13/08/2025
EP71** Pien Tze Huang / PIAN ZAI HUANG (片仔癀) เพี่ยน ไจ๋ หวง กับความเชื่อ “ราชายารักษามะเร็ง”? 👑🤔
“ความหวังที่ดี ต้องยืนอยู่บนข้อมูลที่ถูกต้องเสมอ” 💪
สวัสดีครับ วันนี้หมอแมนอยากชวนคุยแบบมีสติ—ยาตำรับ Pien Tze Huang (PZH) ที่หลายคนเรียก “ราชาแห่งยาจีน” เกี่ยวอะไรกับการรักษามะเร็งบ้าง? ใช้ร่วม คีโม + ยาจีน/ฝังเข็ม ได้ไหม? แล้วใครบ้างที่ควรเลี่ยง? มาดูกันแบบครบ–เข้าใจง่ายในสไตล์แพทย์จีนผสมผสานครับ
💊PZH คืออะไร?
เป็นตำรับยาจีนเก่าแก่ คิดค้นโดยแพทย์หลวงปลายราชวงศ์หมิง (ราว ค.ศ. 1555) ผลิตจากจางโจว มณฑลฝูเจี้ยน จีน โดยมีส่วนประกอบหลักโดยประมาณ
三七 (Panax notoginseng สามเจ็ด) ~85%
麝香 (Shèxiāng / Musk ชะมด) ~3%
牛黄 (Niúhuáng / Calculus Bovis นิ่วดีวัว) ~5%
蛇胆 (Shédǎn / Snake gall น้ำดีงู) ~7%
👉สรรพคุณ “ขับพิษร้อน-เย็นเลือด-สลายเลือดคั่ง” (清热解毒、凉血化瘀) และ “ลดบวมระงับปวด” (消肿止痛) เช่น ฝี หนอง ติดเชื้อรุนแรง ดีซ่าน ตับอักเสบ และฟื้นตัวหลังผ่าตัด 📍ปัจจุบันถูกยกเป็น “สมบัติชาติด้านยาจีน” ของจีน
ในจีนและบางประเทศ มีการประชาสัมพันธ์ว่า PZH “อาจช่วยด้านมะเร็ง” ทำให้ผู้ป่วยสนใจมากขึ้นและดังในไทยครับ
📍กลไกที่เกี่ยวกับมะเร็ง (สรุปสั้น)
🔒 ยับยั้งการแบ่งตัว + กระตุ้น apoptosis (↓Cyclin D1/CDK4/Bcl-2, ↑Bax/caspase-3)
🚫 ต้านการสร้างหลอดเลือด/การแพร่กระจาย (↓VEGF-C, ขัดขวาง EMT)
🎯 เสริมฤทธิ์คีโม–ลดดื้อยา (เกี่ยวข้องกับ ABCG2/ABCB1, miR-22)
🔥 ต้านอักเสบ–ปรับภูมิ (ยับยั้งแกน IL-6/STAT3; notoginseng ช่วยเสริมภูมิแบบ humoral)
สำคัญ: หลักฐานข้างต้นส่วนใหญ่ยังมาจาก หลอดทดลอง/สัตว์ทดลอง งานใน มนุษย์ ยังมีจำนวนน้อยและขนาดเล็ก
🤔แล้ว “หลักฐานในคน” ตอนนี้ว่าอย่างไร?
