23/09/2025
💬 ใครหลายคนคงเคยเผชิญกับสภาวะทางอารมณ์ที่เรียกว่า 'Grief' แต่อาจยังไม่มั่นใจว่าไอ้อารมณ์ตัวเนี้ย มันคืออะไร แล้วเกิดจากอะไรได้บ้าง อีกทั้งมันยังมักมาคู่กับคำว่า Coping อีกด้วย แปลว่าอะไรล่ะเนี่ย? 😓
เริ่มที่ Coping หรือ การรับมือ น้ะ!
-
🖇 Coping มันคือการใช้กลยุทธ์ทั้งทางความคิดและพฤติกรรมเพื่อจัดการกับความต้องการทางร่างกายและจิตใจ รวมถึงความเครียด ความยากลำบาก หรืออารมณ์ที่ไม่พึงประสงค์ นั่นเองง
🎲 โดยการ Coping มีทั้งเน้นไปที่การเข้าไปจัดการปัญหา หรือเน้นไปที่การจัดการกับอารมณ์
มาต่อที่ Grief หรือความโศกเศร้าเลยน้ะ!
-
🥀 Grief มันคือปฏิกิริยาทางอารมณ์ที่เกิดขึ้นเมื่อบุคคลเผชิญกับการสูญเสีย ส่งผลให้รู้สึกเจ็บปวดมากบางครั้งอาจท่วมท้นเกินจะรับไหว ทำให้ต้องประสบกับความรู้สึกที่ยากจะรับมือหลากหลายความรู้สึก ตั้งแต่ความรู้สึกสะเทือนใจ ความโกรธ ความรู้สึกผิด ไปจนถึงความเศร้าโศกเหลือคณา
🍂 นอกจากนี้ความเจ็บปวดจาก Grief ยังมีผลเสียต่อสุขภาพกายเราอีกด้วย บางครั้งทำให้มีความยากลำบากในการรับประทานอาหาร การนอนหลับ หรืออาจทำให้ไม่มีสติในการตริตรองเรื่องง่าย ๆ ซึ่งปฏิกิริยาเหล่านี้จะหนักมากขึ้นหากสิ่งที่สูญเสียนั้นมีผลต่อใจเรามาก ๆ
🗝 โดยส่วนใหญ่เมื่อพูดถึง Topic การ Coping กับ Grief มนุษย์เรามักจะเชื่อมโยงกับการสูญเสียคนรัก แต่แท้จริงแล้วไม่ว่าจะเป็นการสูญเสียแบบใดก็สามารถทำให้เราตกอยู่ในสภาวะ Grief ได้ทั้งนั้น
-
💬 เช่น การสูญเสียสัตว์เลี้ยง การหย่าร้างหรือยุติความสัมพันธ์ การเผชิญกับความเจ็บป่วยร้ายแรง การตกงาน หรือการแท้งบุตร เป็นต้น
💬 โดยบุคคลมีความอ่อนไหว หรือมีการให้ความสำคัญกับเรื่องต่าง ๆ แตกต่างกัน ดังนั้นจึงไม่ใช่เรื่องแปลกถ้าหากเราจะเศร้าโศกในเรื่องนั้น ๆ แม้คนอื่นจะไม่รู้สึกอะไรก็ตาม
