05/05/2025
เมื่อผ่านมาแล้ว ถึงรู้ว่าบล็อกหลังไม่น่ากลัวอยากที่คิด ^^
หลายคนอาจสงสัยว่า เวลาผ่าคลอด ทำไมหมอไม่ให้ยาสลบไปเลย จะได้ไม่ต้องเจ็บ ไม่ต้องกลัว ไม่ต้องรู้สึกอะไร ตื่นมาก็ผ่าจบไปแล้ว
ฟังดูเหมือนจะง่ายกับทุกๆคนและสะดวกสุด แต่ความจริงแล้ว การวางยาสลบ (General anesthesia) มักไม่ใช่ตัวเลือกแรกในการคลอดลูก โดยเฉพาะในคนท้องทั่วๆไป เพราะการบล็อกหลัง (Spinal หรือ Epidural) ถ้าไม่มีข้อห้ามในคนท้องจะเป็นวิธีที่เชื่อว่าให้ผลดีกับทั้งแม่และลูกมากกว่า
••••••••
1. วางยาสลบในคนท้องมีความเสี่ยงสูงกว่า
ร่างกายของคนท้องเปลี่ยนไปเยอะ โดยเฉพาะเรื่องระบบทางเดินหายใจ ทางเดินหายใจบวมง่าย หายใจลำบาก และเวลาจะใส่ท่อช่วยหายใจตอนดมยาสลบก็ยากขึ้นกว่าคนทั่วไป นอกจากนี้ ยังมีโอกาสสำลักอาหารเข้าปอด เพราะกระเพาะย่อยช้าลง และกล้ามเนื้อหูรูดหลอดอาหารทำงานแย่ลง ถ้าสำลักขึ้นมาระหว่างดมยาสลบ อาจเกิดภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงถึงชีวิตได้เลย
2. ยาสลบอาจทำให้ลูกซึมเพราะได้รับยาดมสลบไปด้วย
ยาสลบบางชนิดสามารถผ่านรกไปถึงลูก ทำให้ลูกที่คลอดออกมาอาจหายใจช้าลง ซึม ไม่ค่อยตอบสนองตามสมควร จนบางรายอาจต้องเข้าห้อง NICU เพื่อติดตามอาการอย่างใกล้ชิดได้ถึงแม้ว่ารุนแรงแบบนี้อาจมีน้อยมากก็ตาม
3. บล็อกหลังทำให้แม่มีสติ รับรู้ช่วงเวลาสำคัญหนึ่งในชีวิต
แม่จะได้ยินเสียงลูกร้องครั้งแรก ได้เห็นหน้าลูกทันที ได้อุ้มลูกแนบอกโดยไม่มึน ไม่ง่วง ฟื้นตัวเร็วกว่า และช่วยบรรเทาอาการปวดหลังคลอดได้ดีอีกด้วย ฟังดูอาจเหมือนเขียนให้ดูโลกสวย แต่ถ้าใครเคยผ่านช่วงนั้นมาอาจเห็นด้วยว่า moment นั้นมันสวยงามจริงๆใช่ไหมครับ
4. บล็อกหลังควบคุมความดันได้ดีกว่า
การบล็อกหลังมีช่วงนึงที่ความดันจะตกได้ แต่ก็มักสามารถปรับระดับยาได้พอดี ช่วยให้ความดันโลหิตคงที่ ลดความเสี่ยงที่เลือดจะไปเลี้ยงรกไม่พอ ลูกก็จะได้รับออกซิเจนอย่างต่อเนื่องตลอดการคลอด
••••••••
แล้วกรณีไหนที่หมอถึงจะเลือกใช้ยาสลบ?
– คลอดฉุกเฉินที่ต้องรีบมาก ไม่มีเวลาเตรียมบล็อกหลัง
– มีข้อห้ามใช้บล็อกหลัง เช่น ภาวะเลือดออกง่าย ติดเชื้อที่หลัง
– บล็อกหลังไม่ได้ผล หรือใช้แล้วชาไม่ถึงระดับที่ต้องการ
และมีจุดสำคัญอีกจุดคือ ในยามเวลาที่ต้องระงับความรู้สึกนั้น มีทีมงานที่เชียวชาญและมีระเบียบที่อนุญาตให้ทำการ block หลังอยู่พร้อมหรือไม่ด้วยนะครับ เพราะการ block หลังเพื่อระงับความรู้สึกต้องได้รับการฝึกฝนและได้รับการรับรองครับ
ทีมหมอทีมพยาบาลจะเลือกวิธีที่ปลอดภัยที่สุดเสมอ ในช่วงเวลานั้นๆ และถ้าพร้อมทั้งสองวิธีการไม่เลือกวางยาสลบเป็นลำดับแรก เพราะอยากให้แม่ได้มีส่วนร่วมกับการคลอด และมีความปลอดภัยหลายๆด้านทั้งด้านแม่และลูกครับ