👀มีรายงาน/การศึกษาขนาดเล็กในจีน (เช่น มะเร็งตับ/ลำไส้ใหญ่) ว่า อาการและคุณภาพชีวิตดีขึ้น บางรายตัวชี้วัดการทำงานตับดีขึ้น และมี “แนวโน้ม” การรอดยาวขึ้น
👀แต่…ยังไม่มี RCT ขนาดใหญ่ ยืนยันประสิทธิผลรักษามะเร็งโดยตรง ⇒ จึง ยังไม่ใช่ “ยาหลัก” ในแนวทางรักษามาตรฐาน
👀ขณะเดียวกัน วงการยังสนใจแนวทาง สมุนไพรจีนร่วมภูมิคุ้มกันบำบัด/ยาต้านหลอดเลือดใน HCC โดยรวมอยู่เรื่อย ๆสำหรับ PZH โดยเฉพาะ ยังต้องรอติดตามข้อมูลการทดลองทางคลินิกที่ชัดเจนยิ่งขึ้น
👉 ดังนั้น “วันนี้” บทบาทของ PZH คือ ตัวเสริมทีม เพื่อหวังผล ลดพิษ–ประคับประคอง–คุณภาพชีวิต มากกว่าเป็น “พระเอกเดี่ยว” ฆ่ามะเร็ง
🩺ใช้ร่วมคีโม+ยาจีน/ฝังเข็ม อย่างไรให้ปลอดภัย
📍คีโม/ยามุ่งเป้า: พิจารณา PZH เป็น adjunct ในรายที่เข้า “กลุ่มอาการจีน” ที่เหมาะ (เช่น ร้อนพิษ–เลือดคั่ง) เพื่อช่วยเรื่องอักเสบ/พยุงตับ/ทนยา
📍ยาจีนอื่น: จัดสูตรให้ สมดุลธาตุ (เสริมชี่/บำรุงอินถ้าพื้นฐานพร่อง)
📍ฝังเข็ม: ช่วย ระงับปวด คลื่นไส้ นอนหลับ/ผ่อนคลาย เสริมการฟื้นตัวและการทนคีโม
✍🏻ข้อบ่งใช้แบบแพทย์จีน & ใคร “ควรเลี่ยง”
ใช้เมื่อ ✅เหมาะเมื่อมี “ร้อนพิษ–ชื้นร้อน–เลือดคั่ง” ชัดเจน
✅โดยมีอาการพบบ่อย: ไข้/ร้อนใน, ปากขม/ตาเหลือง, ปัสสาวะเข้ม, ตึงชายโครง, ลิ้นแดงฝ้าเหลือง, ชีพจรเร็ว/ตึง
🚫ระวัง/ไม่เหมาะ (สำคัญมาก!)
📍อินพร่องชัด (ลิ้นแดง ฝ้าบาง/ไม่มี, ร้อนฝ่ามือ-เท้า, เหงื่อกลางคืน)
→ PZH มีฤทธิ์ เย็น–ขม อาจซ้ำเติมอินพร่อง (แห้ง, นอนไม่หลับ, ใจสั่น, ร้อนพร่องมากขึ้น)
✅ ถ้าจำเป็น: จับคู่ยาบำรุงอิน และใช้ ระยะสั้น ภายใต้แพทย์จีนเท่านั้น
📍ชี่พร่อง + ฝ้าขาว (เหนื่อยง่าย เบื่ออาหาร อุจจาระเหลว ลิ้นซีดฝ้าขาว)
→ ฤทธิ์เย็นอาจ กดม้าม/กระเพาะ ทำให้ย่อยแย่ ชี่ตก อ่อนแรง
✅ ถ้าจำเป็น: เสริมชี่ (เช่น หวงฉี/ไป๋จู้) และเฝ้าระวังทางเดินอาหาร
📍สตรีมีครรภ์ ❌ (มี ชะมด/musk)
📍ผู้แพ้ส่วนประกอบ หรือ โรคไต/ตับรุนแรง → ต้องประเมินใกล้ชิด
📍เลี่ยง แอลกอฮอล์–อาหารมัน/เผ็ดจัด ระหว่างใช้
🔬ความปลอดภัย & สิ่งที่ต้องรู้
📍รายงานผลข้างเคียงรุนแรง พบไม่บ่อย (ข้อมูลยังจำกัด) แต่มีรายงาน ปอดอักเสบ/ไตวาย ในกรณีเฉพาะ จึงควรใช้ ภายใต้การดูแลแพทย์
📍ความแรง–ปริมาณ อาจแตกต่างตามผลิตภัณฑ์ และ ราคาแพง มัก ไม่ครอบคลุมสิทธิ์เบิก
