29/04/2023
❌ยาพิษ ไซยาไนด์ (Cyanide)
ไซยาไนด์ เป็นสารเคมีที่ออกฤทธิ์รวดเร็ว มีความเป็นพิษสูง จัดเป็นวัตถุอันตรายชนิดที่ 3 ตาม พรบ. วัตถุอันตราย พ.ศ. 2535 เมื่อเข้าสู่ร่างกาย จะเข้าไปยับยั้งการทำงานของเซลล์ โดยเซลล์ทุกเซลล์จะไม่สามารถนำออกซิเจนขึ้นมาใช้ได้ ซึ่งหากร่างกายโดนไซยาไนด์ในปริมาณหนึ่งกระบวนการทำงานทั้งหมดของร่างกายก็จะสะดุด ร่างกายเกิดภาวะขาดออกซิเจน ซึ่งอวัยวะที่รับผลกระทบเป็นลำดับแรกคือสมอง โดยจะแสดงอาการคือ ไม่มีแรง ชัก หมดสติ ไปจนถึงอาการโคม่า อวัยวะถัดมาก็จะเป็น ตับ ไต ปอด และหัวใจ จะไม่สามารถกรองสารพิษออกจากร่างกายได้ การทำงานของหัวใจล้มเหลว สุดท้ายรุนแรงขั้นอันตรายถึงแก่ชีวิตได้ในที่สุด
ไซยาไนด์ เป็นกลุ่มของสารเคมี ที่พบมากในการทำงานด้านอุตสาหกรรม และเป็นส่วนประกอบในงานบางประเภท เช่น
-ยาฆ่าแมลง
-อุตสาหกรรมอิเล็กทรอนิกส์
-การตรวจวิเคราะห์ทางเคมีในห้องปฏิบัติการ
มี 3 รูปแบบ
1. ของแข็ง อยู่ในรูปของผลึก แท่ง หรือ ผง
2. ของเหลว มีลักษณะใส ไม่มีสี กลิ่นคล้ายอัลมอนด์
3. ก๊าซ มีความรุนแรงที่สุด เสียชีวิตภายในไม่กี่วินาที
แบ่งออกเป็นประเภทและลักษณะการใช้งาน
-โซเดียม ไซยาไนด์ (Sodium Cyanide)
พบได้ในอุตสาหกรรมเหมืองแร่ ใช้ในการเคลือบเงา เคลือบสีเหล็ก และเป็นส่วนประกอบในยาฆ่าแมลง
-โพแทสเซียม ไซยาไนด์ (Potassium Cyanide)
นำมาใช้ในการสกัดแร่ เช่น ทองหรือเงิน และยังพบได้ในยาฆ่าแมลง
-ไฮโดรเจน ไซยาไนด์ (Hydrogen Cyanide)
พบในควันจากท่อไอเสีย ควันบุหรี่ และควันจากโรงงานอุตสาหกรรม
อาการไม่รุนแรง:
1. กล้ามเนื้อล้า แขนขารู้สึกหนัก
2. หายใจลำบาก
3. ปวดหัว รู้สึกมึน ๆ วิงเวียน
4. คลื่นไส้ อาเจียน
5. ลมหายใจมีกลิ่นอัลมอนด์จาง ๆ
6. รู้สึกคันจมูก ระคายเคืองคอ และปาก
อาการรุนแรง:
1. คลื่นไส้อาเจียนอย่างรุนแรงกว่า
2. หายใจลำบาก
3. ชักหมดสติ
4. เสียชีวิตภายใน 10 นาที
การปฐมพยาบาลเบื้องต้นหากพบผู้ป่วยด้วยสารพิษไซยาไนด์
1. นำตัวผู้ป่วยออกจากจุดเกิดเหตุหากอากาศบริเวณนั้นปิด โดยอยู่ในที่ที่มีอากาศถ่ายเทและอากาศบริสุทธิ์
2. ถอดเสื้อผ้าออก ล้างตัวด้วยน้ำเปล่าให้มากที่สุด
3. หากเข้าตาให้ล้างตาด้วยน้ำเปล่าจำนวนมาก นานๆ หลายๆ นาที
4. ห้ามผายปอดด้วยวิธีปากต่อปาก เพราะสารพิษอาจจะโดนผู้เข้าช่วยเหลือได้
5. รีบนำตัวส่งโรงพยาบาล เพื่อให้ผู้ป่วยได้รับออกซิเจนเสริมโดยเร็วที่สุด
อ้างอิง: คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล, คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, องค์การแรงงานระหว่างประเทศ (ILO)
#ป้องกันดีกว่ารักษา #บันทึกหมอสั่ง
📣แชร์เรื่องราวดีๆ เพื่อส่งต่อความรู้ด้านสุขภาพที่อยากบอกต่อ
และเปลี่ยนตัวเองเป็นคนใหม่ที่มีสุขภาพดี ติดตามได้ที่นี่กับ "บันทึกหมอสั่ง"