09/04/2025
🕷️ผื่นรูปแมงมุม (Spider nevi) สัญญาณเตือนว่าตับของเราอาจไม่ปกติ
ผื่นนี้ไม่ใช่แค่ผื่นธรรมดา แต่มันเกิดจากหลอดเลือดแดงจิ๋ว (arterioles) ขยายตัวมาก จนทำให้เห็นหลอดเลือดและกระจายไปตามแขนงหลอดเลือดฝอยคล้ายแมงมุม
พบได้บ่อยบริเวณใบหน้า คอ อกส่วนบน และแขน
หากกดตรงกลางแล้วสีจางหาย พอปล่อยมือ สีแดงจะกลับมา – นี่คือจุดสังเกตสำคัญค่ะ
สาเหตุที่อันตรายที่ตับแข็งค่ะ เพราะ
1. ตับแข็ง
→ ตับเต็มไปด้วยก้อนตะปุ่มตะป่ำสลับกับพังผืด
→ เลือดจากทางเดินอาหารผ่านตับลำบากมากจนความดันเลือดดำสูง (Portal hypertension)
→ ระบบเลือดพยายามหาทางกลับหัวใจโดยไม่ผ่านตับ เร่งสร้างสารสร้างหลอดเลือด VEGF จำนวนมาก
→ เลือดคั่งในเส้นเลือดฝอยที่ผิวหนัง
→ กระตุ้นการขยายตัว + สร้างหลอดเลือดใหม่ของหลอดเลือดฝอย
→ เกิดผื่น Spider nevi
พร้อมกันนั้น…
2. ตับแข็ง
→ การกำจัด estrogen ลดลง
→ ระดับฮอร์โมน estrogen ในเลือดสูงขึ้น
→ Estrogen กระตุ้น estrogen ตัวรับบนเส้นเลือดฝอยที่ผิวหนัง
→ เกิดการขยายตัวของหลอดเลือดแบบรังสี (radiating pattern)
→ เกิดผื่น Spider nevi
**กลไกนี้ก็เกิดในเพศชายเช่น เพราะ testosterone ต้องเปลี่ยนเป็น estrogen แล้วขับออกทางตับ
แต่ไม่ใช่ว่าจะมีแต่ตับแข็งนะคะ โรคที่พบได้อีกคือ
📌 การตั้งครรภ์ (เพราะมี estrogen สูง)
📌 ภาวะไทรอยด์เป็นพิษ (Thyroid ขยายหลอดเลือดได้)
📌 การใช้ยาที่มี estrogen เช่น ยาคุมกำเนิด
ดังนั้นถ้าจะมาจากตับแข็งจริง มักจะพบหลายผื่น บนหน้าอก/หลัง, มีสัญญาณอื่นๆ ของตับแข็ง: ฝ่ามือแดง, ท้องโต ฯลฯ
ดังนั้นมาดูแลตับของเรากันเถอะค่ะ
✅ หลีกเลี่ยงแอลกอฮอล์
✅ ตรวจเช็คไวรัสตับอักเสบ (B, C) และรับวัคซีนหากจำเป็น
✅ ควบคุมอาหารและออกกำลังกายสม่ำเสมอ
✅ พักผ่อนให้เพียงพอ
✅ ตรวจสุขภาพประจำปี โดยเฉพาะถ้ามีปัจจัยเสี่ยง
ดูแลสุขภาพตับดีๆ นะคะ
น้องแทบจะแบกทุกหน้าที่ไว้ในตัวคนเดียวเลย
