07/10/2024
ไข้หวัดเกิดจากเชื้อไวรัส 90%
หายได้ไม่ต้องทานยาปฏิชีวนะครับ
ที่สำคัญ RSV ไข้หวัดใหญ่เกอดจากการติดเชื้อไวรัส ไม่ทานยาปฏิชีวนะครับ
“ลูกชายคนโตของผมเริ่มป่วยตอนเข้าอนุบาล เขาไอ มีน้ำมูก และเป็นไข้ สาเหตุคงเพราะห้องเรียนติดแอร์และเป็นพื้นที่ปิด เมื่อก่อนผมกับภรรยาเลี้ยงลูกโดยน้ำมูกหยดเดียวก็ไปพาหาหมอเลย หมอที่โรงพยาบาลเอกชนบอกว่าเป็นไวรัส RSV แล้วให้ยากลับมาหลายตัว หนึ่งในนั้นคือ ยาฆ่าเชื้อ พอกินยาไม่กี่วันแล้วอาการดีขึ้นเลย เรายังให้ลูกกินต่อจนครบโดส แต่ไม่นานก็ป่วยอีก ไปหาหมอก็ได้ยามา พอป่วยก็ไปหาหมออีกแล้วได้ยามาอีก วนเวียนอยู่แบบนี้ จนเราเริ่มเอะใจว่า ทำไมต้องกินยาเยอะแบบนี้ ภรรยาของผมเลยจดบันทึก ช่วงเวลาเกือบหนึ่งปี ลูกของเราได้รับยาสามสิบกว่าครั้ง! เปลี่ยนกลุ่มยาไปเรื่อยๆ
“เราเคยถามหมอว่า ‘ทำไมต้องกินยาเยอะขนาดนี้ด้วย’ เขาตอบว่า ‘กินยาเพื่อตัดวงจรของโรค’ เราอยากให้ลูกหายป่วยเลยเชื่อตามนั้น จนกระทั่งเขาอายุสัก 6 ขวบ เขาป่วยด้วยอาการแบบเดิม แต่หนักกว่าเดิมมาก ไอ มีน้ำมูก และไข้สูง 41-42 องศาติดต่อกันหลายวัน พอเอกซเรย์ปอดแล้วเจอฝ้าเต็มเลย หมอบอกว่าเชื้อลงปอดแล้ว ทางโรงพยาบาลไม่มีห้องไอซียูสำหรับเด็ก เลยแนะนำให้ย้ายไปโรงพยาบาลที่เป็นโรงเรียนแพทย์ เหมือนเขาพยายามผลักให้พ้นความรับผิดชอบ เรายังไม่อยากไปโรงพยาบาลรัฐทันที พอเช็คแล้วเจอโรงพยาบาลเอกชนแห่งหนึ่งมีห้องไอซียูเด็ก เลยตัดสินใจพาไปรักษาที่นั่น
“แต่รักษาอยู่สักระยะแล้วอาการยังไม่ดีขึ้น เราเลยเอาสมุดจดรายชื่อยาให้อาจารย์เฉลิมไทย (นายแพทย์เฉลิมไทย เอกศิลป์) แล้วถามว่า ‘เป็นไปได้ไหมที่จะดื้อยา’ พออาจารย์เห็นรายการแล้วพูดทันทีว่า ‘หมอให้ยาเยอะขนาดนี้ได้ยังไง มันเกินจำเป็นแล้ว’ อาจารย์ประจำอยู่ที่โรงพยาบาลเอกชนนั้นและโรงพยาบาลเด็กด้วย เลยตัดสินใจย้ายไปรักษาต่อที่โรงพยาบาลเด็ก ตามปกติแล้วโรคที่ลูกของเราเป็น กินยาฆ่าเชื้อตัวธรรมดาก็หายได้ แต่พอดื้อยาเลยต้องใช้ยาฆ่าเชื้อตัวสูงขึ้น มีส่วนผสมของยาฆ่าเชื้อมะเร็ง หมอบอกถ้าไม่หายอาจต้องตัดปอดบางส่วน แต่โชคดีที่ลูกของเราอาการค่อยๆ ดีขึ้นจนหายสนิท
“หลังการรักษาในครั้งนั้น ผมได้ความรู้จากอาจารย์เฉลิมไทย และอาจารย์วารุณี (แพทย์หญิงวารุณี พรรณพานิช วานเดอพิทท์) ที่ประจำอยู่โรงพยาบาลเด็กว่า ถ้าเด็กเป็นไข้หวัด ไม่ต้องกินยาฆ่าเชื้อเสมอไป แค่พักผ่อน แล้วไข้จะค่อยๆ ลดลงเอง ระหว่างนั้นกินยาลดไข้ได้ ถ้าเป็นหลายวันแล้วไข้ไม่ลดค่อยไปหาหมอ ถามว่าหมอคนแรกรักษาผิดไหม คงไม่ผิด แต่มันเกินกว่าเหตุ เขามองว่ายาฆ่าเชื้อคือพระเอก แต่ไม่ได้คิดถึงผลเสียที่ตามมา ผมทำงานบริษัทประกัน พอเข้าใจว่าโรงพยาบาลเอกชนคือธุรกิจ แต่เมื่อก่อนผมมองว่ายาแพงๆ คือดีที่สุด พอหมอไม่ได้ให้ความรู้ว่าไข้หวัดหายได้เอง เราเลยเชื่อแบบนั้นมาตลอด
