั้น สามารถรักษาให้คงการมองเห็นได้ 54.5% ในขณะที่หากคุณพ่อคุณแม่พามาพบจักษุสัตวแพทย์ช้าไปอีก 1 วัน เปอร์เซ็นต์การกลับมามองเห็นเหลือเพียง 8.9% (Itoh el al., 2010) เช่นเดียวกันกับการศึกษาในสุนัขพันธุ์ชิบะที่เป็นต้อหิน ที่มาพบจักษุสัตวแพทย์ภายใน 72 ชั่วโมง มีอัตราการมองเห็น 86.7% ซึ่งสูงกว่าสุนัขที่มาพบจักษุสัตวแพทย์หลังแสดงอาการ 72 ชั่วโมง (44.1%) อย่างมีนัยสำคัญ (Kubo and Ito, 2024)
การรักษาต้อหินในปัจจุบัน ส่วนใหญ่จะเริ่มจากการรักษาทางยา งานวิจัยของดอกเตอร์ Kubo และคณะ ในปี 2019 พบว่าการรักษาต้อหินในสุนัขพันธุ์ชิบะด้วยยาเพียงอย่างเดียวนั้น มีอัตราการมองเห็นต่ำกว่าการรักษาด้วยการผ่าตัดอย่างมีนัยสำคัญ
จากการพัฒนาเครื่องมือ และวิธีการผ่าตัดใหม่ๆเพื่อควบคุมความดันลูกตาในสัตว์ป่วยต้อหิน พบว่าสามารถยืดระยะเวลาการมองเห็นได้ยาวนานขึ้น เมื่อเทียบกับเทคนิคการผ่าตัดแบบดั้งเดิม เทคนิคที่มีการใช้ในวงการจักษุสัตวแพทย์ เช่น การใส่ท่อระบายเข้าไปในช่องหน้าม่านตา (anterior chamber shunts) เพื่อเป็นเส้นทางระบายของเหลวจากในลูกตาออกสู่ภายนอก การยิงเลเซอร์เพื่อทำลายเซลล์ที่สร้างของเหลวในลูกตา เป็นต้น
สำหรับการผ่าตัดรักษาต้อหินในสุนัขพันธุ์ชิบะนั้น 🐕🦺
สามารถใช้วิธีคล้ายคลึงกับการรักษาในสุนัขพันธุ์อื่น สิ่งที่แตกต่างไป คือข้อจำกัดของโครงสร้างตาในสุนัขพันธุ์นี้ที่มีดวงตาขนาดเล็ก จึงทำหัตถการได้ยากกว่าในสุนัขที่ดวงตากลมโต และมีเนื้อที่รอบดวงตาค่อนข้างมาก จากรายงานการผ่าตัดใส่ท่อขนาดเล็กเข้าไปในลูกตาสุนัขพันธุ์ชิบะ เพื่อระบายของเหลวออกจากลูกตา พบว่าช่วยยืดระยะเวลาการสูญเสียการมองเห็นได้เฉลี่ย 39.9 เดือน เมื่อเทียบกับการรักษาทางยาเพียงอย่างเดียว (เฉลี่ย 1.7 เดือน) (Kobo and Ito, 2024) อย่างไรก็ตาม สามารถพบภาวะแทรกซ้อนจากการผ่าตัดดังกล่าว เช่น เกิดการอุดตันของท่อ หรือเกิดพังผืดรอบท่อ หรือท่อหลุดจากตำแหน่งที่วางไว้ ซึ่งล้วนทำให้ความดันในตากลับสูงขึ้นใหม่ได้ ⚠️
การดูแลดวงตาของสุนัขทุกสายพันธุ์จึงเป็นสิ่งสำคัญ 💖หากสุนัขได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นต้อหิน จำเป็นต้องมีการการตรวจประเมิน และตรวจติดตามอาการอย่างใกล้ชิด วัดความดันลูกตาอย่างสม่ำเสมอ เพื่อปรับการให้ยา หรือพิจารณาวิธีการรักษาเพิ่มเติมอย่างเหมาะสม รวมไปถึงการจัดการความเจ็บปวดเพื่อบรรเทาอาการ หากพบความผิดปกติใดๆ ควรรีบพาสุนัขไปพบจักษุสัตวแพทย์ทันที 🏃♀️💨
ข้อควรคำนึงถึง 📌
• การรักษาต้อหินควรอยู่ภายใต้การดูแลของจักษุสัตวแพทย์ ไม่ควรซื้อยามาใช้เอง หรือใช้ยาอย่างต่อเนื่องโดยไม่มีการตรวจติดตาม
• การตรวจพบต้อหินและให้การรักษาตั้งแต่เนิ่นๆ มีโอกาสช่วยชะลอการสูญเสียการมองเห็น และควบคุมความเจ็บปวดได้
• การดูแลสุนัขที่เป็นต้อหินต้องอาศัยความอดทน และความสม่ำเสมอ
บทความโดย สพญ. ภัทรพร จรัสพันธุ์กุล (หมอเบลฺ)
อ้างอิง
- Itoh Y, Umeda Y, Wakaiki S, Saito A. Study of vision maintenance and duration for consultation with veterinary clinic in canine glaucomatous case. J Jpn Vet Assoc. 2010;63:281-285.
- Kubo A, Ito Y, Masuko A, Maehara S, Miyasho T, Nakade T. Vision outcome with antiglaucoma therapy and prognostic factors in canine glaucoma: a 6-years retrospective study in Japan. Jpn J Vet Res. 2019;67:93-102.
- Kubo A, Ito Y. Comparison of visual outcomes between medical treatment alone and Ahmed glaucoma valve implantation in Shiba dogs with primary angle closure glaucoma.Veterinary Ophthalmology. 2024;27:452–460.