🎼 โดยหลัก ๆ แล้ว Grief มี 5 Stages ได้แกกก่
-
1. Denial (ปฏิเสธ) : "เรื่องนี้ไม่จริง ไม่น่าเกิดขึ้นได้"
2. Anger (โกรธ) : "ทำไมถึงเกิดเรื่องแบบนี้ขึ้น ใครเป็นคนทำให้เกิดเรื่องแบบนี้!?"
3. Bargaining (ต่อรอง) : "จะเป็นอย่างไรถ้า..."
4. Depression (ซึมเศร้า) : "ฉันเศร้าเกินไปที่จะทำอะไร"
5. Acceptance (ยอมรับ) : "ฉันโอเคแล้วกับสิ่งที่เกิดขึ้น"
🎼 ซึ่งจาก 5 Stages เหล่านี้ บุคคลไม่จำเป็นที่จะต้องเผชิญให้ครบทุกลำดับ หรือไม่จำเป็นต้องประสบจากลำดับ 1-5 เลย โดย Kübler-Ross กล่าวว่าเธอไม่ต้องการให้ลำดับเหล่านี้เป็นสิ่งที่นิยาม Grief ของบุคคล เพียงแต่อยากให้เห็นภาพชัดมากขึ้นเท่านั้น
-
--- 💬 โดยการเกิด Grief อาจเรียกได้ว่าเป็นห้วงอารมณ์ที่สับเปลี่ยนไปมาคล้ายกับรถไปเหาะ อาจเริ่มจากโกรธ ต่อรอง ปฏิเสธ แล้วกลับมาโกรธอีกครั้งก็ได้ แต่ทุกครั้งที่กลับมา ณ stage เดิม ความเข้มข้นทางอารมณ์จะลดลง และจะสามารถรับมือกับอารมณ์ได้ง่ายขึ้น จนท้ายที่สุดสามารถยอมรับและก้าวต่อไปข้างหน้าได้
🖼 Step เบื้องต้นในการรับมือกับ Grief
-
1. Face your feelings. - การเผชิญหน้ากับความรู้สึกของตัวเอง หรือการยอมรับอารมณ์ที่เป็นอยู่อาจเป็นเรื่องยาก แต่จำเป็น การหนีจากมันจะช่วยให้เรารู้สึกดีเพียงชั่วคราวเท่านั้น แต่นานไปความรู้สึกที่ไม่ได้รับการจัดการอาจนำไปสู่การเป็นซึมเศร้า วิตกกังวล ปัญหาสุขภาพอื่น ๆ หรือการติดสารเสพติดได้
-
2. Express your feelings in a tangible or creative way. - แสดงอารมณ์ออกมาให้อารมณ์จับต้องได้หรือแสดงออกมาอย่างสร้างสรรค์ แม้ในบางครั้งจะไม่สามารถพูดคุยกับใครได้ แต่การได้เขียนความคิด และ/หรือความรู้สึกของตนเองลงในสมุด ก็สามารถช่วยเรา Process สิ่งต่าง ๆ ที่ติดค้างภายในใจของเราได้ หรือนอกจากนี้จะลองเข้าร่วมกิจกรรมอาสาที่เกี่ยวข้องกับโรคมะเร็งก็ได้หากเราสูญเสียคนรักจากโรคมะเร็ง
-
3. Try to maintain your hobbies and interests. - พยายามไม่ถอยห่างออกจากสังคมหรืองานอดิเรกที่ทำเป็นประจำ การได้ทำกิจกรรมที่ตัวเองชอบ จะช่วยให้เราผ่อนคลายและบรรเทาความเครียดหรือความเศร้าโศกลงได้
-
4. Don’t let anyone tell you how to feel, and don’t tell yourself how to feel either. - อย่าบังคับให้ตัวเอง Move on หรือ "ควร" รู้สึกอย่างไร การรับมือกับ Grief นั้นใช้เวลา หากพร้อมที่จะ Move on เมื่อใด เมื่อนั้นจึง Move on เราสามารถใช้เวลากับตัวเองได้เต็มที่นะ!
-
5. Look after your physical health. - อย่างที่บอกไปตอนแรกว่าสุขภาพกายกับจิตใจของเรามันเชื่อมโยงกัน ดังนั้นหากเราดูแลร่างกายของเราอย่างดี ก็จะเป็นสะพานเชื่อมที่ช่วยให้สุขภาพจิตของเราดีขึ้นตาม ๆ กันไปด้วย เช่น ออกกำลังกาย หรือกินอาหารให้ครบ 3 มื้อ โดยหลีกเลี่ยงสารเสพติดหรือแอลกอฮอล์ เป็นต้น
-
6. Plan ahead for grief “triggers.” - วันครบรอบ วันหยุด หรือวันสำคัญอื่น ๆ อาจเป็นตัวกระตุ้นความรู้สึกทางลบเดิม ๆ ที่เชื่อมโยงกับเหตุการณ์ต้นเหตุได้ ดังนั้นเราอาจวางแผนในการรับมือหรืออยู่กับความรู้สึกเหล่านั้นให้ได้เมื่อวันนั้นมาถึง เช่น การออกไปพบปะผู้คน หรือการไม่ปล่อยให้ตัวเองอยู่อย่างโดดเดี่ยว
Reference:
- Baker, K. (2024). The Grieving Process. https://eden-health.com/the-grieving-process/
- Smith, M., Robinson, L., Segal, J. (2025). Coping with Grief and Loss: Stages of Grief, the Grieving Process, and Learning to Heal. https://www.helpguide.org/mental-health/grief/coping-with-grief-and-loss