“หลังจากป่วยหนักครั้งนั้น ผมกับภรรยาเปลี่ยนความคิดใหม่เลย พอลูกชายคนโตป่วยอีก แม่จะให้ดื่มน้ำอุ่น เช็ดตัวบ่อยๆ และประคบเย็น ยอมรับว่าช่วงแรกผมฝืนใจ ใจสั่นๆ ลังเล กลัว ป่วยแล้วไม่กินยาได้เหรอ ต้องแข็งใจ พอผ่านไปไม่กี่วันแล้วอาการดีขึ้น หลังจากนั้นเขาป่วยยากขึ้น ถ้าป่วยก็หายเร็วขึ้น ปัจจุบันเขาอายุ 15 ช่วงหลังแทบไม่ป่วยเลย ทำให้ผมเชื่อในแนวทางนี้ แม้แต่โควิดก็รักษาไปตามอาการ ไม่ได้กินยาอะไรเลย ลูกชายคนเล็กเลยได้รับอานิสงส์ เมื่อเขาป่วยด้วยอาการคล้ายกัน เราไม่พาไปโรงพยาบาล ไม่ให้กินยา แล้วดูแลกันเองที่บ้าน ปรากฏว่าเขาไม่ได้ป่วยบ่อยเหมือนพี่ชาย
“แม้ว่าเรามีประสบการณ์ของลูกแบบนี้ แต่พอเล่าให้ใครฟัง แนะนำว่า ไม่ต้องรีบกินยาหรอก แค่พักผ่อน เดี๋ยวร่างกายจะค่อยๆ ดีขึ้น ปรากฏว่าคนส่วนใหญ่ไม่เชื่อ เมื่อลูกป่วยก็พาไปหาหมอ พอหมอบอกให้กินยา พ่อแม่ทุกคนรักลูก อยากให้หายป่วย เลยให้กินยาทันที ผลในระยะสั้นมันดี แต่ผลที่จะตามมันรุนแรงกว่าที่คิด เพราะวันที่ต้องใช้ยาฆ่าเชื้อ แล้วยานั้นกลับใช้ไม่ได้ เวลาแบบนั้นอาจหมายถึงชีวิตเลย เหมือนกับที่เกิดกับลูกชายคนโตของผม จากไวรัส RSV เขาถึงขนาดเข้าไอซียู จะอยู่หรือไม่อยู่ และเกือบต้องตัดปอดมาแล้ว พอเรามีประสบการณ์ตรงทำให้รู้เลยว่า เชื้อดื้อยาอันตรายกว่าที่คิด”
จุฬา คูสินทรัพย์
-
#มนุษย์กรุงเทพฯxBritishEmbassyBangkok
'เชื้อดื้อยา' เป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับต้นๆ ของผู้คนทั่วโลก ในปีพ.ศ. 2562 พบผู้เสียชีวิตจากเชื้อดื้อยามากกว่า 6 ล้านคน และคาดการณ์ว่าจะมีผู้เสียชีวิตสูงถึง 10 ล้านคนต่อปีในอนาคต
สาเหตุสำคัญของเชื้อดื้อยาเกิดจากการใช้ยาปฏิชีวนะอย่างไม่เหมาะสม ทั้งการใช้เกินความจำเป็น หรือการใช้ในปริมาณที่ไม่เพียงพอต่อการรักษาโรค ทั้งในมนุษย์ สัตว์ และพืชการกระทำเหล่านั้นอาจส่งผลให้เชื้อแบคทีเรียกลายพันธุ์ เกิดเป็นเชื้อดื้อยาที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษาด้วยยาตัวเดิม ทำให้การรักษาโรคเป็นไปด้วยความยากลำบากและใช้เวลามากยิ่งขึ้น และในหลายกรณีรุนแรงถึงขั้นเสียชีวิต
สหราชอาณาจักร และ กระทรวงสาธารณสุข เล็งเห็นถึงความสำคัญในเรื่อง 'เชื้อดื้อยา' เลยเกิดเป็นการร่วมมือกันเพื่อสื่อสารให้ประชาชนเกิดความเข้าใจ ตระหนักถึงผลกระทบ และเห็นความสำคัญของการใช้ยาปฏิชีวนะอย่างถูกต้อง
