28/07/2025
ปฏิเสธไม่ได้ว่า เรื่อง sarcopenia และ visceral fat กำลังเป็นที่สนใจในทุกสาขาของอายุรศาสตร์ แม้แต่โรคระบบการหายใจ
เร็วๆนี้ วารสาร ACCP ก็มีการตีพิมพ์หัวข้อที่น่าสนใจ ว่าด้วยเรื่อง
"Association of lung function with visceral adiposity and skeletal muscle mass considering myosteatosis"
ลองมาอ่านกัน
1. Sarcopenia คืออะไร
2. Quality of skeletal muscle and lung function
3. Sarcopenic obesity ..beyond geriatric
4. Future direction
----------------------------------------
💣
1. Sarcopenia
- คือ ภาวะมวลกล้ามเนื้อต่ำ เป็นปัญหาสำคัญในผู้สูงอายุ
- sarcopenia ส.พ.กับ physical disability, osteoporosis, metabolic dysfunction และ increased mortality
- sarcopenia เป็น extrapulmonary complication ที่สำคัญของ COPD รู้กันอยู่แล้ว และมีความสนใจวัด body composition ในผป.COPD กันมากขึ้น นอกเหนือจากวิธีที่เรารู้จักกัน(เช่น Inbody) ก็คือการวัดมวลกล้ามเนื้อและไขมันจาก thoracic และ abdominal CT นี่แหละค่ะ
-----------------------------------------------
💣
2. Quality of skeletal muscle and lung function
- ถ้ามวลกล้ามเนื้อต่ำ ย่อมทำให้ muscle strength ต่ำ
- แต่พบว่า muscle strength มีการลดลงมากกว่า muscle mass ที่ลดลง
- นั่นก็เพราะ quality ของ muscle มีส่วนสำคัญ !
- การศึกษานี้ทำในประเทศเกาหลี เป็น cross sectional study ประชากร 15,000 กว่าราย ที่เข้ารับการตรวจ health check up program (ซึ่งมีการทำ abdominal CTและ lung function ด้วย)
- ทีนี้เขาก็เอาข้อมูล abdominal CT มาวัด
👉 Total abdominal muscle area (TAMA)
👉 Visceral fat area(VFA)
แล้วก็แบ่งเกรด muscle ออกเป็น 3 grade โดยดูจาก HU ของ muscle ใน CT มันดื้อๆ
1. Normal attenuated muscle area (NAMA)=good quality muscle
2. Low attenuate muscle area (LAMA)=fatty muscle
3. Intermuscular and intramuscular fat area(IMAT)
*** (2-3 คือเนื้อติดมัน คุณภาพไม่ดี)
ผลพบว่า 🤔
✅ NAMA มี positive correlation with FEV1, FVC
🙅♂ Visceral adiposity มี negative correlation กับ FEV1, FVC
🤔จะเห็นว่า TAMA หรือ ปริมาณของ muscle mass อย่างเดียวไม่พอ แต่ต้องเป็น muscle mass ที่มี quality ด้วย ส่วนพวกเนื้อติดมัน/มันแทรกเยอะนี่คุณภาพไม่ดีเท่าไหร่ 😅
-----------------------------------
💣
3. Sarcopenic obesity
- ภาวะอ้วน ที่มวลกล้ามเนื้อต่ำ
- กำลังเป็นที่พูดถึงกันมากใน field geriatric เนื่องจาก สัมพันธ์กับ adverse outcome มากมาย
- ใน field ของ chest ก็มีความสนใจศึกษามากขึ้น โดยเฉพาะในคนไข้ COPD
- ใน COPD นอกจากกล้ามเนื้อน้อยแล้ว ยังไม่มีคุณภาพ พบว่ากล้ามเนื้อของผู้ป่วย COPD มี intramuscular fat infiltrate (หรือที่เรียกว่า Myosteatosis) สันนิษฐานว่าเกิดจากกล้ามเนื้อผู้ป่วย COPD เอา oxygen มาใช้ได้น้อยแต่ไปใช้ glycolysis metabolism มากขึ้น ทำให้ intramuscular triacyglycerol ไม่ถูกใช้เลยสะสมเป็น fat และ myosteatosis นี้เอง ที่ทำให้เกิด muscle weakness ถึงแม้ muscle size จะยังไม่แย่ก็ตาม
- นอกจากนี้ myosteatosis ยังสัมพันธ์กับการเกิด systemic inflammation
- ส่วน visceral adipose tissue ก็ส่งผลต่อระบบการหายใจ ทั้งในแง่ mechanical effect (central obesity) และ metabolic effect อื่นๆ
--------------------------------
💣
4. Future direction
👉 โดยสรุปคือ Sarcopenic obesity phenotype ในโรคต่างๆ มักจะสัมพันธ์กับ outcome ที่ไม่ดี (ในที่นี้ผู้ป่วยโรคปอด ก็จะสัมพันธ์กับ FVC ที่ลดลงได้)
👉 การจะ enhance หรือ maintain lung function ของผู้ป่วย คงต้องมองแบบองค์รวม โดยดูทั้ง โภชนาการ น้ำหนักตัว intervention ที่ช่วยลด visceral fat, และการ enhance good quality muscle
