05/10/2024
การคำนวณปริมาณธาตุเหล็กในยาน้ำเสริมธาตุเหล็กสำหรับเด็ก
ยาเสริมธาตุเหล็กแต่ละชนิดจะมีรสชาติแตกต่างกัน บางชนิดผสมวิตามินและสารให้ความหวาน รวมถึงกลิ่นหอมกลบรสฝืดขมของเหล็ก ทำให้เด็กกินได้ง่ายขึ้น
ส่วนประกอบของเหล็กแต่ละยี่ห้อแตกต่างกัน โดยเกลือของเหล็กแต่ละชนิดจะให้ปริมาณ Iron element หรือ ธาตุเหล็ก แตกต่างกัน
ได้แก่
Ferrous fumarate จะให้ Iron element 33 % , Ferrous Sulfate จะให้ Iron element 20 % และ Ferrous gluconate จะให้ Iron element 11.6% เป็นต้น
ดังนั้นการคำนวณธาตุเหล็กแต่ละยี่ห้อ จะใช้ Iron element เป็นหลักค่ะ โดยสามารถทราบปริมาณธาตุเหล็กจากเอกสารกำกับยาที่แนบมาในกล่องยา ซึ่งจะต้องมีระบุไว้ในยาน้ำเสริมธาตุเหล็กทุกขวดค่ะ
เช่น
ในเอกสารกำกับยา ระบุว่า ...
ยาน้ำเสริมธาตุเหล็กยี่ห้อ Eurofer 100 ml จะมีปริมาณธาตุเหล็ก 1000 mg แต่ Eurofer 1 ขวด มีปริมาตรเพียง 60 ml ดังนั้น Eurofer 1 ขวด จึงมีปริมาณธาตุเหล็ก 600 mg ค่ะ
หรือคิดออกมาเป็นปริมาณธาตุเหล็กต่อมิลลิลิตรหรือ ซีซี ได้เช่นกัน คือ
ยาน้ำเสริมธาตุเหล็กยี่ห้อ Eurofer 100 ml จะมีปริมาณธาตุเหล็ก 1000 mg ดังนั้น ปริมาณยา 1 ซีซี จะมีธาตุเหล็กเท่ากับ (1000/100)*1 เท่ากับ 10 mg ค่ะ
สมมุติว่า
เด็กรับประทานยาน้ำเสริมธาตุเหล็กไปทั้งหมด 3 ซีซี ต่อครั้ง จะได้รับปริมาณธาตุเหล็กทั้งหมด 30 mg ต่อครั้งค่ะ
........
ขนาดใช้ยาน้ำเสริมธาตุเหล็กสำหรับเด็ก
✅ ขนาดยาน้ำเสริมธาตุเหล็กที่ใช้ #รักษา ภาวะโลหิตจา คือ ธาตุเหล็กขนาด 4-6 mg/kg/day แบ่งให้วันละ 2-3 ครั้งต่อวัน
ติดตามผลฮีโมโกลบินหลังรับประทานยา 30 วัน
1. ถ้าเด็กมีฮีโมโกบินสูงขึ้นมากกว่าหรือเท่ากับ 1 กรัม/ดล. แสดงว่าอาจเกิดภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก และแนะนำให้รับประทานยาน้ำเสริมธาตุเหล็กตามขนาดรักษาต่อไปจนกว่าระดับฮีโมโกลบินจะปกติ และเมื่อระดับฮีโมโกลบินปกติแล้ว แนะนำให้รับประทานยาน้ำเสริมธาตุเหล็กต่ออีก 60 วันค่ะ
2. ถ้าเด็กมีฮีโมโกบินไม่เพิ่มขึ้น หรือเพิ่มขึ้นน้อยกว่า 1 กรัม/ดล. แสดงว่าอาจเกิดจากสาเหตุอื่น เช่น ธาลัสซีเมีย เป็นต้น ต้องระมัดระวังการเสริมธาตุเหล็ก และตรวจหาภาวะโลหิตจาง เช่น Hb typing และเข้าระบบการรักษาในโรงพยาบาล
✅ ขนาดยาน้ำเสริมธาตุเหล็กที่ใช้ #ป้องกัน ภาวะโลหิตจาง แบ่งตามอายุของเด็ก ได้แก่
- เด็กอายุ 6 เดือนถึง 2 ปีเต็ม ปริมาณธาตุเหล็ก 12.5 mg สัปดาห์ละครั้ง
...............
กรณีรับประทานยาน้ำเสริมธาตุเหล็กเกินขนาด อาจทำให้มีอาการข้างเคียง ได้แก่
- อาการท้องเสีย - อาจมีการระคายเคืองในระบบทางเดินอาหาร
- คลื่นไส้และอาเจียน - ร่างกายอาจตอบสนองต่อการรับธาตุเหล็กมากเกินไป
- ปวดท้อง - อาจรู้สึกปวดหรือไม่สบายในท้อง
- อาการที่เกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจ - เช่น หายใจลำบากในบางกรณี
- อาการแสดงถึงพิษจากเหล็ก - เช่น มีการเปลี่ยนสีของอุจจาระ (เป็นสีดำ) หรือมีอาการเลือดออกในทางเดินอาหาร
เป็นต้น
หากสงสัยว่ากินยาเกินขนาด ควรปรึกษาแพทย์หรือไปโรงพยาบาลทันทีเพื่อการดูแลที่เหมาะสมค่ะ
...................
ปริมาณธาตุเหล็กที่เด็กควรได้รับต่อวัน ...
(อ้างอิงจาก หนังสือปริมาณสารอาหารอ้างอิงที่ควรได้รับประจำวัน
สำหรับคนไทย พ.ศ. 2563 โดย สำนักโภชนาการ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข)
เด็กทารก 6-11 เดือน ควรได้รับธาตุเหล็กเฉลี่ย 9 มิลลิกรัมต่อวัน
เด็กอายุ 1-3 ปี ควรได้รับธาตุเหล็กเฉลี่ย 5 มิลลิกรัมต่อวัน
เด็กอายุ 4-5 ปี ควรได้รับธาตุเหล็กเฉลี่ย 6 มิลลิกรัมต่อวัน
เด็กอายุ 6-8 ปี ควรได้รับธาตุเหล็กเฉลี่ย 6.6 มิลลิกรัมต่อวัน
เด็กอายุ 9-12 ปี ควรได้รับธาตุเหล็กเฉลี่ย 11.5 มิลลิกรัมต่อวัน
.........
หมายเหตุ : การใช้ยาน้ำเสริมธาตุเหล็กในเด็กเล็ก เภฯเคยเขียนบทความไว้แล้ว สามารถตามไปอ่านได้เลยค่ะ : https://www.facebook.com/photo?fbid=875356497721577&set=a.724255649498330
ด้วยรัก
#เพจเภสัชแม่ลูกอ่อน
