08/05/2025
Sebaceous cyst คืออะไร?
Sebaceous cyst เป็นถุงใต้ผิวหนังที่เกิดจากการอุดตันของต่อมไขมัน (sebaceous gland) ซึ่งต่อมนี้มีหน้าที่ผลิตน้ำมัน (sebum) เพื่อให้ผิวหนังและเส้นผมมีความชุ่มชื้น เมื่อเกิดการอุดตัน น้ำมันที่ผลิตออกมาจึงสะสมอยู่ภายใน ทำให้เกิดเป็นก้อนนูนใต้ผิวหนัง
ลักษณะของ Sebaceous cyst เป็นอย่างไร?
โดยทั่วไปแล้ว Sebaceous cyst จะมีลักษณะดังนี้ค่ะ:
* เป็นก้อนกลมหรือรีใต้ผิวหนัง
* มีขนาดแตกต่างกันไป ตั้งแต่เล็กเท่าหัวเข็มหมุดไปจนถึงขนาดใหญ่หลายเซนติเมตร
* อาจจะคลำได้นิ่มหรือค่อนข้างแข็ง
* มักจะไม่มีอาการเจ็บปวด ยกเว้นในกรณีที่มีการอักเสบหรือติดเชื้อ
* ตรงกลางของก้อนอาจมีจุดดำเล็กๆ ซึ่งเป็นรูเปิดของต่อมไขมันที่อุดตัน
Sebaceous cyst เกิดจากอะไร?
สาเหตุหลักของการเกิด Sebaceous cyst คือการอุดตันของท่อระบายไขมันของต่อมไขมัน ซึ่งอาจเกิดจาก:
* การบาดเจ็บของผิวหนัง เช่น การถูกกระแทก หรือการผ่าตัด
* การอักเสบของรูขุมขน
* ความผิดปกติของต่อมไขมัน
* ฮอร์โมน
Sebaceous cyst พบได้ที่ส่วนใดของร่างกาย?
Sebaceous cyst สามารถพบได้ในทุกส่วนของร่างกายที่มีต่อมไขมัน แต่ส่วนที่พบบ่อย ได้แก่:
* ใบหน้า
* หนังศีรษะ
* ลำคอ
* หลัง
* หน้าอก
Sebaceous cyst อันตรายหรือไม่?
โดยทั่วไปแล้ว Sebaceous cyst ไม่เป็นอันตรายค่ะ แต่ในบางกรณีอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนได้ เช่น:
* การอักเสบ: ก้อนซีสต์อาจมีการอักเสบ ทำให้บวม แดง ร้อน และเจ็บปวด
* การติดเชื้อ: หากมีการอักเสบที่ไม่ได้รับการรักษา อาจนำไปสู่การติดเชื้อและเกิดหนองได้
* การแตก: หากก้อนซีสต์แตกออก อาจทำให้เกิดการอักเสบและติดเชื้อในบริเวณใกล้เคียง
* ขนาดใหญ่ขึ้น: ในบางกรณี ซีสต์อาจมีขนาดใหญ่ขึ้นเรื่อยๆ จนสร้างความรำคาญหรือกดเบียดเนื้อเยื่อข้างเคียง
การรักษา Sebaceous cyst ทำได้อย่างไร?
Sebaceous cyst ที่ไม่มีอาการและมีขนาดเล็ก อาจไม่จำเป็นต้องรักษาค่ะ แต่หากมีอาการอักเสบ ติดเชื้อ หรือมีขนาดใหญ่ขึ้นจนรบกวนชีวิตประจำวัน แพทย์อาจพิจารณาการรักษาดังนี้:
* การฉีดยา: ในกรณีที่ซีสต์มีการอักเสบ แพทย์อาจฉีดยาสเตียรอยด์เข้าไปในก้อนซีสต์เพื่อลดการอักเสบ
* การระบายหนอง: หากมีการติดเชื้อและมีหนอง แพทย์จะทำการกรีดระบายหนองออก
* การผ่าตัด: เป็นวิธีที่ใช้ในการรักษา Sebaceous cyst ที่มีขนาดใหญ่ มีการอักเสบซ้ำ หรือเพื่อความสวยงาม โดยแพทย์จะทำการผ่าตัดเอาก้อนซีสต์และผนังหุ้มซีสต์ออกทั้งหมด เพื่อป้องกันการกลับมาเป็นซ้ำ
ข้อควรจำ:
* ไม่ควรบีบ แคะ หรือพยายามเอา Sebaceous cyst ออกเอง เพราะอาจทำให้เกิดการอักเสบและติดเชื้อได้
* หากพบก้อนใต้ผิวหนังที่มีลักษณะน่าสงสัย ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและการรักษาที่เหมาะสม
หวังว่าบทความนี้จะเป็นประโยชน์และช่วยให้ทุกท่านเข้าใจเกี่ยวกับ Sebaceous cyst มากขึ้นนะคะ หากมีข้อสงสัยเพิ่มเติม สามารถสอบถามเข้ามาได้เลยค่ะ
#ซีสต์ไขมัน #ความรู้ทางการแพทย์ #สุขภาพผิว
