22/06/2025
"ว่าด้วยเรื่องการตรวจยอกหลัง"
"ยอกหลัง" หรือ "Acute back strain" เป็นอาการที่ใครหลายคนน่าจะเคยเป็นหรือเคยเห็นกันมาบ้าง โดยเฉพาะแพทย์แผนไทยต้องเคยเจออาการนี้มาสักครั้งหนึ่งในชิวิต....ซึ่งแต่ละคนก็มีวิธีการตรวจ วินิจฉัยที่แตกต่างกันไป
แต่วิธีตรวจที่ถือว่าคลาสสิควิธีหนึ่งคือ "การให้คนไข้กระแอมเเล้วมีอาการเจ็บ" ...ทำไมการตรวจวิธีนี้ถึงได้ผล...เดี๋ยววันนี้เล่าให้ฟังครับ
🔶 ยอกหลังคืออะไร ?
- ยอกหลังคือ อาการปวดเฉียบพลันที่เกิดขึ้นบริเวณหลังส่วนล่างโดยเฉพาะช่วงบั้นเอว มักเกิดจากการที่กล้ามเนื้อถูกยืดตัวอย่างรวดเร็ว ทำให้เกิดการบาดเจ็บแล้วหดเกร็งของกล้ามเนื้อ
- โดยกล้ามเนื้อที่มักมีปัญหามากที่สุดคือ Quadratus lumborum หรือ QL
🔶 ทำไมไอหรือกระแอมแล้วเจ็บ ?
- ก่อนอื่นต้องเข้าใจก่อนว่าการหายใจของมนุษย์มี 2 แบบ คือ "การหายใจแบบปกติ" เเละ "การหายใจแบบใช้แรง"
📌 "การหายใจแบบปกติ" ในจังหวะที่หายใจเข้า จะใช้กล้ามเนื้อแค่มัดเดียวคือ "กระบังลม" ส่วนจังหวะที่หายใจออกจะใช้การคืนตัวของกระบังลมเช่นกัน (ดังนั้นการหายใจปกติจึงมักไม่ก่อให้เกิดอาการเจ็บ)
📌 "การหายใจแบบใช้เเรง" มักจะมีกล้ามเนื้อกลุ่มอื่นๆมาร่วมด้วย เช่น กล้ามเนื้อกลุ่มยกซี่โครง , กล้ามเนื้อหน้าท้อง รวมถึง QL ที่เชื่อมต่อกับกระบังลมโดยตรง
- ดังนั้นแล้วการหายใจออกแบบใช้แรง เช่น การไอหรือจะแอม จึงสามารถกระตุ้นอาการปวดของยอกหลังได้ครับ
🔶 สิ่งที่ต้องระวัง
- ในบางครั้งวิธีการตรวจแบบนี้อาจจะไม่ได้ให้ผลบวกเสมอไป โดยเฉพาะในเคสที่อาการเจ็บไม่ได้อยู่บนกล้ามเนื้อ QL
ดังนั้นแล้ว ควรพิจารณาร่วมกับการซักประวัติ อาการแสดง และการตรวจอื่น ๆ
- ในเคสที่การไอหรือกะแอม ทำให้เกิดอาการปวดร้าวลงขา ต้องตรวจกำลัง ตรวจ sensory เเละ Reflex เพิ่มเติม
ขอบคุณทุกท่านที่อ่านจนจบครับ
ปล. ช่วงนี้คนไข้เยอะมากเลยไม่ค่อยได้โพสต์ ^^
ยังไงจะพยายามหาสาระดีๆมาลงเรื่อยๆนะครับ
#ปราณึลินิกการแพทย์แผนไทยประยุกต์ #ตรวจร่างกายกับหมอปราณ #ชุมพร
