03/07/2025
Amblyopia ตาขี้เกียจ ป้องกันได้ด้วยการตรวจวัดสายตา
🔸 หลักเกณฑ์
* VA ต่ำกว่า 20/40 อย่างน้อย 1 ตา
* VA ของ 2 ตา ห่างกัน 2 บรรทัด
* ไม่สามารถแก้ไขได้ด้วยแว่นหรือคอนแทคเลนส์แล้ว
🔸สาเหตุ
1. Form deprivation มีอะไรมาขวางการมองเห็น เช่น ต้อกระจกแต่กำเนิด (congenital cataract) , Ptosis, Hyphema, กระจกตาขุ่น(Cornea opacity) จะเกิดในตาข้างเดียวหรือสองตาก็ได้ ความรุนแรงขึ้นอยู่กับระยะเวลาที่โรคเดิมเป็น
2. Refraction Amblyopia
🔹 Isometropia = ค่าสายตาสูง (High refractive error ) ไม่ค่อยเจอ มักเกิดในช่วงอายุ 6-8 ปี โดย
สายตายาว (Hyperope ) มากกว่า +2.50 D.
สายตาสั้น (Myopia) มากกว่า - 5.00 D.
สายตาเอียง (Astigmatism) มากกว่า 2.50 D.
🔹Anisometropia = สายตา 2 ข้างต่างกันเยอะ มากกว่า 1 D ยิ่งห่างกันเยอะ จะทำให้ตาขี้เกียจรุนแรงมากขึ้น เนื่องจากอัตราส่วนของภาพที่ตกบนจอรับภาพ (Retina) ต่างกัน
สายตายาว (Hyperope ) > + 1.50 D.
สายตาสั้น (Myopia) > - 1.00 D.
สายตาเอียง (Astigmatism) > 3.00 D.
3. Strabismus Amblyopia
- มักเกิดก่อนช่วงอายุ 6-8 ปี
- ถ้ามีการตัดสัญญาณการรับภาพไปแล้ว การมองเห็นจะแย่ลง
- เจอ Esotropia 80% มากกว่า Exotropia 27%
🔸 อาการที่เราจะตรวจเจอ
- การมองเห็นลดลง ตาข้างนึงแย่กว่าตาอีกข้าง
- ค่า VA กว้างไม่คงที่ เนื่องจาก Crowding phenomenon
- การมองเห็นสามมิติ (stereopsis) ลดลง
🔸 การรักษา
1. Optical correction จ่ายค่าสายตาเต็ม (Full Correction RX)
👉 ข้อดีของแว่นตา
- ราคาถูกประหยัด
- ช่วยป้องกันอุบัติเหตุที่อาจเกิดขึ้นกับตาข้างดี
- สามารถจ่ายปริซึมได้
👉 ข้อดีของคอนแทคเลนส์
- สวยงามกว่า
- ลดความต่างของภาพสองภาพ (ลด aniseikonia)
2. Occlusion ปิดตาข้างที่ดี เพื่อกระตุ้นตาข้างที่ไม่ดี ต้องอยู่ในการดูแลของจักษุแพทย์ เนื่องจากการปิดตาหากไม่ได้ถูกควบคุม อาจจะส่งผลให้ตาข้างที่ดีแย่ไปด้วยได้
ถ้าตรวจพบก่อนอายุ 7 ปี มีโอกาสรักษาให้หายได้ ถ้าเลย 7 ปีไปแล้วโอกาสหายจะลดลงไป สรุปง่ายๆว่า ตาขี้เกียจเกิดจากการพัฒนาของดวงตาถูกขัดขวาง ซึ่งมีปัจจัยที่ทำให้เกิดภาพซ้อนหรือตาข้างใดข้างนึงมีปัญหา สมองจะตัดสัญญาณตาข้างที่มีปัญหาออก ทำให้ตาข้างนั้นไม่พัฒนา ตาขี้เกียจสามารถป้องกันได้ด้วยการตรวจวัดสายตา หากเจอเร็วก็สามารถรักษาได้เร็วนะคะ
บทความโดย O.D. กมลวรรณ บาลี นักทัศนมาตร ประจำร้านแว่นคุณตา
095 - 8562915
