07/07/2025
🙋♀️ยกมือด้วยค่า ป้าหมอเจ็บท้องคลอด กลางคืน ทั้งสองท้องเลยค่ะ😆
ทำไมผู้หญิงมักเริ่มเจ็บครรภ์คลอดในเวลากลางคืน บ่อยกว่ากลางวัน ❓
กระบวนการคลอดโดยธรรมชาติ (spontaneous labor) เป็นเหตุการณ์ที่ซับซ้อนซึ่งเกิดจากปฏิสัมพันธ์ของปัจจัยหลายประการทั้งด้านฮอร์โมน กลไกการทำงานของมดลูก และการควบคุมจากระบบประสาทส่วนกลาง หนึ่งในประเด็นที่ได้รับความสนใจจากนักวิทยาศาสตร์คือเหตุใดการเริ่มต้นของการเจ็บครรภ์คลอดจึงมักเกิดขึ้นในช่วงเวลากลางคืนมากกว่ากลางวัน ซึ่งแม้จะดูเป็นเรื่องสามัญ แต่มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ที่สนับสนุนอย่างชัดเจน
ข้อมูลจากหลายประเทศพบว่า การเจ็บครรภ์โดยธรรมชาติส่วนใหญ่เริ่มต้นในช่วงกลางคืน โดยเฉพาะระหว่างเวลา 00.00–06.00 น. ปรากฏการณ์นี้มีความสัมพันธ์กับ circadian rhythm หรือวงจรนาฬิกาชีวิตของมนุษย์ ซึ่งควบคุมการหลั่งของฮอร์โมนต่างๆ ในร่างกายอย่างเป็นระบบ โดยเฉพาะ ออกซิโทซิน (oxytocin) ซึ่งมีบทบาทหลักในการกระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูก การศึกษาทางสรีรวิทยาพบว่า การหลั่งออกซิโทซินในหญิงตั้งครรภ์มีแนวโน้มสูงขึ้นในช่วงกลางคืน ภายใต้ภาวะที่ร่างกายผ่อนคลายและการกระตุ้นจากสิ่งแวดล้อมลดลง
นอกจากนี้ เมลาโทนิน (melatonin) ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่หลั่งจากต่อมไพเนียล (pineal gland) ในสภาวะมืด ก็มีบทบาทสำคัญร่วมกับออกซิโทซินในการส่งเสริมการหดรัดตัวของกล้ามเนื้อมดลูก งานวิจัยในระดับ cellular และ molecular พบว่าเมลาโทนินสามารถเพิ่มความไวของตัวรับออกซิโทซิน (oxytocin receptor) บนเซลล์กล้ามเนื้อมดลูก ส่งผลให้การหดรัดตัวมีประสิทธิภาพมากขึ้นในช่วงกลางคืน
จากมุมมองเชิงวิวัฒนาการ นักมานุษยวิทยาเสนอว่าพฤติกรรมการคลอดในเวลากลางคืนอาจเป็นกลไกคัดเลือกตามธรรมชาติที่เกิดขึ้นเพื่อเพิ่มความปลอดภัยให้แก่แม่และทารกในยุคก่อนประวัติศาสตร์ ซึ่งการคลอดในเวลากลางวันอาจเสี่ยงต่อการถูกล่า หรือถูกรบกวนจากสิ่งแวดล้อมมากกว่า การคลอดในเวลากลางคืนจึงน่าจะเป็นช่วงเวลาที่ปลอดภัยและเป็นส่วนตัวที่สุดสำหรับการคลอดโดยธรรมชาติ ทำให้ร่างกายมนุษย์มีการปรับตัวให้กลไกการคลอดมีแนวโน้มเริ่มต้นในช่วงเวลาดังกล่าว
แม้ว่าการแพทย์สมัยใหม่จะสามารถควบคุมเวลาในการคลอดได้มากขึ้น ผ่านการเหนี่ยวนำการคลอด (induction of labor) หรือการผ่าตัดคลอดตามกำหนดเวลา (elective cesarean section) ซึ่งมักจัดในช่วงกลางวัน แต่สำหรับการคลอดที่เกิดขึ้นเองโดยธรรมชาติ ปรากฏการณ์การเริ่มเจ็บครรภ์ในเวลากลางคืนยังคงพบได้อย่างชัดเจน และสะท้อนถึงอิทธิพลของกลไกทางชีววิทยาและวิวัฒนาการที่ยังคงมีผลในมนุษย์ยุคปัจจุบัน