📍ยังไม่รับรองเป็น “ยารักษามะเร็ง” ในระบบตะวันตก หลายประเทศจัดเป็น ผลิตภัณฑ์สมุนไพร
💡งานวิจัย “ผสมผสาน” ที่ชวนมองภาพใหญ่ 👀
🇨🇳🇹🇼งานจากจีน/ไต้หวันชี้ว่า สมุนไพรจีนร่วมมาตรฐานรักษามะเร็ง (เช่น ปอด/ลำไส้ใหญ่/กระเพาะอาหาร/เต้านม) มีแนวโน้ม PFS ดีขึ้น, คุณภาพชีวิตสูงขึ้น, พิษคีโมลดลง และบางกลุ่ม อัตรารอดดีขึ้น —นี่คือเหตุผลรองรับแนวทาง คีโม + ยาจีนที่เหมาะ + ฝังเข็ม เพื่อช่วยให้ผู้ป่วย “เดินทางไกลได้ไหวและครบคอร์ส”
สรุป 6 ข้อ ✅
1. PZH ไม่ใช่ยาวิเศษฆ่ามะเร็ง แต่เป็น “ตัวเสริมทีม” ที่น่าสนใจใน กลุ่มอาการจีนที่เหมาะ
2. จุดแข็ง: ต้านอักเสบ–ปรับภูมิ–พยุงตับ–อาจเสริมคีโม ในบางราย
3. ข้อจำกัด: หลักฐานมนุษย์ยังน้อย และ ไม่มี RCT ใหญ่ ยืนยันชัด
4. เลือกคนให้ถูก: หลีกเลี่ยงอินพร่อง/ชี่พร่องฝ้าขาว/ตั้งครรภ์—ถ้าจำเป็นต้องใช้ ปรับสูตรและติดตามใกล้ชิด และจำเป็นต้องอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์จีนที่มีประสบการณ์และมีใบประกอบโรคศิลป์
5. ดีที่สุดคือทีมสหสาขา: ออนโคโลยี + แพทย์จีน + ฝังเข็ม/โภชนาการ/กายภาพ เพื่อ “เพิ่มประสิทธิผล–ลดพิษภัย”
6.ยามีราคาแพงมากราคาเฉลี่ย4700บาทต่อ 1 เม็ดยามีน้ำหนัก 3 กรัมแบ่งบรรจุได้ 6 แคปซูล วิธีรับประทานรับประทานครั้งละหนึ่งแคปซูลสามเวลาเช้ากลางวันเย็น ไม่ทานขณะทำการรักษาคีโมหรือฉายแสง โดยจะรับประทานเพื่อเตรียมตัว หรือระยะหลังพักหลังให้คีโมหรือฉายแสงแล้ว
แหล่งอ่านเพิ่ม (สำหรับผู้เชี่ยวชาญ)
1. Chen Z. et al., Cancer Cell International (2021):
🔗 https://cancerci.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12935-021-01785-3
2. Zhang X. et al., Molecules (2019):
🔗 https://www.mdpi.com/1420-3049/24/18/3274
• เอกสารผู้ผลิต (ข้อห้ามใช้/คำเตือน) • ข่าว/ฐานข้อมูลงานวิจัยในจีน (อัปเดตตามความพร้อมของสาธารณะ)
💡ปล.หมายเหตุด้านจริยธรรม/ความปลอดภัยบทความนี้เป็นข้อมูลประกอบการตัดสินใจ ไม่ใช่คำสั่งการรักษา ผู้ป่วยมะเร็งควรปรึกษาแพทย์เจ้าของไข้และแพทย์จีนที่มีใบประกอบโรคศิลป์ก่อนใช้ PZH ทุกครั้งเท่านั้นนะครับ
#หมอแมนแพทย์จีน
#ผสมผสานแพทย์จีนกับคีโม
#เพิ่มประสิทธิผลลดพิษภัย
#ฝังเข็มดูแลผู้ป่วยมะเร็ง
